پس از گذشت شش ماه از توافق ایران و گروه ۱+۵ بر سر آنچه که "برجام" نام گرفته است، بحث‌ها در محافل مطبوعاتی، سیاسی و در اندیشکده ها فروکش کرده است؛ با این حال بحث و گفت‌وگو در مورد منطق این توافق همچنان ادامه دارد.
در حالی که گفته می شود ایران در حال تکمیل اجرای گام های اولیه آن است، و گروه ۱+۵ برای کاهش عمده تحریم ها آماد می شود، نشریه "نشنال اینترست" در گزارشی به بررسی این رویداد از زوایای گوناگون پرداخته است.
در این گزارش گفته می‌شود ارزیابی توافق باید با چگونگی اجرای آن آغاز شود. ایران با سرعتی بیش از آنچه کارشناسان انتظار داشتند برای محمدودیت مردن برنامه اتمی هسته‌ای اش حرکت کرده است، با این حال آمریکا ناچار خوهد بود ایران را مسئول نگاه دارد و مراقب تلاش های ایرانیان برای گرفتن امتیاز و کسب منافعی که از توافق فراتر می رود، باشد.
نویسنده گزارش تاثیر توافق جامع اتمی بر رقابت‌های داخلی بین تندروها و میانه روها را در اندازه گیری میزان موفقیت توافق مهم دانسته و می‌گوید، در حالی که انتخابات آینده مجلس ممکن است شاخص اولیه مفیدی باشد، ارزیابی پیامدها بر نظام سیاسی ایران ممکن است نسل‌ها طول بکشد.
به نظر او، مهم‌ترین عامل اندازه گیری کارآیی توافق آن است که ببینیم آیا واقعا اجرا خواهد شد یا خیر. اکثر کارشناسان بر این باور بودند که ایران قادر نخواهد بود تا بهار یا تابستان ۲۰۱۶گام های اولیه را که برای برچیدن برنامه و کاهش تحریم ها لازم است بردارد، اما احتمالا این کار را در ژانویه به انجام می‌رساند.
حمل ۲۵ هزار پوند اورانیوم غنی شده به روسیه، مهم‌ترین گامی است که ایران تاکنون برداشته است. همچنین به تکمیل بقیه شرایط توافق، از جمله کاهش تعداد سانتریفیوژها، تغییر ساختار راکتور آب سنگین اراک و دادن اجازه بازرسی های سرزده بیشتر، نزدیک است.
نویسنده نشنال اینترست، با بیان این که البته همه کارها به آرامی پیش نرفته است، به آزمایش موشک بالیستیک در ایران و واکنش دولت اوباما و کنگره اشاره می‌کند و می‌گوید علیرغم تلاش مخالفان در هر دو طرف برای تضعیف توافق، دولت آمریکا و دولت ایران تصمیم دارند رو به جلو حرکت کنند و ابزار و انعطاف پذیری لازم برای خنثی کردن تلاش های مخالفان را نیز در اختیار دارند .
در این میان، رویکرد ایران بر تلاش برای فریبکاری و توسعه برنامه هسته‌ای اش متمرکز نیست، بلکه می خواهد هر گامی که علیه تهران برداشته شود را نقض توافق جامع اتمی چهاردهم ژوئیه نشان دهد.
به گفته نویسنده گزارش، برجام باید بر اساس توانایی اش برای بازداشتن ایران از تهیه تسلیحات اتمی قضاوت شود. با این حال، پیچیدگی های توافق برای سیاست های داخلی ایران و ثبات خاورمیانه هنوز روشن نیست.
* برگردان فارسی این مقاله تنها برای آگاهی رسانی منتشر شده و نظرات بیان شده در آن الزاماً بازتاب دیدگاه صدای آمریکا نیست.