مارتین اسکورسیزی کارگردانی است که فیلم های اولیه او ازجمله «خیابان های پائین شهر» و «راننده تاکسی » با بازی رابرت دونیرو، درطول سال ها الهام دهنده و مورد تقلید بسیاری از فیلمسازان جوان وتازه کار بوده است.
«شاترآیلند» از روی کتابی به همین نام به قلم «دنیس لیهان» تازه ترین اثرسینمایی این کارگردان ایتالیائی تبارساکن نیویورک است که نقش اول آن را «لئوناردو دی کپریو» بازی می کند و قرار بود تا در اواخر سال گذشته به نمایش درآید اما به خاطرشرایط اقتصادی آن زمان اکران آن تا اواسط ماه فوریه به تعویق افتاد.
علاوه برفشارهای روحی و روانی که ساختن فیلم «شاترآیلند» که یک درام دلهره آور درباره محل نگهداری از آدمکشان مبتلا به بیماری روانی است برای «اسکورسیزی» ٦٧ به همراه داشته است، تازه ترین پروژه فیلمسازی او درباره «فرانک سیناترا» خواننده معروف قدیمی که با گنگسترها وخلافکاران ارتباط داشته است نیز جنجال ساز بوده است و بازماندگان سیناترا را از هم اکنون به شدت خشمگین ساخته است. هرچند هنوز بازیگری برای ایفای نقش سیناترا انتخاب نشده است اما توجهی که مارتین اسکورسیزی به حاشیه های زندگی فرانک سیناترا نشان داده است مشکلات تازه ای برای او به بار آورده است.
کارگردان فیلم های موفقی چون «رفقای خوب» یکی از خلاق ترین چهره های نسلی از سینمای آمریکا به شمار می رود که کارخود را در اوائل دهه هفتاد میلادی آغاز کرد. اسکورسیزی بیش تر از دیگر همکاران هم نسل خود چون «فرانسیس فورد کاپولا»، «استیون اسپیلبرگ »و «جورج لوکاس» طعم خوش موفقیت را چشیده است. به همین جهت نیز اکران فیلم تازه «شاتر آیلند» ازاین فیلمساز برجسته که به نام «مارتین کبیر» نیز شناخته شده است، یکی از مهم ترین وقایع سینمایی روز به شمار می رود.
داستان فیلم «شاترآیلند» در در دهه ٥٠ میلادی در سواحل ایالت ماساچوست درجزیره ای که به درمانگاهی برای جنایتکاران روانی اختصاص داده شده است اتفاق می افتد. درمانگاهی که تحت نظارت یک پزشک غیرعادی وشاید حتی خطرناکی قرار دارد که نقش او را «بن کینزلی» بازیگر بریتانیایی بازی می کند.
فیلم با از راه رسیدن «تدی دانیلز»(لئوناردو دی کاپریو) و «چاک آئول»(مارک روفالو) که ازسوی بخش کارآگاهی دولت فدرال ارسال شده اند آغاز می شود. این دو کارآگاه آمده اند تا درباره ناپدید شدن یک جانی و بیمار روانی تحقیق کنند. اما طولی نمی کشد که طوفان مهیبی اطراف جزیره «شاترآیلند» را می پوشاند وزندگی تمام کسانی که در آنجا حضور دارند را به خطر می اندازد.
فیلم «شاتر آیلند» را شاید بتوان با یکی دیگر از فیلم های وحشت آور مارتین اسکورسیزی به نام «دماغه ترس» مقایسه کرد که بازسازی بود از یکی از آثارقدیمی هالیوود با شرکت«رابرت میچم» که در شکل تازه آن رابرت دونیرو و نیک نولتی نقش های اصلی را بر عهده داشتند. با این حال «شاتر آیلند» که ازنقش آفرینی برخی ازبهترین بازیگران سینمای آمریکا و جهان برخورداراست احتمالا با چالش های تجارتی گوناگونی روبروخواهد شد. چرا که این فیلم به خاطرپیچیدگی هایی که درموضوع و داستان آن وجود دارد نمی تواند آنچنان که باید مورد توجه تماشاگران جوان تر قرار بگیرد. در عین حال بسیاری از هواداران سینمای جدی ترنیز به خاطر ژانر«سینمای نوآر»ی که در این فیلم به کار گرفته شده از آن استقبالی نخواهند کرد.
فیلم تازه «شاترآیلند» که نخستین فیلم مارتین اسکورسیزی پس از فیلم برنده اسکار«مرحومان» با شرکت جک نیکلسون و لئوناردو دی کاپریو به شمار می رود، از همان آغاز کاربا مسائل ومشکلات عدیده وپیش بینی نشده ای روبرو بوده است .
اسکورسیزی تنها مدتی پس از آن که کارنوشتن فیلمنامه به پایان رسید و با آغاز مراحل اولیه فیلم برداری متوجه شد که وارد هزارتویی ناشناخته و تجربه نشده ای شده است که ازکارهای سینمایی دیگری که با آن سروکار داشته متفاوت است. لئوناردو دی کاپریو هم درطول فیلم برداری «شاترآیلند» همین احساس را داشته است:«هنگام ساختن این فیلم لحظاتی پیش آمده است که من ناگهان احساس کردم وارد یک قلمرو ناشناخته و کشف نشده عجیب و غریب شده ام.»
دی کاپریو که دراین فیلم نقش مارشال دولت فدرالی را بازی می کند که در دوران جنگ دوم جهانی شاهد بخشی ازوقایع اردوگاه های نازی ها و کوره های آدمسوزی بوده است می گوید:«ضمن بازی دراین فیلم احساس کردم تمام انرژی ام به پایان رسیده است. هرچه بیشتر به درون اعماق داستان فیلم رسیدیم ، این وقایع طبیعی تر و واقعی تربه نظررسید تا جایی که همه فرم ها و شیوه های فیلمسازی کنار زده شد و ما ناگهان احساس کردیم با یک مسئله ورای فیلم و فیلمسازی و موضوعات ماورای طبیعت انسانی روبروهستیم!»
لیهان نویسنده کتاب«شاتر آیلند»، نویسنده نوول پرفروش دیگری است به نام «رود مرموز» که فیلمی از روی آن ساخته «کلینت ایستوود» توانست جایزه بهترین فیلم اسکار را به دست آورد.
دنیس لیهان ٤٤ ساله می گوید:«من یکشب پس از یک کابوس وحشتناک از خواب پریدم و احساس کردم این خواب بد می تواند تبدیل به یک کتاب تازه بشود. همان شب با سرعت عجیبی شروع به نوشتن کردم تا جزئیات این خواب وحشتناک را فراموش نکنم.»
این کتاب با تمام کتاب های پیشین «لیهان» تفاوت دارد و سبک و شیوه تازه ای از نویسندگی را ارائه می دهد که شباهت هایی به کارهای ترسناک «ادگار آلن پو» و فضای تاریک و طوفان زده آثار«امیلی برونته» دارد:«نمی دانم. شاید نمی خواستم مجبور شوم رودخانه جادویی دو یا سه را بنویسم ومی خواستم یک کار کاملا تازه ارائه کنم.»
مارتین اسکوسیزی می گوید:« وقتی فیلمنامه تمام شد و آن را خواندم از این مسئله شگفت زده شدم که این متن از یک حالت به حالت دیگری تغییر جهت می دهد. یک لحظه شبیه به فیلم های درجه دوی قدیمی هالیوودی می شد و لحظه ای دیگرشکل فیلم های کارآگاهی و یا حتی هیچکاکی را به خود می گرفت. با این همه این تغییرجهت های درون فیلمنامه برایم عجیب نبودو حتی کاملا طبیعی به نظر می رسید!»
فیلمنامه نویس «شاترآیلند» لائیتا کالوگریدیس است که اخیرا فیلم «آواتار» را برای «جیمزکامرون» نوشته است. با این حال اسکورسیزی می گوید: «من زیاد دنباله روی داستان یک فیلم نیستم بلکه این شخصیت ها و روابط آن ها با یکدیگر است که مرا به خود جلب می کند و باعث می شود فضا و حس خاصی درفیلم بوجود بیاید. من هرگز نمی دانم داستان به کجا خواهد کشید تا اینکه وارد جریان ساختن فیلم شوم.»
به همین جهت نیز اسکورسیزی به آرشیو فیلم های قدیمی سینمای هالیوود و فیلم های «نوآر»ی که با همین روال ساخته شده اند رجوع می کند. فیلم هایی چون «محاکمه» ساخته اورسن ولز فقید با داستانی از فرانتس کافکا و «راهروی شوک» ساخته چند لایه ای و پیچیده «سام فولر». فیلم هایی که درطول مدت نمایش درتماشاگر ایجاد ترس و دلهره ای تحمل ناپذیر می کنند.
اسکورسیزی می گوید:«به این صورت بود که من هزارتویی بوجود آوردم که از یک شیوه خاص فیلمسازی برخوردار است. هزارتویی که اگرناگهان از یک پیچ و خم آن اشتباهی رد شوید برای همیشه در آن گم خواهید شد.»
«شاترآیلند» چهارمین اثر مارتین اسکورسیزی است که «لئوناردو دی کاپریو» در آن ایفای نقش می کند. اسکورسیزی که تا کنون همکاری های مستمری با رابرت دونیرو داشته است و اغلب فیلم هایش با شرکت این ابرستاره سینمای هالیوود بوده است توسط دونیرو به دی کاپریو معرفی شد. دونیرو که در فیلم «زندگی این پسربچه» با دی کاپریوی نوجوان هم بازی شده بود در آن زمان به اسکورسیزی گفته بود:«این پسرجوان هنرپیشه خارق العاده ای است که تو حتما باید از او در فیلم هایت استفاده کنی.»
«شاترآیلند» فیلم تازه مارتین اسکورسیزی، هزارتوی پیچیده ای به سبک فیلم های «نوآر» و فیلم های دلهره انگیز آلفرد هیچکاک
