بنا به گزارش ها میلیون ها سودانی روز یکشنبه در همه پرسی استقلال شرکت می کنند که طی آن درباره استقلال جنوب سودان از شمال تصمیم گیری می شود. در صورتی که در رای گیری روز یکشنبه (نهم ژانویه) به استقلال جنوب از شمال رأی مثبت داده شود، جدیدترین کشور قاره آفریقا تشکیل خواهد شد.
هزاران سودانی برای دادن رأی و شرکت در همه پرسی سراسری که یک هفته به طول خواهد انجامید، شب را پشت درهای حوزه های اخذ رأی سپری کردند.
سالوا کییر، رهبر جنوب سودان از جمله افرادی بود که صبح زود یکشنبه در همه پرسی شرکت کرد و رأی خود را به صندوق انداخت. جان کری، سناتور آمریکایی همراه با جرج کلونی، بازیگر محبوب هالیوود که در امور سودان فعال است، هنگام رأی دادن آقای کییر، در محل حضور داشتند. سالوا کییر، همه پرسی استقلال جنوب سودان را «لحظه ای تاریخی» برای مردم توصیف کرد.
جرج کلونی نیز گفت مشاهده مردم در حالی که «حقیقتا برای آزادی خود رأی می دهند چیزی نیست که بتوان اغلب شاهد آن بود».
جیمی کارتر، رئیس جمهوری اسبق آمریکا نیز از جمله ناظران عالیرتبه بین المللی است که رای گیری روز یکشنبه را آرام و صلح آمیز توصیف کرده است.
بسیاری از مقامات ارشد دولتی و ناظران بین المللی برای نظارت بر روند همه پرسی استقلال در سودان، عازم این کشور شده اند.
باراک اوباما، رئیس جمهوری آمریکا در مطلبی که در روزنامه نیویورک تایمز منتشر شد، می گوید رأی گیری تاریخی در سودان، «تمرین در دست گرفتن سرنوشت پس از مدت های طولانی» است.
تقریبا ۴ میلیون نفر برای شرکت در انتخاباتی ثبت نام کرده اند که در قرارداد صلح سال ۲۰۰۵ وعده داده شده بود. این قرارداد صلح، به بیش از دو دهه جنگ داخلی میان اکثریت مسلمان ساکن شمال و جنوبی های سودان پایان داد. ساکنان جنوب لبنان اغلب مسیحی و یا پیروان باورهای قدیمی هستند.
عمر البشیر، رئیس جمهوری سودان وعده داده است که نتیجه همه پرسی را بپذیرد و نتیجه هرآنچه که باشد، به جنوب کشور یاری رساند.
این در حالی است که ارتش جنوب سودان و شورشیان در نواحی مرزی شمال و جنوب، روز شنبه با هم درگیر شدند که طی آن دستکم ۶ تن کشته شدند.
کلنل فیلیپ آگر، از ارتش آزادی بخش خلق سودان، روز یکشنبه به خبرگزاری فرانسه گفت درگیری های جدید رخ نداده است و وضعیت در تمامی سودان آرام است.
شورای امنیت سازمان ملل متحد «نگرانی عمیق» خود را درباره نبود توافق بر سر آینده منطقه نفت خیز «آبیه» اعلام کرده است.
قرار بود درباره سرنوشت منطقه نفت خیز «آبیه» و تعلق آن به شمال یا جنوب کشور، در رفراندومی جداگانه در روز یکشنبه تصمیم گیری شود اما به دنبال مناقشه بر سر این که چه کسانی واجد شرایط شرکت در این رأی گیری هستند، همه پرسی لغو شد.
نتیجه نهایی همه پرسی استقلال جنوب سودان، تا ماه فوریه رسمیت نخواهد یافت.