لینکهای قابل دسترسی

خبر فوری
سه شنبه ۲۹ اسفند ۱۴۰۲ ایران ۱۱:۰۱

روسیه؛ فردای پس از بشار اسد


با نزدیک شدن مخالفان مسلح حکومت سوریه به دروازه های دمشق و آینده نامعلوم بشار اسد، روسیه در فکر پیدا کردن حامی در میان مخالفان حکومت سوریه است.

در داخل سوریه، نمایندگان روسیه مشغول دیدار و گفتگو با شخصیتهای سیاسی مخالف حکومت هستند. هر چند که این مخالفان موضع معتدل تری نسبت به مخالفان مسلح بشار اسد دارند. دو هفته دیگر قرار است اعضای " کمیته ملی هماهنگی برای تغییرات دموکراتیک در سوریه" در ایتالیا نشستی را برگزار کنند. مسکو از جمله مهمترین حامیان این نشست است.

در مقابل، روسیه نشست هفته آینده " دوستان سوریه " را در مراکش بایکوت کرده است. "دوستان سوریه" ائتلافی از کشورهای غربی و عرب است که از گروه " ائتلاف ملی نیروهای مخالف و انقلابی سوریه" حمایت می کند. گروهی که روسیه را به حمایت از بشار اسد متهم می کند. کرملین امیدوار است در صورت تغییرات سیاسی در حکومت سوریه به روابط اقتصادی و نظامی چهل ساله خود با این کشور ادامه دهد. روابطی که به سال ۱۹۷۰ و به روی کار آمدن حافظ اسد، پدر رییس جمهوری فعلی سوریه باز می گردد.

فرصتی که از دست رفت

اما الکسی مالاشنکو، کارشناس امور خاورمیانه در مسکو می گوید به نظر نمی رسد حامیان کرملین در سوریه بتوانند نقش مهمی را در آینده سیاسی این کشور ایفا کنند. وی می گوید: " مسکو در دو سال گذشته با مواضعی که در مقابل مخالفان در پیش گرفت شانس خود را برای ایفای نقش در آینده سوریه از دست داد."

از هنگام شروع اعتراضها علیه بشار اسد تاکنون چهل هزار سوری جان خود را از دست داده اند. بیش از ششصد هزار نفر به کشورهای همسایه گریختند و حدود ده درصد از جمعیت بیست و دو میلیونی سوریه به کشورهای جهان پناهنده شدند. هر چند روسیه می گوید در جنگ داخلی سوریه بیطرفی خود را حفظ کرده و تنها از مردم سوریه دفاع می کند، اما اخیراً یک خبرگزاری آمریکایی اسنادی را منتشر کرده که مقامات کرملین تحریمهای سوریه را دور زده اند. بر اساس این اسناد، مسکو دویست و چهل تُن اسکناس سوری را چاپ و به دمشق ارسال کرده است.

اسناد دیگری هم نشان می دهند که دولت روسیه، قصد دارد چهار هلیکوپتر نظامی جدید را به مقصد دمشق روانه کند. مقامات روسی بارها گفته اند که ادامه همکاری های نظامی با سوریه به دلیل قراردادهایی است که پیش از وقوع جنگ داخلی با مقامات دمشق امضا کرده اند. در مقابل، کرملین غرب را به دخالت در امور سوریه متهم می کند. سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه، اخیراً گفته که دموکراسی با "خون و اسلحه" برقرار نمی شود.

اختلاف با ترکیه

کشورهای عضو پیمان ناتو روز سه شنبه، چهارم دسامبر، استقرار موشکهای پاتریوت در ترکیه و در نزدیکی مرز سوریه را تصویب کردند. کشورهای غربی احتمال می دهند که سوریه دارای موشکهایی است که قادر خواهند بود کلاهک های شیمیایی حمل کنند. روسیه به شدت نسبت به نصب سیستم دفاع ضد موشکی ناتو در کشورهای همجوار خود حساس است.

روز دوشنبه، سوم دسامبر، ولادیمیر پوتین رییس جمهوری روسیه، به ترکیه رفت تا شاید بتواند آنکارا را در لحظه آخر از تصمیم نصب سیستم دفاع ضد موشکی منصرف کند. پوتین در کنفرانس خبری با رجب طیب اردوغان، نخست وزیر ترکیه، گفت که نسبت به نگرانی های آنکارا در خصوص تحولات مرزی این کشور آگاه است اما موضع روسیه، مخالفت با نصب این موشکها در مرز ترکیه با سوریه است.

ترکیه میزبان هزاران نفر از پناهجویان سوریه است که در نزدیکی مرز دو کشور اسکان داده شده اند. ترکیه همچنین به مخالفان بشار اسد اجازه داده تا بتوانند از مرز این کشور به مخالفان مسلح در داخل خاک سوریه سلاح و مهمات ارسال کنند. دیمیتری ورخوتوف، کارشناس امور سیاسی مقیم مسکو معتقد است، روسیه در صورت تحرکات نظامی ترکیه برای حمایت از مخالفان مسلح بشار اسد در سوریه دست به تلافی خواهد زد.

مسکو در جریان انقلابهای موسوم به بهار عرب، سه متحد خود تونس، لیبی و مصر را از دست داد. حال نوبت به متحد چهل ساله این کشور یعنی سوریه رسیده است. سقوط حکومت سوریه جدا از قطع همکاری های اقتصادی، نظامی و دیپلماتیک با روسیه، از لحاظ روانی نیز شکست بزرگی برای ولادمیر پوتین خواهد بود. واقعیتی که کرملین حاضر به قبول آن نیست.

اما در داخل سوریه واقعیت در حال آشکار شدن است. سفارت روسیه در دمشق در حال خارج کردن هزاران تبعه روسی است که سالها در سوریه ساکن بودند. بسیاری از این افراد زنانی هستند که در اوج جنگ سرد و گرمی روابط سوریه و اتحاد جماهیر شوروی با مردان سوری ازدواج کرده بودند.
XS
SM
MD
LG