تحلیل‌گران می‌گویند روسیه پس از آن‌که بسیاری از عوامل اطلاعاتی‌اش پس از حمله به اوکراین در اسفند سال ۱۴۰۰ از کشورهای غربی اخراج شدند، دوباره فعالیت‌های جاسوسی خود را علیه غرب از سرگرفته است.
به گزارش وب‌سایت انگلیسی صدای آمریکا، آنها هشدار می‌دهند که کرملین اکنون شبکه‌ای از عوامل نیابتی خود را برای نفوذ در کشورهای اروپایی و انجام عملیات گسترده اطلاعاتی به کار گرفته است.
موسسه خدمات متحد سلطنتی بریتانیا در گزارشی نوشته است که آژانس اطلاعات نظامی روسیه (جی آر یو) «در حال تغییر ساختار نحوه مدیریت استخدام و آموزش نیروهای ویژه و بازسازی دستگاه پشتیبانی است تا بتواند به کشورهای اروپایی نفوذ کند.»
این عملیات نفوذی، شامل کشتن مخالفان سیاسی مستقر در خارج از روسیه تا مداخله در انتخابات خارجی با هدف تضعیف وحدت کشورهای غربی و حمایت از اوکراین است.
یک مورد برجسته اخیر، قتل ماکسیم کوزمینوف، خلبان هلی‌کوپتر اهل روسیه، بود که سال گذشته میلادی به اوکراین گریخت و در اسپانیا، زندگی با یک هویت جعلی را آغاز کرد ولی جسد او ماه گذشته در پارکینگی در شهر ویلاخویوسا در جنوب اسپانیا پیدا شد.
در این ارتباط، رئیس سرویس اطلاعات خارجی روسیه آن را «یک جسد با درسی اخلاقی» برای فراریان به غرب نامید.
این مورد یکی از آخرین نمونه‌های تقویت عملیات اطلاعاتی مسکو از زمانی است که دولت‌های اروپایی حدود ۶۰۰ مظنون به جاسوسی برای کرملین را در پی تهاجم روسیه به اوکراین از کشورهای‌شان اخراج کردند.
مارینا میرون، تحلیل‌گر «کینگز کالج» لندن در بخش مطالعات جنگ، می‌گوید: «اروپایی‌ها گمان می‌کردند که جاسوس‌های روسیه دیگر آن‌جا نیستند و توانایی‌های‌شان به میزان قابل توجهی کاهش پیدا کرده است ولی این طور نیست و آنها قدرتمندتر از همیشه هستند.»
رادیو تلویزیون دولتی روسیه به نام «راشیا تو دی» ماه گذشته مکالمه ای ضبط شده بین افسران ارشد نیروی هوایی آلمان را در مورد ارسال موشک‌های دوربرد به اوکراین پخش کرد و این عملیات جاسوسی به تلاش برای مداخله در بحث مقامات آلمانی در مورد ارسال تسلیحات به اوکراین تعبیر شد.
این بحث در شرایطی انجام شده بود که اولاف شولتس، صدراعظم آلمان، ارسال این موشک‌ها به اوکراین را از دستور کار خارج کرده بود.
الکسی دانیلوف، مشاور امنیت ملی اوکراین، هفته گذشته در مصاحبه‌ای با «تایمز» چاپ لندن گفت: «واضح است که روس‌ها به مکالمات مقامات آلمان گوش می‌دهند و ما معتقدیم این تنها مکالمه‌ای نیست که در اختیار روس‌ها قرار دارد.»
سرویس‌های اطلاعاتی فرانسه نیز در حال بررسی کارزار مورد حمایت روسیه با هدف مداخله در انتخابات تیر ماه سال آینده در اروپا هستند که شامل صدها وب‌سایت است که روسیه را تبلیغ و از نامزدهای طرفدار کرملین حمایت می‌کنند.
استفان سژورنه، وزیر خارجه فرانسه، می‌گوید که اروپا از نقطه نظر اطلاعاتی مورد حمله قرار گرفته است.
بر اساس گزارش موسسه خدمات متحد سلطنتی بریتانیا، روسیه در کنار عملیات نظامی در اوکراین درصدد تقویت عملیات غیرمتعارف خود در کشورهای خارجی است.
بر اساس این گزارش، روسیه «علاقه فعالی به بی‌ثبات کردن شرکای اوکراین دارد و انتخابات سراسری در اروپا، طیف وسیعی از فرصت‌ها برای تشدید دو قطبی سازی را در اختیار روسیه قرار داده است.»
اولکساندر دانیلیوک، یکی از نویسندگان این گزارش، به صدای آمریکا می‌گوید که روس‌ها «هنوز هم میلیاردها دلار روی عملیات اطلاعاتی در اروپا سرمایه‌گذاری می‌کنند که شامل مداخله در انتخابات، تلاش برای رادیکال شدن گروه‌های مختلف اجتماعی، قومی، مذهبی و اقلیت‌‌ها، و به کارگیری نیروهای سیاسی نیابتی که می‌توانند به قدرت برسند، می‌شود.»
نکته دیگر این است که آژانس‌های جاسوسی روسیه از راه دور فعالیت می‌کنند و از نیروهای نیابتی غیر روس – از جمله مجرمان سازمان‌یافته و اتباع خارجی - برای انجام عملیات‌شان بهره می‌گیرند.
آقای دانیلیوک می‌گوید :«آن چه برای این عملیات ویژه بسیار مهم است، توانایی انکار حمایت مالی از جانب دولت است» و ادامه می‌دهد: «این دیگر یک مبارزه ایدئولوژیک نیست؛ کمونیسم با سرمایه‌داری نمی‌جنگد. این برای آنها یک مبارزه وجودی است؛ کشورهای استبدادی در حال تلاش برای براندازی غرب به عنوان سنگر دموکراسی، آزادی و حقوق بشر هستند.»
البته ویلیام برنز، مدیر آژانس اطلاعات مرکزی ایالات متحده، سی‌آی‌ای، اعتقاد دارد که این لحظه، فرصتی است برای غرب تا توانایی‌های اطلاعاتی خود را بهبود بخشد.
آقای برنز در مجله «فارین افرز» نوشت: «نارضایتی از جنگ همچنان رهبری روسیه و مردم روسیه را زیر تبلیغات انبوه و سرکوب دولتی می‌بلعد. این جریان ناپیدای نارضایتی، فرصتی نادر در یک نسل برای جذب نیرو در سی‌آی‌ای ایجاد می‌کند؛ فرصتی که اجازه نمی دهیم به هدر برود.»
