گزارش نیویورک تایمز می گوید: وقتی انفجار مهیبی در سال ۲۰۱۱ تاسیسات تحقیقات موشک های دور برد ایران را نابود کرد و منجر به کشته شدن دانشمند نظامی مسئول آن برنامه شد، بسیاری از تحلیلگران اطلاعاتی در غرب آن را واقعه ای ویرانگر برای جاه طلبی تهران در حوزه فناوری موشکی توصیف کردند.
از آن زمان نشانه های اندکی از فعالیت ایران بر روی موشک هایی با برد فراتر از خاورمیانه دیده شده است. رهبران ایران هم گفته اند قصدی برای ساخت چنین موشک هایی ندارند.
بهار امسال، یک تیم از پژوهشگران تسلیحاتی مستقر در کالیفرنیا ضمن بازبینی برنامه های تلویزیونی ایران در باره دانشمندان نظامی با جزییات تازه ای روبرو شد.
آن ها دریافتند که کوتاه زمانی پیش از کشته شدن سردار حسن تهرانی مقدم موسوم به پدر برنامه موشکی ایران، یک تاسیسات مخفی دوم در منطقه ای دور افتاده در بیابان های ایران راه اندازی شده بود که تا امروز کار می کند.
پژوهشگران پس از هفته ها مطالعه ی تصاویر ماهواره ای از این تاسیسات به این نتیجه رسیدند که فعالیت های این مرکز بر موتورهای پیشرفته و سوخت موشک تمرکز دارد و اغلب در ساعات شب انجام می گیرد.
این احتمال وجود دارد که سپاه در این تاسیسات فقط موشک های میان برد می سازد. احتمال هم دارد که یک برنامه پیچیده فضایی غیرمعمول در جریان باشد.
اما تحلیل سازه ها و نشانه ها بر روی زمین تاسیسات قویا از یک برنامه تولید موشک های دور برد حکایت دارد.
چنین برنامه ای نقض برجام یا هر توافق بین المللی خلع سلاح هسته ای دیگری محسوب نمی شود. با این وجود اگر تکمیل شود، می تواند به طور بالقوه اروپا و آمریکا را در خطر قرار دهد. این امر می تواند موجب افزایش تنش ها بین تهران و ایالات متحده شود.
پنج کارشناس مستقل پس از مرور این یافته ها به اتفاق گفتند شواهد محکمی وجود دارد که ایران در تلاش برای دستیابی به فناوری موشک های دور برد است.
پژوهشگران مستقر در «موسسه مطالعات بین المللی میدلبری» در مانتری ایالت کالیفرنیا زمانی متوجه این تاسیسات شدند که یک پژوهشگر جوان پیشنهاد کرد مطالب تازه رسانه ها در باره سردار مقدم مورد مطالعه قرار بگیرد. او می خواست بداند آیا این مطالب حاوی نکات تازه ای از میزان پیشرفت برنامه موشکی ایران پیش از مرگ آن فرمانده سپاه است یا نه.
اظهار نظر همکاران سردار مقدم و اعضای خانواده اش از ادامه بی سر و صدای این فعالیت ها خبر می داد.
در جریان این پژوهش مشخص شد ادامه تحقیقات موشکی سپاه در کجا انجام می گیرد. در عکسی که سال ۲۰۱۷ از مقدم در کنار معاونش منتشر شد بر روی جعبه ای «شاهرود» نوشته شده بود.
شاهرود مکان یکی از آزمایش های موشکی در سال ۲۰۱۳ بود.
پژوهشگران با مرور سال ها تصاویر ماهواره ای متوجه شدند، شمار ساختمان ها در نزدیکی محل پرتاب موشک به آرامی طی زمان افزایش پیدا کرده است. ساختمان ها همرنگ تاسیسات اولیه ای بود که مقدم در آن فعالیت می کرد. تاسیسات دوم پانصد کیلومتر دورتر قرار داشت.
بسیاری از فناوری های نظامی را می توان در فضای سربسته تولید کرد. آزمایشگاه های بالیستیک، تونل های باد و تاسیسات غنی سازی را می توان در ساختمان های زیرزمینی پنهان کرد.
موشک اما استثناء است. موتورهایشان باید بر روی سکو قرار بگیرد و پرتاب شود. آزمایش موتور موشک وقتی در بیابان هایی مانند اطراف شاهرود انجام می گیرد زمین را سوزانده و به صورت اثر شعله های شمع در می آورد.
پژوهشگران با مطالعه تصاویر ماهواره ای اطراف شاهرود، خراش های بزرگی بر روی سطح زمین پیدا کردند. خراش ها تازه بود. یکی مربوط به سال ۲۰۱۶ و دیگری ژوئن ۲۰۱۷ بود.
بر مبنای یافته های پژوهشگران در آزمایش سال ۲۰۱۷ در شاهرود از یک سکوی حدودا ۳۷۰ تنی استفاده شده بود، که نشان می دهد قدرت موتور موشک بین ۶۲ تا ۹۳ تن بوده است. این موتورها در موشک های بالیستیک بین قاره ای استفاده می شود. دو سکوی هنوز استفاده نشده، بزرگتر از سکوی اولی هستند.
دیوید شمرلر، یکی از پژوهشگران مرکز کالیفرنیا، با اشاره به استفاده از یک فناروی جدید ماهواره ای می گوید: «ما می توانیم رفت و آمد انسانی را ببینیم، فعالیت های انسانی که بر روی ماهواره های معمول قابل مشاهده نیست. آنها در اطراف سکوهایی که آزمایش موتور موشک انجام گرفته است، تحرکاتی دارند.»
همچنین ترافیک زیادی در مدخل تونلی زیر زمینی دیده می شود که نشان می دهد شاهرود محل یک تاسیسات پنهانی است.
نکته جالب این است که محلی برای انبار سوخت دیده نمی شود. از این رو به نظر می رسد در شاهرود موتور موشک مناسب سوخت جامد ساخته می شود.
تولید سوخت جامد به مراتب خطرناکتر از سوخت مایع است. اگر چه مصارف غیرنظامی مثلا در پروازهای فضایی هم دارد، اما مصارف نظامی اش قابل توجه است.
موشک های با سوخت مایع باید پیش از پرتاب سوختگیری شود که مستلزم زمان و دسترسی به تاسیسات سوخت است. اما موشک های با سوخت جامد را می توان در مناطقی دورافتاده پنهان و بلافاصله شلیک کرد.
* برگردان فارسی این گزارش تنها به منظور آگاهی رسانی منتشر شده و نظرات بیان شده در آن الزاماً بازتاب دیدگاه صدای آمریکا نیست.
