مقاله ای از اسفندیار باتمانقلیج در بلومبرگ
کمبود ناگهانی رب گوجه فرنگی برای مردم عادی ایران نشانه ای است از این که تحریم های آمریکا با ترکیبی از سوء مدیریت اقتصادی حکومت خودشان می تواند موجب گرانی بیشتر و کمیاب شدن مواد اولیه غذایی شود. رب گوجه فرنگی در پخت و پز غذاهای ایرانی مصرف بسیاری دارد و مردم به خرید بیشتر آن رو آورده اند.
این ترس بی جایی نیست: تحریم هایی که دولت ترامپ دوباره وضع کرده است واردات محصولات کشاورزی را به شکل قابل اتکا و ارزان، دشوارتر کرده است. این واردات برای توانایی ایران در سیر کردن مردم خودش حیاتی است.
«سازمان غذا و کشاورزی» تخمین می زند که ایران برای سال آینده به ۱۲.۴ میلیون تن واردات این مواد غذایی حیاتی نیاز دارد.
یکی از منابع آشکار این اقلام همان کشوری است که دولت اش تهیه این مواد را برای ایران سخت کرده است. ایران طی دو دهه گذشته به تناوب از آمریکا غلات و حبوبات و دیگر مواد غذایی خریداری کرده است. سال ۲۰۱۲، در اوج تنش های حول و حوش برنامه هسته ای، ایران ۱۲۰ هزار تن گندم از فروشندگان آمریکایی خرید تا سیلوهایش را پس از چند فصل بد برداشت پر نگاه دارد. همین تابستان گذشته، در حالی که دولت ترامپ در حال نهایی کردن اعمال دوباره تحریم ها بود، ایران با ۴۱۴ هزار تن واردات سویا مقصد شماره یک سویای آمریکایی بود.
چنین صادراتی با سیاست «فشار حداکثری» مورد نظر دولت ترامپ که مخالف هر گونه تماس تجاری با رژیم ایران است، سازگاری ندارد. آمریکا تا کنون هر گونه درخواست اروپا برای معافیت از تحریم ها که توسعه تجارت انسان دوستانه را تسهیل می کند، رد کرده است.
رویکرد پرزیدنت ترامپ مبتنی بر ایجاد ناآرامی و نارضایی عمومی در ایران برای کشاندن تهران به میز مذاکره ریشه در نگاه دوره جنگ سرد در بی ثباتی اقتصادی اتحاد جماهیر شوروی دارد. ریگان که در فاصله دوره فرمانداری کالیفرنیا و ریاست جمهوری اش برنامه ای رادیویی اجرا می کرد، با فروش غلات به شوروی مخالف بود.
ولی ریگان با وجود نفرت عمیق اش از اتحاد جماهیر شوروی درباره تجارت انسان دوستانه با بزرگترین دشمن آمریکا تغییر نظر داد. او سال ۱۹۸۱ به فاصله کوتاهی پس از ورود به کاخ سفید تحریم فروش غلات به شوروی را که دولت کارتر در واکنش به اشغال افغانستان وضع کرده بود، لغو کرد. ریگان این کار را بر خلاف نظر شماری از مشاورانش انجام داد.
سه دلیل برای این تصمیم وجود داشت: نخست، جامعه بین المللی از این تحریم حمایت نمی کرد و کشورهایی مانند آرژانتین و کانادا توقف صادرات آمریکا به شوروی را جبران می کردند. دوم، تحریم ها به کشاورزان آمریکایی که با افت قیمت ها در اقتصاد ضعیف دوره کارتر دست و پنجه نرم می کردند، لطمه می زد؛ و در آخر، ریگان خواهان نمایش توانایی اش به عنوان یک معامله گر بود.
امروز همان دلایل متقاعد کننده برای ترامپ هم وجود دارد تا به طور مستقیم مشوق تجارت محصولات کشاورزی آمریکا با ایران باشد.
دولت ترامپ کماکان به ایران به چشم دشمن نگاه خواهد کرد و حکومت در تهران نیز همچنان با آمریکا رویکردی خصمانه خواهد داشت. اما هر دو دولت در تخفیف لطمات مستقیم به مردم ایران و باز نگاه داشتن امکان بهبود روابط در آینده منافعی دارند. تجارت گسترده محصولات کشاورزی این مهم را انجام می دهد.
برگردان فارسی این گزارش تنها به منظور آگاهی رسانی منتشر شده و نظرات بیان شده در آن الزاماً بازتاب دیدگاه صدای آمریکا نیست.
