لینکهای قابل دسترسی

خبر فوری
دوشنبه ۲۳ مهر ۱۴۰۳ ایران ۱۳:۱۱

توافق اتمی و موازنه قدرت در ایران


شورای نگهبان جمهوری اسلامی ایران توافق جامع اتمی با شش قدرت جهانی را به تصویب رساند و مقامات ایران نشان داده اند که تصمیم به اجرای آن دارند؛ با این حال رهبری این کشور همچنین علائمی از نگرانی برای حرکت به سوی توسعه تماس با آمریکا نشان می دهد.

روزنامه کریستین ساینس مانیتور در گزارشی به این موضوع پرداخته است؛ از جمله به نشست دیپلمات های ایران و کشورهای عضو گروه ۱+۵ به همراه نماینده اتحادیه اروپا در وین برای نظارت بر اجرای توافق، و برداشتن تمام گام هایی که ایران موافقت کرده در برابر کاهش یا لغو تحریم ها بردارد اشاره می کند، و از سوی دیگر به سفر معاون وزارت امور خارجه ایران به بروکسل برای رایزنی با مقامات ارشد سیاست خارجی اتحادیه اروپا درباره سوریه را یادآور می شود.

با این حال به عقیده نویسنده گزارش، شدت گرفتن دیپلماسی ایران با اروپایی ها، با تماس های محدود آن کشور با آمریکا، در تضاد است. آیت الله علی خامنه ای مذاکرات دوجانبه با ایالات متحده در مسائلی ورای توافق هسته ای را رد کرده و علیه نفوذ آمریکا، که به گفته او هویت فرهنگی و استقلال ایران را تهدید می کند، هشدار داده است.

کریستین ساینس مانیتور به نقل از علی واعظ تحلیلگر ارشد در گروه بین المللی بحران می نویسد، آیت الله خامنه ای جبهه های چندگانه حسن روحانی برای حفظ اجماع داخلی پس از توافق هسته ای را می بندد. او می خواهد مسلم سازد که توافق اتمی بر موازنه قدرت اثر نگذارد.

آقای خامنه ای در جریان دور نهایی مذاکرات اتمی در وین گفت، توافق می تواند آزمونی باشد در این زمینه که آیا ایران می تواند به کار با آمریکا در مورد دیگر مسائل ادامه دهد یا خیر. با این حال، او پس از توافق گفت ما نمی توانیم با آمریکایی ها کار کنیم.

کریستین ساینس مانیتور به نقل از آرین طباطبایی کارشناس امور ایران در دانشگاه جرج تاون آمریکا می نویسد، در چنین حالتی مقامات دیپلماتیک ایران باید مراقب آنچه انجام می دهند و می گویند، باشند.

علی گرانمایه عضو شورای اروپایی روابط خارجی، نیز می گوید نزدیکی دیپلماتیک ایران و اتحادیه اروپا در مورد مسائل منطقه ای، تا حدودی برآیند ابتکار هماهنگ اروپا و نیز این نگرانی است که آمریکا ممکن است در صدد کنار گذاشتن گروه تماس سوریه برآید.

به عقیده این کارشناس سیاسی، بخشی از تماس دیپلماتیک بین ایران و اروپا ناشی از این واقعیت است که اروپایی ها خودشان در مسائل منطقه ای، گرایش بیشتری به سوی ایران دارند، و قادر بوده اند مستقیم تر با ایران به گفت و گو بنشینند.

آقای گرانمایه همچنین می گوید، اروپایی ها با تعمیق تماس هایشان با ایران در مورد سوریه، و تلاش برای تسهیل گفت و گو میان ایران و عربستان سعودی، می خواهند بگویند که لازم است در هر گروه تماس سوریه، با توجه به هجوم آوارگان به اروپا، درگیر باشند.

آمریکا نیز به این موضوع فکر می کند که چگونه خود را برای تضمین اجرای کامل توافق با ایران سازمان دهد؛ در عین حال امکان مذاکرات بالقوه با ایران بر سر دیگر مسائل منطقه ای را، اگر فرصتی پیش آید، باز نگه دارد.

مفسر کریستین ساینس مانیتور در ادامه گزارش خود به نقل از بیل برنز، که سرپرستی مذاکرات محرمانه دوجانبه با ایران را بر عهده داشت، می گوید اجرای کامل توافق اتمی طی سال آینده بویژه از این نظر مهم خواهد بود که مسلم شود رئیس جمهوری بعدی آمریکا، علیرغم مخالفت جمهوریخواهان، تصمیم بگیرد آن را پیگیری کند.

به عقیده نویسنده گزارش، ورای تماس های جاری بین محمدجواد ظریف و جان کری، روشن نیست چه کسی ممکن است مدیریت پیگیری فرصت های بالقوه برای بحث های بیشتر با ایران، ورای اجرای توافق جامع اتمی (برجام)، را بر عهده بگیرد.

او بر این عقیده است که رهبری ایران ممکن است تصمیم بگیرد فعلا برای فرصت های دیپلماتیک بیشتر با واشنگتن صبر کند، تا ببیند رئیس جمهوری بعدی ایالات متحده چه کسی خواهد بود، و برداشت و سیاست های او در برابر ایران چگونه است.

XS
SM
MD
LG