در حالی که تلاش های دیپلماتیک برای حل مساله اتمی ایران جریان دارد، آزمایشگاه های اتمی در آمریکا نیز سعی دارد برنامه اتمی ایران را متوقف کنند.
نیویورک تایمز در گزارشی می گوید وقتی دیپلمات ها در مذاکرات هسته ای ایران در سوئیس، دانشمندان وزارت انرژی آمریکا را زیر رگبار پرسش های فنی دشوار گرفته بودند، دانشمندان گاهی به ماکت محرمانه تاسیسات اتمی ایران که در جنگل های ایالت تنسی ساخته شده است، رجوع می کردند.
در آنجا، در ناحیه حفاظت شده هسته ای اوک ریج، سانتریفیوژهای عظیم قرار دارد که برخی از آنها از لیبی گرفته شده و به دانشمندان در رسیدن به آنچه آنها به باراک اوباما گفتند بهترین تخمین توانایی ایران برای تولید سلاح اتمی در سناریوهای گوناگون است، کمک کرد.
این مرکز جنگلی پنهانی فقط بخشی از برنامه ضربتی گسترده ای است که در ۹ آزمایشگاه اتمی – از جمله اوک ریج، لوس آلاموس و لیورمور – برای متوقف ساختن پیشرفت اتمی ایران در نظر گرفته شده است.
ارنست مونیز، دانشمند اتمی و وزیر انرژی آمریکا که بر آزمایشگاه های اتمی نظارت دارد، با اشاره به اینکه دولت اوباما در جستجوی راه حل های تکنیکی در مذاکرات بود، گفت «اگر ما این توانایی را که طی سال ها به دست آمده است نمی داشتیم» دیپلمات ها در تاریکی مانده بودند.
او درباره مرکز پنهانی در اوک ریچ توضیحی نداد، اما گفت آزمایشگاه های اتمی آمریکا را قادر می سازد در یکی از پیچیده ترین کوشش های کنترل تسلیحات در تاریخ پیشرفت کند.
در گزارش نیویورک تایمز بنقل از مدیر آزمایشگاه لوس آلاموس گفته می شود بسیاری از کارها پشت پرده انجام گرفته است. یک هدف اصلی کوشش این بود که طرح رآکتور اتمی اراک، که هنوز در دست ساخت است، تغییر داده شود. پرسش این بود که رآکتور چگونه از تولید پلوتونیوم با درجه تسلیحاتی بازداشته شود.
سال پیش، وقتی ایرانیان راهی برای تغییر طرح اراک پیشنهاد کردند، وظیفه ارزیابی نقشه ها به لابراتوار ملی آرگونین در خارج از شیکاگو واگذار شد که یکی از با تجربه ترین سازندگان رآکتورهای اتمی در جهان تلقی می شود.
آزمایشگاه نظر ایرانی ها را اصلاح کرد تا مطمئن شود که رآکتور پلوتونیوم خالص تولید نخواهد کرد. سرانجام آنها آن پیشنهاد را، که یکی از چند عنصر توافقنامه موقت بین ایران و گروه ۵ بعلاوه یک است، پذیرفتند.
گزارشگر نیویورک تایمز به شرح فعالیت های مشابهی که در ارتباط با مراکز اتمی نطنز و فوردو در آزمایشگاه ها انجام گرفته است و جریان دارد می پردازد و می گوید فوردو، پر دردسر ترین مرکز اتمی ایران، چالش عمده دیگری بود. این مجتمع غنی سازی چنان عمیق در زیر کوهی دفن شده است که اسرائیل می ترسد قادر نباشد آن و نزدیک به سه هزار سانتریفیوژ را با حملات هوایی از بین ببرد. آمریکا فقط سلاحی را که ممکن است قادر به چنین کاری باشد در اختیار دارد.
وزیر انرژی آمریکا گفت او با مدیران آزمایشگاه صحبت کرد و از آنها خواست در باره استفاده های دیگر از مجتمع فوردو فکر کنند.