حوادث پس از اتنخابات ایران اختلاف نظر میان مسئولان بلند پایه در جمهوری اسلامی را آشکار کرد به ویژه اختلاف میان هاشمی رفسنجانی، رییس مجلس خبرگان، و جناح احمدی نژاد. این اختلاف زمانی جدی شد که رهبر جمهوری اسلامی در خطبه نماز جمعه تهران از مواضع محمود احمدی نژاد دفاع کرد. ۵ ماه پس از انتخابات، این شکاف هر روز ابعاد جدیدی پیدا می کند.
در آخرین اظهار نظر و زمانی که هاشمی رفسنجانی به مشهد سفر کرده، حجت الاسلام واعظ طبسی، نماینده رهبر در استان خراسان و تولیت آستان قدس رضوی، گفته است نباید به گونه ای رفتار کنیم که نسل آینده به ما دشنام دهند.
آیت الله سید عبدالکریم حائری در سال ۱۳۰۰ رسما حوزه علمیه قم را بنیانگذاری کرد تا علاوه بر شهر نجف دومین مرکز تریبت روحانیت شیعه را تاسیس کرده باشد. هرچند پیش از این نیز قم یک مرکز اسلامی تلقی می شد.
برخی مورخین معتقدند که روحانیت شیعه در ایران قدیمی ترین صنف محسوب می شود. دریافت سهم امام از سوی مراجع، این قدرت را به آنان اعطا کرده که شبکه ای از پیروان خود را سازماندهی کنند وبه کمک دولت ها نیازی نداشته باشند. حادثه ای که به وضوح قدرت خود را در انقلاب سال ۵۷ ثابت کرد.
قدرت مرجعیت تا سال های پیش از انقلاب همواره قدرتی در برابر قدرت حاکم محسوب می شد. اما پس از انقلاب و با حضور روحانیون در پست های سیاسی که با حمایت آقای خمینی صورت می گرفت قشر سنتی و سیاسی این طبقه را رو در رو قرار داد.
آقای خمینی از نفوذ کلام و قدرت سیاسی خود برای سرکوب مخالفان روحانی خویش به خوبی بهره گرفت. از جمله آیت الله سید کاظم شریعتمداری که برای اولین بار در تاریخ از سوی تشکل جامعه مدرسین حوزه علمیه قم از مرجعیت برکنار شد. در حالی که این سمت را از سوی این نهاد دریافت نکرده بود. پس از آن نوبت به آیت الله منتظری رسید که قرار بود جانشین آقای خمینی شود. او که از اعدام زندانیان سیاسی در تابستان ۶۷ انتقاد کرده بود این پست را از دست داد.
دوره پس از درگذشت آقای خمینی را روحانیون با کوشش برای پیشگیری از بروز مخالفت ها و محدود کردن مخالفان و تقویت خودی ها در حوزه علمیه قم سپری کردند. مراجعی به مردم معرفی می شدند که بیش از آن که وابسته به درآمد از سوی مردم باشند از بودجه کشور حقوق می گرفتند تا برای خود مقلد بسازند، اما عدم توازن قدرت و تلاش جناح اصولگرا برای در دست داشتن قدرت به این اتحاد در میان روحانیت پایان داد و در روزهای پس از انتخابات علاوه بر کسانی نظیر آیت الله منتظری، روحانیون سنتی نیز ترجیح دادند تا راه خود را جدا کنند.
از جمله آیت الله جوادی آملی که امامت جمعه موقت قم را بر عهده داشت دو هفته پیش از این سمت استعفا داد و دلیل آن را فضای کنونی اعلام کرد.
هاشمی رفسنجانی که در روز های پس از انتخابات با انتقادهای گسترده ای مواجه بوده در سفر به مشهد یک گام پیش گذاشت و گفت اختلاف در کشور جدی است و نمی توان آن را پنهان کرد. وی تاکید کرد اگر بین مردم و روحانیت جدایی افتد حوادث مشروطیت تکرار خواهد شد. این اظهارات را عباس واعظ طبسی، نمایده رهبر در استان خراسان، تایید کرد و گفت دیر یا زود همه می رویم بنابراین باید به گونه ای مدیریت کنیم که نسل آینده به ما دشنام ندهد. و این همه با گفته های امام جمعه مشهد همراه شد که هاشمی را دژ انقلاب نامید و نقش او را در انتخاب آقای خامنه ای به رهبری پس از درگذشت آقای خمینی یادآوری کرد.
اکنون به نظر می رسد که روحانیت از جدی شدن اختلاف در میان خود و جدا شدن قشر سنتی به دلیل فضای امنیتی به هراس افتاده و می کوشد تا راهی برای اتحاد از دست رفته پیدا کند.
گزارش: هراس روحانیت از جدی شدن اختلافات
