یادداشتی از اسفندیار باتمانقلیچ در بلومبرگ
این معافیت ها طوری طراحی شده که با سوء استفاده از نرمش چین و اختلافات در اروپا مخالفت های یکپارچه با تحریم های آمریکا تضعیف شود.
خبر معافیت هشت کشور از کاهش شدید خرید نفت ایران باید تحولی مثبت باشد. این معافیت ها امکان صادرات ایران حتی بالاتر از آن چه پیش بینی می شد را فراهم می آورد. صادرات نفتی ایران بالای ۱.۱ میلیون بشکه در روز می ماند.
در نگاه اول این طور به نظر می رسد که دولت ترامپ در سایه نگرانی از افزایش بهای نفت این معافیت ها را قائل شده است. اما نگاهی دقیق تر به این معافیت ها نشانگر امتیازدهی تاکتیکی دولت ترامپ است. افزودن چین، ایتالیا و یونان به کشورهای معاف شده سیاست حول صادرات نفت ایران را پیچیده کرده و تلاش های بین المللی در مقابله با تحریم های فرامرزی آمریکا را تضعیف می کند.
فشار چین برای دریافت معافیت از تحریم های آمریکا به جای مقابله آشکاری که تهران انتظار آن را می کشید از رویکرد محتاطانه تر دولت چین و شرکت های آن کشور نسبت به جمهوری اسلامی ایران حکایت دارد. درخواست چین برای دریافت معافیت با گزارش های حاکی از توقف همکاری «بانک کانلان» - مسئول تسهیل تجارت چین و ایران - با بانک های ایرانی انطباق دارد. این دو اتفاق نشان می دهد که پکن نمی خواهد اختلافات بر سر ایران به جنگ تجاری اش با دولت ترامپ اضافه شود.
ایران بازاری پر سود برای چین است و ممکن است پکن طی زمان کانال بانکی دیگری را برای از سرگیری مبادلات غیرنفتی با ایران پیدا کند. اما معافیت های داده شده به چین در حوزه خرید نفت، می تواند عزم چین را برای یافتن یک مکانیزم بانکی فراگیر با ایران تضعیف کند.
تصمیم دولت ترامپ به معاف کردن ایتالیا و یونان، دو کشور مخالف قدرت فزاینده اتحادیه اروپا، از تحریم های نفتی آمریکا، اقدامی عامدانه برای ضربه زدن به اتحاد اروپا در مخالفت با تحریم های آمریکا است. دولت جوزپه کنته، نخست وزیر ایتالیا، احتمالا به دلیل روابط تجاری گسترده با ایران از حامیان توافق هسته ای است ولی شاید حمایت رم از موضع ترامپ بر سر ناتو و مهاجرت باعث شده ایتالیا از معافیت هایی برخوردار شود.
آلکسیس سیپراس، نخست وزیر یونان، که از منتقدان ترامپ بوده احتمالا برای پرداخت سهم کشورش در ناتو از مرحمت دولت ترامپ برخوردار شده باشد. جالب است که معافیت ها شامل حال اسپانیا نشد. «رِپسول» و «سِپسا»، پالایش کننده های نفتی اسپانیا، مانند همتایان یونانی شان قصد ادامه خرید نفت از ایران را داشتند.
معافیت های اعطا شده به ایتالیا و یونان، اتحادیه اروپا به خصوص بریتانیا، فرانسه و آلمان را در وضعی ناخوشایند می گذارد. حفظ واردات انرژی از ایران از اهداف کلیدی برجام بود. سه قدرت اروپایی اصرار دارند که «وسیله هدف خاص» راه هایی را برای تسهیل تجارت و خریدهای نفتی در بر دارد. اکنون اتحادیه اروپا میان استقبال از اعطای معافیت به بعضی کشورهای عضو و ناخشنودی ناشی از رد درخواست جمعی گیر افتاده است.
دولت ترامپ در صدور معافیت ها در مقابل بازار جهانی نفت سر فرود آورد. اما تلاش ها برای دامن زدن به اختلافات در اروپا و کوتاه آمدن چینی ها در برابر تحریم ها، آن طور که به نظر می رسد امتیازدهی ساده دولت ترامپ نیست.
برگردان فارسی این گزارش تنها به منظور آگاهی رسانی منتشر شده و نظرات بیان شده در آن الزاماً بازتاب دیدگاه صدای آمریکا نیست.
