شورای امنیت سازمان ملل روز سهشنبه ۲۷ آذرماه در جریان بررسی برنامه هستهای جمهوری اسلامی و گزارش دبیرکل سازمان ملل درباره قطعنامه ۲۲۳۱ و میزان انطباق برنامه اتمی تهران با آن قطعنامه بار دیگر از اقدامات اتمی تهران انتقاد کرد.
رزماری دیکارلو، معاون دبیرکل سازمان ملل در امور سیاسی و صلح، در این نشست بر ضرورت احیای برجام از طریق چندجانبهگرایی و دیپلماسی تأکید کرد و گفت: «با وجود ده ماه باقیمانده تا موعد پایان قطعنامه ۲۲۳۱، بنبست موجود در مسیر احیای برجام همچنان بدون تغییر باقی مانده است.»
دیکارلو با اشاره به گزارش سهماهه اخیر آژانس بینالمللی انرژی اتمی که در ۱۹ نوامبر ۲۰۲۴ منتشر شد خاطرنشان کرد: «فعالیتهای راستیآزمایی و نظارت آژانس به دلیل توقف اجرای تعهدات هستهای ایران تحت برجام بهطور جدی مختل شده و همانگونه که آژانس اعلام کرده، تداوم اطلاعات در مورد برنامه هستهای جمهوری اسلامی از بین رفته و در نتیجه نمیتوان ماهیت صلحآمیز این برنامه را تأیید کرد.»
او همچنین موجودی اورانیوم غنیشده ایران را حدود ۳۲ برابر بیشتر از حد مجاز در برجام دانست و تصریح کرد این افزایش ذخایر اورانیوم غنیشده تا ۲۰ و ۶۰ درصد، همچنان نگرانیهای جدی ایجاد کرده است.
همچنین نماینده ایالات متحده در سازمان ملل در جلسه شورای امنیت گفت جمهوری اسلامی همچنان به دامن زدن به درگیری و بیثباتی در خاورمیانه و سایر نقاط جهان ادامه میدهد و فعالیتهای هستهایاش باعث نگرانی جدی است.
استاوروس لامبرینیدیس، نماینده اتحادیه اروپا در شورای امنیت نیز اطمینان از اینکه حکومت ایران به سلاح هستهای دست نیابد یا آن را توسعه ندهد را یکی از اولویتهای اصلی امنیتی اتحادیه اروپا دانست و گفت: «امروز بیش از هر زمان دیگری، برنامه هستهای ایران به تحولات منطقهای مرتبط است و ما از مسیر هستهای جمهوری اسلامی نگران هستیم.»
نماینده بریتانیا در شورای امنیت هم در جریان بررسی برنامه هستهای جمهوری اسلامی و گزارش دبیرکل سازمان ملل درباره قطعنامه ۲۲۳۱ گفت: « بگذارید روشن بگویم؛ با نزدیک شدن به موعد انقضای قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت در اکتبر آینده، در مقطع حساسی قرار داریم. ما هر گام دیپلماتیک لازم را برای جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هستهای برخواهیم داشت و از جمله در صورت لزوم مکانیزم ماشه را فعال خواهیم کرد.»
همچنین نماینده آلمان در شورای امنیت «تداوم بیاعتنایی جمهوری اسلامی و اظهارات اخیر مقامهای ایران» در موضع هستهای را، عمیقا نگرانکننده خواند و گفت: «ایران تنها کشوری است که بدون داشتن سلاح هستهای به غنیسازی ۶۰ درصدی دست زده است و این سوال بزرگی ایجاد کرده است که هدف جمهوری اسلامی از این میزان غنیسازی چیست؟.»
از سوی دیگر نماینده روسیه هرگونه تلاش برای حمله احتمالی علیه تاسیسات هستهای ایران را محکوم کرد و گفت: «اقدامات برای اجرای مکانیزم ماشه هیچ نتیجهای نخواهد داشت.»
نماینده جمهوری اسلامی در سازمان ملل، اما تهدیدها در زمینه بازگشت مکانیسم ماشه یا حمله نظامی را «غیرقانونی و غیرسازنده» خواند و هشدار داد که چنین اقدامی با «پاسخی قاطع و متناسب» از سوی جمهوری اسلامی روبهرو خواهد شد.
آژانس بینالمللی انرژی اتمی در گزارش اخیر خود اعلام کرد که جمهوری اسلامی بهطور چشمگیری سرعت غنیسازی اورانیوم تا سطح ۶۰ درصد را افزایش داده است؛ سطحی که به ۹۰ درصد، میزان مورد نیاز برای تولید سلاح هستهای، نزدیک است.
کشورهای غربی تأکید دارند که غنیسازی در این سطح هیچ توجیه غیرنظامی ندارد و جمهوری اسلامی تنها کشوری است که بدون تولید بمب هستهای به این میزان غنیسازی دست زده است. در مقابل، جمهوری اسلامی بارها تأکید کرده که برنامه هستهایاش صرفاً صلحآمیز است.
فرانسه، آلمان و بریتانیا روز سهشنبه ۲۷ آذر ۱۴۰۳ در بیانیهای مشترک ضمن ابراز نگرانی عمیق از اقدامات اخیر جمهوری اسلامی دربرنامه هستهای، از تهران خواستند تا مسیر تنشزایی هستهای را متوقف کند.
تروئیکای اروپا روز سهشنبه پیش از بررسی برنامه هستهای جمهوری اسلامی در شورای امنیت و ارائه گزارش دبیرکل سازمان ملل درباره قطعنامه ۲۲۳۱ درباره میزان انطباق برنامه اتمی تهران با این قطعنامه، در بیانیهای خواستار همکاری حکومت ایران با آژانس بینالمللی انرژی اتمی، توقف روند فعلی برنامه اتمی، کاهش تنش و بازگشت ایران به مسیر دیپلماسی شدند.
این سه کشور در بیانیه خود با اشاره به تشدید غنیسازی اورانیوم از سوی ایران و تهدیدهای مرتبط با برنامه هستهای جمهوری اسلامی، به گزارش آژانس بینالمللی انرژی اتمی استناد و اعلام کردند که ایران بدون توجیه غیرنظامی معتبر، میزان غنیسازی اورانیوم را به سطح ۶۰ درصد رسانده و ذخایر اورانیوم با غنای بالا را به سطح بیسابقهای رسانده که این اقدام به حکومت ایران امکان میدهد تا در مدت کوتاهی مواد شکافتپذیر کافی برای تولید سلاح هستهای را در اختیار داشته باشد.
تروئیکای اروپایی همچنین نصب سانتریفیوژهای پیشرفته در ایران را گامی خطرناک دانسته و هشدار دادند که این اقدامات، توافق هستهای را بهطور جدی تضعیف کرده و تنشها را تشدید میکند.
در این بیانیه به تهدید مقامات حکومت ایران مبنی بر خروج از پیمان منع گسترش تسلیحات هستهای (NPT) و اظهارات مربوط به دکترین هستهای اشاره و تاکید شده که این سخنان، نگرانیها درباره آینده برنامه هستهای جمهوری اسلامی را دوچندان کرده است.
توافق برجام در سال ۲۰۱۵ میان جمهوری اسلامی و بریتانیا، آلمان، فرانسه، ایالات متحده، روسیه و چین به امضا رسید.
ایالات متحده در سال ۲۰۱۸ از این توافق خارج شد. جمهوری اسلامی نیز از سال ۲۰۱۹ اجرای تعهدات هستهای خود را متوقف کرد.