در حالی که اکثریت قانونگذاران آمریکا از پیشرفت و چارچوب مذاکرات هستهای با ایران ناخشنود هستند، گروهی از جمهوریخواهان در میکوشند آرای کافی به منظور تصویب تحریمهای جدید علیه ایران و عبور از وتوی رئیس جمهوری در این ارتباط را جمعآوری کنند.
همزمان باراک اوباما رئیس جمهوری ایالات متحده در تلاش است تا نمایندگان کنگره را از وضع تحریمهای بیشتر علیه ایران منصرف کند.
بسیاری در کنگره از آنچه که بنبست مذاکرات با ایران خوانده میشود انتقاد کرده و آن را اعطای امتیازات گسترده از سوی دولت اوباما در مقابل گامهای اندکی از سوی تهران در برچیدن برنامه هستهای خود میدانند.
رابرت منندز رئیس دموکرات کمیته روابط خارجی سنا روز چهارشنبه در جلسه این کمیته در مورد ایران با بیان این که اهداف ایران در برنامه اتمی آن کشور تغییر نکرده و به نظر وی تحت شرایط فعلی تغییر هم نخواهد کرد، گفت «در حال حاضر ما درست آنچه را ایران میگوید انجام میدهیم، و درحالی که آنها مطالباتشان را در مذاکرات به حداکثر رساندهاند، به نظر میرسد ما مطالبات خود را به حداقل رساندهایم که بدترین سناریو است، و به شدت برای الزامات منع گسترش تسلیحاتی جهان و ثبات منطقه خطرناک است و میتواند ایران را در آستانه هستهای شدن قرار دهد.»
این سناتور ارشد دموکرات گفت اگر تا ۲۴ مارس آینده توافقی صورت نگیرد، اقدام کنگره در تصویب «تحریمهای آیندهنگر» ممکن است اهرمهای لازم برای بازداری ایران از اتمی شدن را فراهم کند.
روز چهارشنبه صدای آمریکا در حاشیه نشست ابتکار سیاست خارجی در واشنگتن، که از سوی جمهوریخواهان برگزار شده بود، با چند تن از اعضای کنگره از جمله سناتور باب کورکر گفتگو کرد. وی که به احتمال قوی ریاست کمیته روابط خارجی سنا را در ماه آینده که جمهوریخواهان کنترل سنا را به عهده خواهد گرفت، در این گفتگو ابراز اطمینان کرد که سنا در سال آینده بطور حتم نقش مؤثرتری در سیاست خارجی آمریکا، از جمله در ارتباط با ایران ایفا خواهد کرد.
سناتور کورکر در ادامه افزود « کنگره برای کمک در مذاکرات (هستهای با ایران) نقش و مسئولیتی دارد، که باید انجام دهد. ما برای درک و تشخیص نقش مناسب کنگره، برای آن که به تقویت موضعمان در مذاکرات بیانجامد، با دولت و دیگران در تماس و گفتگوی مستمر هستیم.»
و ی همچنین گفت هرچند دولت مایل نیست کنگره نقشی در این مورد داشته باشد، اما مواردی وجود دارد که وی معتقد است کنگره میتواند برای تقویت موضع آمریکا انجام دهد.
سناتور جان مک کین نیز که به احتمال قوی ماه آینده ریاست کمیته نیروهای مسلح سنا را به عهده میگیرد، در گفتگویی با صدای آمریکا به طرحهای در دست اقدام سنا اشاره کرد و گفت «لوایحی در دست بررسی است، از جمله در کمیته روابط خارجی، که هرتوافق اتمی با ایران باید از تصویب کنگره بگذرد.»
در این میان، کاخ سفید در پی تمدید مذاکرات ایران و گروه ۱+۵ برای مدت هفت ماه دیگر، تلاشهای خود برای خنثی کردن اقدامات کنگره برای تصویب تحریمهای جدید علیه ایران، یا لوایحی که اختیارات رئیس جمهوری را در توقف یا تأخیر اعمال تحریمهای موجود محدود کنند، را متوقف نکرده است.
وندی شرمن فرد شماره دو وزارت خارجه و مذاکره کننده ارشد آمریکا، و دیوید کوهن معاون وزارت خزانه داری روز پنجشنبه در جلسات پشت درهای بسته با رهبران قانونگذاران از هر دو حزب در سنا و مجلس نمایندگان، کوشیدند آنها را متقاعد کنند از تلاش برای تصویب اقدامات تحریمی خودداری کنند.
ماری هارف سخنگوی وزارت خارجه روز گذشته در مورد دیدار روز پنجشنبه مقامهای دولت آمریکا در کنگره گفت «ما دلایل محکمی مبنی بر این که اکنون زمان تحریمهای جدید نیست به کنگره ارائه میکنیم؛ چه بطور عمومی و چه خصوصی.»
سوزان رایس مشاور امنیت ملی باراک اوباما نیز این هفته گفت اعمال تحریمهای جدید موجب ازهم پاشیدن مذاکرات و ایجاد شکاف در ائتلاف میان اعضای گروه ۱+۵ خواهد شد و جامعه جهانی آمریکا را به جای ایران، برای شکست مذاکرات مقصر خواهد دانست.
در این میان در سنا که تا کنون تحت کنترل دموکراتها قرار داشته، یک فشار جدی برای یک بسته تحریمی معادل تحریمهایی که یک سال و نیم پیش از سوی مجلس نمایندگان تصویب شد، وجود نداشته است.
رئیس جمهوری آمریکا تهدید کرده است که هر لایحه تحریمی جدید علیه ایران را در طول مذاکرات، وتو خواهد کرد. طرفداران تحریم در سنا برای لغو وتوی پرزیدنت اوباما به ۶۷ رأی نیاز دارند.
هری رید، رهبر اکثریت فعلی دموکرات سنا، تاکنون جلوی طرح و رأیگیری بر روی هر گونه لایحه تحریمی پیشنهادی را گرفته است. میچ مک کانول، رهبر آینده اکثریت جمهوریخواه سنا، پیش از انتخابات میاندورهای کنگره، هری رید را به دلیل ممانعت از طرح این لوایح مورد انتقاد قرار داده بود.
سناتورها مارک کرک و رابرت منندز روی دوباره نویسی طرح دو حزبی سال گذشته خود کار میکنند که فشار دولت مانع تصویب آن شد. سناتور کورکر نیز که وعده کرده فشار بر ایران را افزایش دهد، ولی برای کسب اطمینان از این که کنگره باید در تایید توافق دخیل باشد، انرژی خود را متمرکز بر طرح پارامترهای قابل قبول در هر گونه توافقی با ایران کرده است.
در هر سناریویی، جمهوریخواهان برای تصویب تحریمهای جدید یا لغو وتوی رئیس جمهوری، به حمایت دموکراتها نیاز دارند. مقامات دولت آگاه هستند که یک فرصت کوتاه، و آزاد از فشار کنگره در اختیار دارند؛ ولی از سوی دیگر تحت فشار کمیته روابط عمومی آمریکا-اسراییل، لابی طرفدار اسرائیل، برای پیوستن به حامیان تحریمها قرار دارند.
تام کاتن نماینده جمهوریخواه تازه انتخاب شده سنا، روز چهارشنبه در نشست سیاست خارجی آمریکا در واشنگتن از کنگره خواست دیدگاه جدی تازهای در ارتباط با وارد آوردن فشار بر ایران اتخاذ کنند و با در نظر گرفتن رویکرد «استفاده معتبر از زور»، اسرائیل را به بمب افکنهای اضافی ب-۵۲ و بمبهای سنگر شکن مجهز کنند.
وی همچنین افزود «آیتالله خامنهای به چه دلیل مذاکرات را متوقف کند، یا در ۷ ماه توافق کند، وقتی هرچه را میخواهد بدست آورده؟ بنابراین همه ما با تمدید این مذاکرات صدمه خوردیم و مقامات دولت تکرار کردهاند که ایران مذاکرات را رها خواهد کرد؛ که اینطور نشد. بنابراین زمان آن است که اعضای مسؤل و بالغ هر دو حزب در کنگره قدم پیش بگذارند و بگویند به این مسخرگی خاتمه میدهند.»
لایحه دیگری نیز که اسرائیل را یک متحد استراتژیک عمده آمریکا شناسایی کرده است، روز چهارشنبه از سوی کمیته روابط خارجی مجلس نمایندگان آمریکا به اتفاق آرا تصویب شد و اکنون برای امضا، به رئیس جمهوری آمریکا ارجاع میشود.
برخی دیگر از جمهوریخواهان نیز حتی با هرگونه همکاری با ایران در نبرد علیه گروه افراطی موسوم به دولت اسلامی (داعش) نیز مخالف هستند.
مایک پامپئو نماینده جمهوریخواه مجلس نمایندگان، در مورد اینگونه هماهنگی آمریکا با ایران چهارشنبه به بخش فارسی صدای آمریکا گفت «دولت میگوید که (با ایران همکاری) نمیکند. ما نباید هیچگونه هماهنگی، یا مذاکره برای کار کردن در کنار ایران داشته باشیم.»