خطر گروه افراطی موسوم به دولت اسلامی یا داعش، از جمله نگرانی‌های مهم رای دهندگان آمریکایی در انتخابات میاندوره‌ای چهارم نوامبر (۱۳ آبان) است. استراتژی رئیس جمهوری آمریکا برای حمله به داعش در عراق و سوریه، و نیز پیوستن شماری از مسلمانان آمریکایی به این گروه افراطی، گروهی از دموکرات‌ها را در وضعیت بغرنجی قرار داده است. سیامک دهقانپور برای درک بهتر این امر به مینیاپولیس در مینه سوتا رفت تا با کیت الیسون، نخستین نماینده مسلمان کنگره آمریکا، در این باره صحبت کند. آقای الیسون برای پنجمین بارمتوالی می‌کوشد کرسی خود در کنگره را حفظ کند.
کیت الیسون نخستین بار در سال دو هزار و شش به عنوان یک دموکرات ضد جنگ عراق وارد کنگره شد. او اکنون از سیاست های رییس جمهور در جنگ با داعش حمایت می کند. اما این وضعیت برای او در رقابت‌های انتخاباتی چقدر دشوار است؟
«سخت است. به نظر من داعش یک تهدید است اما فکر نمی کنم همه راه های مقابله با آن ماهیت نظامی داشته باشد. قطع کانال های ارتباطی آنان برای فروش نفت، قطع کانال های مراودات مالی آنها، ممانعت از پیوستن اعضای داعش به جنگ از طریق خاک ترکیه و دیگر کشورهای منطقه، حمایت از تشکیل دولتی فراگیر در عراق که درگیری های فرقه ای را به حداقل برساند، این ها همه راه هایی غیرنظامی هستند که داعش را تضعیف می کنند.»
حدود یکصد آمریکایی برای داعش جنگیده اند. بعضی هایشان از مینیاپولیس و سنت پال، دو شهر بزرگ ایالت مینه سوتا، و از سومالیایی تبارهای مسلمان آمریکا بودند. یک آمریکایی آفریقایی تبار هم که مسلمان شده بود به سوریه رفت و کشته شد. کیت الیسون می گوید «ما باید به جوانانمان بگوییم که اگر می خواهند برای دینشان کاری خوب و سازنده انجام دهند، به فقرا و نیازمندان کمک کنند و در فعالیت های شهروندی آمریکا مشارکت داشته باشند. آنها می توانند از هر سیاستی که بخواهند انتقاد کنند و این کار را از طریق صندوق های رای یا استفاده از حقوق شهروندی انجام دهند. این که راه بیافتند و در کنار خارجی ها علیه کشور خودشان سلاح دست بگیرند، اصلا و ابدا قابل قبول نيست.»
داگ دگت، رقیب جمهوریخواه الیسون در انتخابات، در پیوستن سومالیایی آمریکایی ها به داعش در سوریه سیاست های رقیب دموکرات را بی تاثیر نمی داند:
«خیلی نگران کننده است. سومالیایی- آمریکایی ها از سومالی برای زندگی بهتر آمدند اینجا. ما اینجا در مینیاپولیس جامعه بزرگی از مهاجرین سومالیایی داریم. آنها متاسفانه مورد توجه کافی قرار نگرفته اند و این انتقادات آنها از کیت الیسون است.»
آقای الیسون نخستین نماینده کنگره آمریکا بود که در مراسم سوگند پذیرش نمایندگی اش در واشنگتن دست بر قرآن توماس جفرسون، یکی از روسای جمهوری پیشین آمریکا، گذاشت. آیا مسلمان بودنش به او در فضای سیاسی آمریکا کمک کرده یا یک چالش بوده است؟
«کمکم می‌کند، چون فارغ از مشکلاتی که با آن مواجه می شوم، همواره می توانم به نماز بروم و دعا کنم. من همواره مشتاق نماز و روزه هستم و فکر می کنم اسلام باعث خوشبختی من شدهاست. اما متاسفانه از آن سو وقتی اتفاقات ناگواری مثل تیراندازی در جامعه ما رخ می دهد، اگر پای یک آدم مسلمان در میان باشد، به اسلام ربطش می دهند و این خیلی غم انگیز است. من سعی می کنم روی مسئله اسلام ستیزی کار کنم اما در عین حال این مشکلات خیلی کوچک هستند و مشکل بزرگی به شمار نمی روند.»
الیسون در سال های گذشته چندین بار به جلسات گفتگو با روسای جمهوری ایران در نیویورک در زمان نشست مجمع عمومی سازمان ملل متحد دعوت شد. به نظر او اگر سنا در دست جمهوریخواهان قرار بگیرد سیاست براک اوباما در برابر ایران آسیب جدی نخواهد دید:
«اوباما اختیارات اجرایی فراوانی دارد و می تواند تحریم ها علیه ایران را لغو کند یا اعمال آن ها را به حالت تعلیق درآورد. در نهایت ما به یک کنگره فعال نیاز داریم. اما امیدوارم که رئیس جمهوری از اختیارات خودش برای لغو تحریم ها استفاده کند تا بعد بتوانیم نتیجه را به کنگره نشان دهیم و بگوییم که این تصمیم درستی بود تا شاید بشود رضایت کنگره را هم جلب کرد. دلایل زیادی هست که ایران و آمریکا به زمینه ای مشترک برسند و امیدوارم توافق هسته ای سرآغاز همکاری های بیشتر باشد.»
داگ داگت، رقیب جمهوریخواه الیسون، با رویکرد کیت الیسون در برابر ایران چندان موافق نیست:
«مذاکره چیز خوبی است اما در عین حال متعهد بودن به اصول هم خوب است. کشورهایی هستند که گام مهمی بر نمی دارند، مگر آن که ما یک جایی بایستیم و بگوییم ببخشید اگر فلان کار را نکنید، ما حاضر به گفت و گو با شما نیستیم. ایران باید بداند که ما هم جدی هستیم و دسترسی آنان به سلاح هسته ای باعث بی ثباتی خاورمیانه می شود و این به نفع آمریکا است که ایران برنامه سلاح هسته ای نداشته باشد.»
کیت الیسون بارها گفته است اگر تصمیم به سفر به ایران بگیرد، حتما با منتقدان حکومت هم ملاقات خواهد کرد. گزارش های حاکی از اعدام های فزاینده و نقض حقوق بشر در ایران او را هم نگران کرده است:
«مردم حق آزادی مذهب و بیان و برابری دارند و باید مورد احترام قرار گیرند. به رهبران ایران می گویم که از آزادی مردم نترسید. از آزادی نترسید. دادن آزادی بیان به مردم به دولتی بهتر منتهی می شود نه بدتر. امیدوارم که آقای روحانی از تمام توانش استفاده کند تا از حقوق بشر مردمش دفاع کند. من شخصا از شنیدن خبر اعدام زن جوانی که در دفاع از خود در مقابل تجاوز، شخصی را کشت، خیلی ناراحت شدم؛ برایش نماز خواندم و دعا کردم. همینطور حملات اسیدپاشان. اینها اقداماتی وحشیانه و غیرقابل قبول است و بدتر این که اسیدپاشان مجازات نمی شوند.»
الیسون به صدای آمریکا گفت موفقیت یا شکست در مذاکرات هسته ای با ایران در تصمیم او برای سفر احتمالی به تهران تاثیر مهمی دارد.