گزارشی از شاشنگ بنگالی، رامین مستقیم و سلطان فیضی در روزنامه لس آنجلس تایمز
رامین کمالی، جوان ۳۰ ساله افغانستانی که در تهران به کار فروش سبزیجات مشغول است، از وانت اش برای کاری بیش از جابجایی اسفناج و تربچه استفاده می برد.
تقریبا هفته ای یک بار، جوان مهاجر دیگری سوار وانت کِرم رنگ او می شود و وسائل اندکی مثل تشک، پتو و شاید یک تلویزیون کوچک را پشت وانت بار می زند.
کمالی برای حدود ۵ دلار جوانان عموما مجرد را به ترمینال منطقه فقیرنشین جنوب شرقی تهران می برد تا از آن جا سوار اتوبوس هایی به مقصد مرز افغانستان شوند.
آن ها بخشی از جریان خروج تقریبا نیم میلیون مهاجر افغان هستند که از ژانویه از ایران به خانه شان برگشته اند. آن ها تلاطم اقتصادی و بحران سقوط ریال در جمهوری اسلامی را پشت سر گذاشته و به استقبال خشونت و آینده ناروشن در کشورشان می روند.
ایران با وجود اوضاع بد اقتصادی اش طی سال های گذشته، کماکان برای حدود ۳ میلیون مهاجر افغان گریخته از جنگ و در پی کار جذابیت داشت. اکنون این روند معکوس شده است. تقریبا هر هفته ۲۰ هزار افغانستانی ایران را ترک می کنند.
کمالی که متاهل است و سه فرزند دارد می گوید: «سقوط ارزش ریال قدرت خرید ما را بسیار کم کرده است.»
اگر چه او خودش هنوز تصمیمی برای بازگشت به افغانستان نگرفته است، ولی می گوید بحران سقوط ارزش ریال بیش از ایرانیان به مهاجران افغان لطمه زده است.
نیمی از افغانستانی ها در ایران به طور غیرقانونی اقامت دارند و بیشتر آن ها در اقتصاد غیررسمی به عنوان کارگران ساختمانی یا فروشنده مواد غذایی یا کشاورزی فعالیت می کنند.
بحران زیست محیطی باعث شده تقاضا برای چنین مشاغلی به شدت کاهش یابد.
سید عزیر علوی، جوان ۲۲ ساله افغانستانی، پنج سال پیش در جستجوی کار با برادرش به ایران سفر کرد. هر دوی آن ها شش هفته پیش به کابل برگشتند. علوی شاهد بود که حقوق ۴۰ هزار تومانی روزانه اش که یک سال پیش معادل ۱۰ دلار بود الان به زیر ۳ دلار و نیم سقوط کرده است.
او می گوید: «ما نمی توانستیم دوام بیاوریم. من نه می توانستم پول برای خانواده ام بفرستم و نه از پس خورد و خوراک خودم بربیایم. اغلب باید از دوستان ام پول قرض می کردم. طی چند ماه گذشته خیلی سخت گذشت.»
علوی که بیشتر دوستانش در جستجوی کار در ایران یا ترکیه افغانستان را ترک کرده بودند، می گوید برخورد صاحبان کار در ایران با افغان ها تحقیرآمیز است.