رقابت نهایی دو تیم برتر فوتبال آمریکایی هر سال در شهری متفاوت برگزار می شود. شهری که تیمی عضو لیگ ملی فوتبال حرفه ای آمریکا دارد. اهمیت و حساسیت این رقابت، ریشه ی نام آن است؛ «سوپربال». بازی امسال، یکشنبه گذشته- پنجم فوریه- در ایندیاناپلیس برگزار شد.
سوپربال از سالهای دور همواره در روز یکشنبه برگزار شده است. روز انجام این بازی به نام «یکشنبه سوپربال» شهرت یافته، که دومین روز رکورد شکن مصرف غذا در آمریکا پس از روز عید شکرگزاری است. یکشنبه سوپربال، نخستین یکشنبه ماه فوریه است. این مسابقه فوتبال آمریکایی، نه تنها در حوزه ورزش بلکه به لحاظ اجتماعی، اقتصادی و هنری نیز اهمیت دارد. یکشنبه سوپربال شاهد بیشترین میزان گردهم آیی های دوستانه و مهمانی های خانوادگی در خانه ها- معمولاً خانه کسی که بزرگترین تلویزیون را دارد- و بارها و رستورانهاست. در این روز مصرف مشروبات الکلی و بویژه آبجو نیز خیلی بالا است. بازی سوپربال در آمریکا پرتماشاگرترین رویداد ورزشی سال و در میان پربیننده ترین رویدادهای جهان است.
هرسال، یکی از شبکه های شاخص تلویزیونی آمریکا، بازی را به نمایش می گذارد. یکی از چهار شبکه ی: ای بی سی، سی بی اس، فاکس یا ان بی سی. امسال ان بی سی، نخستین شبکه عمده رادیو تلویزیونی آمریکا و سال گذشته، شبکه محافظه کار فاکس سوپربال را پخش کردند.
پیشینه
شاید برخی بیاندیشند که سیاست و ورزش به ندرت جمع می آیند، اما بدون تئودور روزولت- بیست و ششمین رئیس جمهوری ایالات متحده- سوپربالی درکار نبود.
در سال هزار و نهصد و پنج - چهارمین سال دورنخست ریاست جمهوری روزولت- هجده بازیکن فوتبال آمریکایی به سبک آن دوران که بیشتر به بازی راگبی شبیه بود، طی بازی که از فرط خشونت بیشتر شبیه میدان نبرد بود تا ورزش یا سرگرمی، جان باختند. کشته شدن شمارزیادی از بازیکنان این ورزش، رئیس جمهوری وقت آمریکا را بر آن داشت که به سبب آنچه خود «علاقه وافر به فوتبال آمریکایی و نجات آن» عنوان کرد، نشستی با محور فوتبال در کاخ سفید تشکیل دهد و از تعدادی از کارشناسان و مربیان شاخص فوتبال و چند استاد دانشگاههای معتبر کشورش برای شرکت در آن نشست دعوت کند. همفکری صاحبنظران فوتبال در این نشست، به کوشش آنها برای وضع و اعمال فهرستی از قوانین برای این بازی انجامید تا از صیانت از جان و سلامت بازیکنان، اطمینان خاطر حاصل شود. درپی تحولی که در قوانین بازی فوتبال آمریکایی رخ داد و به دنبال سالها تجربه بازی، نخستین رقابت رسمی سوپربال به شکل امروزی آن، در ژانویه هزار و نهصد و شصت و هفت -چهل و پنج سال پیش- برگزار شد.
اجرای زنده موسیقی سوپربال
پیش از آغاز بازی، یکی از خوانندگان مطرح آمریکا سرود ملی ایالات متحده را می خواند. کمیسیون لیگ ملی فوتبال حرفه ای آمریکا خواننده یا گروه های موسیقی را برای اجرای پیش از بازی و همچنین اجرای زنده موسیقی در نیمه بازی برمی گزیند. این هنرمندان برای اجرایشان دیناری دریافت نمی کنند و افتخار و اعتبار روی صحنه رفتن در مهمترین رویداد اجتماعی سال برایشان مهمتر است و تعدادی بلیت تماشای بازی را هم دریافت می کنند.
انتخاب هنرمندان نیمه بازی معمولا پر حرف و حدیث و پرحاشیه است. بعضی تا آنجا پیش می روند که علناً می گویند خوانندگان به لیگ ملی فوتبال آمریکا رشوه می دهند تا انتخاب شوند. اتهامی که بسیاری آن را نفی می کنند، ازجمله خود نهاد انتخاب کننده.
امسال سرود ملی بازی سوپربال را «کلی کلارکسن» خواند و مدونا، خواننده پرآوازه پاپ آمریکایی و نیکی مناژ نیز موسیقی نیمه بازی را اجرا کردند. معمولاً خوانندگان نیمه بازی، هنگام خواندن تنها لب می زنند. کوریوگرافی یا طراحی رقص که معمولا همراه با حرکات آکروباتیک و نمایشی است، اهمیت خاصی دارد و معمولا ازهنرمندان نامی و موفق جوانتر برای اجرای نیمه بازی دعوت می شود. از این روی، گزینش مدونا- به ویژه از آنجا که اخیراً به خاطر انتقاد از لیدی گاگا برخی را رنجانده بود- موجب انتقاد بعضی و شگفتی گروهی دیگر شده است. هزینه دکور، لباس ، ایاب و ذهاب و خوراک هنرمندان شرکت کننده در سوپربال را لیگ ملی فوتبال حرفه ای آمریکا تأمین می کند.
آگهی هایی با هزینه های نجومی
قیمت وقت آنتن برای نمایش تبلیغات تلویزیونی در زمان پخش سوپربال، سر به فلک می گذارد چرا که شمار تماشاگران این بازی حدود یکصد میلیون برآورد می شود. شبکه تلویزیونی ان بی سی آمریکا – که بازی امسال را پخش کرد- می گوید بازی امسال پربیننده ترین برنامه تلویزیونی شناخته شده و آگهی دهندگان برای هر سی ثانیه زمان آنتن تلویزیون برای پخش تبلیغاتشان به طور متوسط سه و نیم میلیون دلار پرداخت کرده اند. این آگهی ها اختصاصاً برای بازی سوپربال ساخته می شوند و تنها یک بار در سال به نمایش درمی آیند اما پیش و پس از بازی روز یکشنبه، این آگهی ها روی اینترنت قرار می گیرند و مخاطبان بسیاری را جلب می کنند. رقابت فشرده میان شرکتهای بزرگ برای تولید جذابترین آگهی، ازمختصات دیگر سوپربال است. بهترین آگهی را رأی مردم و شمار تماشاگران آن تعیین می کنند، هر چند برنده قطعی برای این رقابت در کار نیست.
اغلب کارخانه ها و مراکز گوناگون تولید و عرضه کالا و خدمات، عملاً بیشترین تلاش خود را مصروف تولید آگهی مخصوص سوپربال می کنند، از این روست که عمده خلاقیت بخش بازاریابی این مراکز، دراین زمان از سال نمود می یابد. یکی از نمونه های هزینه کلان آگهی، مبلغی دوازده میلیون دلاری است که کارخانه اتومبیل سازی کرایسلر در سوپربال سال گذشته خرج خرید دو دقیقه از زمان آنتن کرد بسیاری از تماشاگران سوپربال که هوادار تیم خاصی نیستند یا حتی به دنبال کردن بازی نیز چندان علاقه ای نشان نمی دهند، تنها به عشق تماشای آگهی های جذاب آن پای تلویزیون می نشینند.
فرجام کار: هر که خربزه خورد، پای لرزش نشیند
سرانجام توجه و علاقه وافر به تماشای مسابقه سوپربال، گاه، عفونت مثانه است. تازه ترین یافته های شماری از مراکز درمانی آمریکا حاکی است که از عواقب پدیده سوپربال، مراجعه شهروندان به مراکز پزشکی است که از ناراحتی ناشی از عفونت مثانه شکایت دارند. سبب این مشکل، از سوی پزشکانی که آن را بررسی کرده اند، پرهیز بینندگان مشتاق و هیجان زده از رفتن به دستشویی و تخلیه مثانه عنوان شده است. این معضل، در جذابیت آگهی ها ریشه دارد، به همین سادگی. طی برنامه های عادی تلویزیونی، اغلب بینندگان در زمان پخش آگهی به دستشویی سری می زنند، اما آگهی های گیرا و چشم نوازی که درطول مسابقه سوپربال پخش می شود بینندگان را مسحور می کند و آنها را از دستشویی رفتن باز می دارد. این از سویی و نوشیدن نوشیدنی هایی همچون آبجو از سوی دیگر، دلیل بروز ناراحتی مثانه در میان شماری ازدوستداران سوپربال است. لابد خوردن خربزه تماشای رقابت و تبلیغات، به تحمل لرز عفونت بدن می ارزد!