لینکهای قابل دسترسی

خبر فوری
یکشنبه ۲۲ مهر ۱۴۰۳ ایران ۱۱:۲۲

نگاهی به سفر شش روزه تیلرسون به پنج کشور در خاورمیانه


دیدار مهم وزیر خارجه ایالات متحده از چند کشور خاورمیانه روز جمعه ۲۷ بهمن ماه پایان گرفت. رکس تیلرسون در ظرف شش روز از پنج کشور دیدن کرد و با سران مصر، اردن، کویت، لبنان و ترکیه گفتگوهای مشروحی انجام داد.

اقامت او در آنکارا، طولانی‌تر از پایتخت‌های دیگر بود و دو روز به درازا کشید و این خود نشان اهمیت و پیچیدگی روابط بین ترکیه و ایالات متحده است.

آخرین مرحله از این ماموریت دشوار، ولی موفقیت آمیز، گفتگو با پرزیدنت رجب طیب اردوغان رئیس جمهوری ترکیه بود که پیشتر هشدار داده بود که روابط دو کشور در لبه پرتگاه قرار گرفته است. ولی تیلرسون با کیاست یک دیپلمات پرتجربه، کوشید شکاف بین دو کشور را تا آنجا که قادر است ترمیم کند.

پیش از این سفر، تحلیلگران آمریکایی ارزیابی کرده بودند که هدف عمده، ایجاد نظم نوین در خاورمیانه، پس از سرکوب کامل داعش است. ولی با استناد به سیاستی که از جانب پرزیدنت ترامپ تعیین گردیده، چارچوب کلی سفر بسیار بزرگتر بود و آن، ایجاد نظم جدید برای سرکوب هرنوع خشونت و زورمندی در خاورمیانه بود.

رئیس جمهوری آمریکا گفته بود که باید با همه شیوه‌های تروریستی مبارزه کرد و آنها را ریشه کن ساخت. با پیروی از همین سیاست بود که رکس تیلرسون در طول سفر اخیر خود به کشورهای خاورمیانه، از نقش خرابکارانه جمهوری اسلامی ایران نیز سخن گفت و خواهان مهار کردن آن شد.

وزیر خارجه آمریکا در این سفر از جمله گفت: «در هر آشوبی که در منطقه رخ می دهد، نشانی از دستان جمهوری اسلامی ایران نیز دیده می شود.»

نیکی هیلی سفیر ایالات متحده در سازمان ملل نیز در حاشیه نشست شورای امنیت، از نقش مخرب جمهوری اسلامی ایران در بحران منطقه صحبت کرد.

تیلرسون با آن که پذیرفت که حزب الله لبنان می‌تواند به عنوان یک تشکل غیرتروریستی در فرایند سیاسی لبنان نقش داشته باشد، ولی حتی در بیروت و در دیدار با سران لبنان، نقش تروریستی حزب الله را علنا مورد نکوهش قرار داد.

دیدار از آنکارا و گفتگو با رهبران ترکیه، یکی از دشوارترین مراحل سفر تیلرسون بود. اکنون مدت زمان زیادی است که ترکیه، در تلاش برای اعمال سیاستی که به ناتو و ایالات متحده وابسته نباشد، از هم پیمانان سنتی خود دور می‌شود و حتی با آنها به ستیز می‌پردازد.

ولی خبرگزاری رویترز در پایان دیدار وزیر خارجه ایالات متحده از ترکیه، گزارش داد که تیلرسون به اردوغان گفته است که دولت آمریکا حق برخورداری ترکیه از امنیت در مرزهای خود را به رسمیت می‌شناسد.

این سخنان در رابطه با برنامه ترکیه برای تعیین یک نوار امنیتی در شمال سوریه است که از رخنه یابی افراد مسلح کرد از سوریه به خاک ترکیه جلوگیری کند.

ترکیه حتی با ایالات متحده وارد جدل شده که چرا کردهای سوریه را برای سرکوب داعش در آن سرزمین مسلح ساخته است – گرچه ایالات متحده به ترکیه قول داده بود که سلاح‌های سنگین در اختیار کردها نخواهد گذاشت.

به گزارش رویترز، آقای تیلرسون در عین حال که گفت ترکیه حق دارد از امنیت در مرزهای خود برخوردار باشد، تاکید کرد که دولت آنکارا باید در جریان عملیات خود در سوریه نیز از اصول خویشتنداری خارج نشود و به اقدامی دست نزند که موجب وخامت اوضاع در سوریه شود.

تلاش برای برقراری مناسبات دوستانه با ترکیه، مانع آن نشد که تیلرسون در کنفرانس مطبوعاتی مشترک با مولود چاووش اوغلو وزیر خارجه ترکیه، ناخرسندی‌های دولت واشنگتن را بیان کند. به گزارش رویترز، وزیر خارجه آمریکا در این همایش گفت که نسبت به امنیت کارمندان محلی سفارت آمریکا در آنکارا نگران است و در ضمن انتظار دارد که ترکیه یک روحانی مسیحی و دیگر زندانیانی را که دارای تابعیت آمریکایی می‌باشند آزاد سازد.

روزنامه واشینگتن تایمز نوشت که در سفر به ترکیه، ماموریت اصلی رکس تیلرسون پائین آوردن سطح تنش بین دو کشور بوده است.

این روزنامه نوشت که سفر دو روزه وزیر خارجه به آنکارا در شرایطی صورت گرفت که این دو کشور عضو ناتو، بر سر نوع راهبرد نظامی اختلاف نظرهای اساسی دارند.

در همین زمینه، روزنامه ترک زبان «یِنی شَفَک» (شفق نو) نوشت که دیدار از آنکارا فرصت مناسبی بود که پرزیدنت اردوغان اولویت‌های سیاست خود در خاورمیانه را یک به یک برای میهمان آمریکایی خویش تشریح کند. به نوشته این روزنامه، در دیدار سه ساعته در آنکارا، همه موضوع های مهم و از جمله مبارزه با تروریسم و روابط دو جانبه مورد بررسی قرار گرفت.

پیش از دیدار اردوغان – تیلرسون، نخست وزیر ترکیه، «بکیر بوزداغ» در مصاحبه با شبکه ترک زبان «۲۴ ساعت»، گفته بود که ایالات متحده حق ندارد بکوشد سیاست اصولی ترکیه را در برابر سازمان های کرد (که وی آن ها را تروریست نامید) تغییر دهد.

و بالاخره آن که، روزنامه «صباح» چاپ آنکارا نوشت که دیدار تیلرسون – اردوغان، جنبه «یا گره بزن، یا پاره کن» داشت.

این ارزیابی اشاره‌ای به سخنان اخیر چاووش اوغلو بود که پیش از آمدن تیلرسون به آنکارا گفته بود که اگر دولت واشنگتن به خواسته‌های دولت آنکارا بی‌توجهی کند، این امر موجب شکاف عمیق در روابط دو کشور خواهد شد.

این سخنان، حساسیت سفر تیلرسون به ترکیه را که شامگاه جمعه ۲۷ بهمن به انجام رسید، آشکار می‌کند.

https://gdb.voanews.com/DB8B35EC-8161-4D0C-8176-61890B65E8A4.gif

XS
SM
MD
LG