مقالهای از سم دگر در روزنامه وال استریت جورنال
در یک آرامگاه کشته شدگان حزب الله در بیروت، زنی بر مزار بهترین دوست فرزندش که سه سال پیش در جنگ در دمشق کشته شد، دعا میکند. این مادر در باره پسر ۲۵ ساله اش که در آن درگیری زخمی شد و اکنون در سوریه است، می گوید: "او امروز صبح به حلب برگشت. من پسر دیگری دارم که ۱۴ ساله است و به او گفته ام کلاس دهم را تمام کن، بعد در راه برادرت قدم بگذار."
فرزند بزرگ او در سوریه بخشی از "لژیون خارجی" ایران است.
اعضای نیروی قدس سپاه پاسداران و هزاران جنگجوی شیعه افغان، عراقی و پاکستانی که توسط ایران تعلیم داده شده و تامین میشوند، حمله زمینی به حلب را پیش از آغاز اجرای توافق بین المللی ترک مخاصمه به پیش میبرند. قرار است پس از آتش بس، انتقال کمک های بشردوستانه و مذاکرات صلح آغاز شود.
استفان دی مسیتورا نماینده ویژه دبیرکل سازمان ملل متحد در امور سوریه، سه شنبه پس از ملاقات با مقام های حکومت سوریه در دمشق گفت، رژیم اسد ملزم است که هر چه سریعتر امکان ورود کاروان کمک سازمان ملل را فراهم کند و این التزام چهارشنبه مورد سنجش قرار میگیرد.
این دیدار یک روز پس از آن صورت گرفت که مقامهای ایران و روسیه گفتند آتش بسی با "تروریستها" در کار نخواهد بود. با افزایش خشونتها خصوصا در شمال سوریه چشم انداز روند صلح در هالهای از ابهام قرار گرفته است.
باراک اوباما رییس جمهوری آمریکا، روز سه شنبه در یک نشست خبری، نشانهای از وجود یک طرح جایگزین در صورت شکست طرح آتش بس ارائه نکرد و تنها به ادامه تلاش برای کار با ولادمیر پوتین رییس جمهوری روسیه، به منظور یافتن یک راه حل سیاسی اشاره کرد.
تعهد تهران به حمایت از بشار اسد را در استقرار جنگجویان شیعه غیرسوری میتوان به روشنی تشخیص داد. این امر نشان میدهد که آنها چقدر در حفظ موقعیتی که به رژیم امکان داده با پشتیبانی هوایی روسیه مناطقی را از شورشیان پس بگیرند، مصمم هستند.
یک مقام ارشد ائتلاف نظامی ایران-روسیه-سوریه میگوید: "نیروهای ائتلاف با هم در یک مرکز فرماندهی، عملیات خود در صحنه نبرد را برنامه ریزی و هماهنگ میکنند. بازپس گیری حلب توان رژیم و کنترل آن بر سوریه را به آن باز میگرداند؛ سرنگونی رژیم دیگر موضوعی مربوط به گذشته است."
او میگوید توافق آتش بس پیشنهادی که چند روز پیش توسط قدرت های جهانی در مونیخ به دست آمد، تنها وقفهای برای نیروهای تحت رهبری ایران خواهد بود که در پی تثبیت مناطق اخیرا تصرف شدهاند.
این نمایش قدرت در شمال سوریه، قویترین نشانه حاکی از عزم ایران برای گسترش نفوذش در منطقه به طور مستقیم و از طریق نیروهای وابسته اش است. ترکیه و عربستان سعودی، رقبای سنی ایران، پیشاپیش اعلام کردهاند که ممکن است برای جلوگیری از سرکوب مخالفان در حلب و اطراف آن، مستقیما نیروی نظامی در سوریه پیاده کنند.
فیلیپ اسمیت، پژوهشگر انستیتو واشنگتن برای سیاست خاور نزدیک و کارشناس گروه های شیعه در سوریه، میگوید ایران از آغاز دهه ۸۰ میلادی بر روی ساخت و ترکیب این شبکه از نیروهای وابسته کار کرده است.
در ابتدا حزب الله در کانون این نیرو قرار داشت. پس از اشغال عراق توسط نیروهای تحت رهبری آمریکا، ایران تشکیل گروههای جدیدی از شبه نظامیان شیعه را آغاز کرد تا با آمریکایی ها بجنگند. در سوریه، حزب الله و بعضی اعضای شبه نظامیان شیعه عراقی در کنار شبه نظامیان سوری و شیعیان افغان قرار گرفتهاند.
به گفته فیلیپ اسمیت "ایران این لژیون خارجی را به طور کامل شکل داده است. سعودیها از این تحرکات ایران بسیار عقب افتاده اند."
عربستان سعودی از آغاز قیام علیه رژیم اسد در سال ۲۰۱۱، از طیفی از گروه های مسلح و شخصیت های اپوزیسیون سوریه حمایت کرده و همچنان اصرار دارد که هیچ راه حل پایداری، از جمله شکست افراطیونی چون داعش، بدون برداشتن بشار اسد از قدرت امکانپدیر نیست.
به گفته فیلیپ اسمیت هسته اصلی نیروهای تحت رهبری ایران در سوریه شامل چند هزار ایرانی، تا ۸ هزار جنگجوی حزب الله لبنان، حدود ۶ هزار عراقی، و ۳۵۰۰ افغانستانی است. این تخمین از سوی مقام ارشد ائتلاف ایران-روسیه-سوریه تایید شد.
حمله برای تصرف دوباره حلب، جسورانه تر عملیات این نیروها از آغاز جنگ در سوریه طی پنج سال گذشته است. تهران در این سال ها میلیاردها دلار برای اعزام هزاران شبه نظامی و حفظ متحدش، بشار اسد، هزینه کرده است.
واحدهای ارتش سوریه در کنار این نیروها و با پشتیبانی حملات هوایی روسیه تا کنون ده ها شهر و روستای اطراف حلب را تصرف کردهاند و در آستانه حمله به محلات تحت کنترل شورشیان در شرق حلب قرار دارند.
حزب الله و ایران از صحبت مشخص درباره نقش شان در سوریه طفره می روند، اما هر دو نسبت به گذشته موضع علنی تری گرفتهاند. ایران پیشتر ادعا میکرد که وظیفه نیروهایش حفاظت از اماکن مقدس شیعیان در منطقه سیده زینب در نزدیکی دمشق است.
این روزها، مراسم خاکسپاری جنگجویان شیعه در سوریه به طور علنی در بغداد، بیروت، و تهران برگزار میشود.
یحیی رحیم صفوی، مشاور ارشد رهبر جمهوری اسلامی، در مراسم سالروز انقلاب ۵۷ گفت، آمریکاییها باید بدانند که آینده منطقه با قدرت انقلاب اسلامی رقم خواهد خورد.
باوجود تلفات جنگ، بسیاری از شیعیان منطقه این ایده رواج داده شده توسط حزب الله و مقام های ایران را پذیرفتهاند که در نبردی بر سر موجودیت شان در سوریه علیه افراطیون سنی میجنگند، و بهترین کار ممکن جلوگیری از گسترش این تهدید است.
محمد الحاج، مغازه دار ۵۰ ساله شیعه ساکن محله بیرالعابد در حومه جنوبی بیروت میگوید: "پسرهای ما برای حفظ آینده فرزندان مان به حلب می روند." دوستان او و همسایگانش که برای نوشیدن قهوه در بیرون مغازه گرد هم آمدهاند، به نشانه موافقت سر تکان میدهند. یکی از اهالی ۶۴ ساله محله با اشاره به افراطیون سنی میگوید "آنها خواهان بریدن سر همه شیعیان هستند."
در همان اطراف، اعضای یک گروه حفظ امنیت محله که به حزب الله وابسته هستند در ابتدای راه های منتهی به داخل محله پست بازرسی گذاشتهاند. همه نگران هستند که شبه نظامیان سنی در واکنش به عملیات حلب دست به عملیات تلافی جویانه زده و در مناطق شیعه نشین بیروت بمب منفجر کنند. افراطیون سنی پیشتر در ژوییه ۲۰۱۳ به این محله حمله کرده بودند. بیرالعابد پیشتر دوباره هدف بمبگذاری قرار گرفته است.
* برگردان فارسی این مقاله ها تنها برای آگاهی رسانی منتشر شده و نظرات بیان شده در آنها الزاماً بازتاب دیدگاه صدای آمریکا نیست.