نشست جی-۲۰ در شهر بریزبین استرالیا در حالی پایان یافت که ظرف یک هفته گذشته و در جریان برگزاری این نشست، رؤسای جمهوری آمریکا و روسیه چندین برخورد غیرمعمول داشتند.
استرالیا، میزبان نشست جی-۲۰ مایل بود که این گردهمایی محلی باشد برای تمرکز بر تجارت و توسعه اشتغال، اما آنچه که به کانون توجه تبدیل شد، تلاشهای باراک اوباما برای منزوی کردن ولادیمیر پوتین بود.
پس از نشست بریزبین، آقای اوباما در جمعبندی دفعاتی که پوتین را ملاقات کرد گفت «این دیدارها خیلی عادی، متمرکز بر کار و صریح بود؛ و نحوه ارتباط من با او، با آنچه که بطور علنی گفتهام و آنچه که خصوصی و طی بالاگرفتن بحران اوکراین به او گفتهام، هیچ فرقی نداشت؛ این که روسیه فرصت دارد روش دیگری پیشه کند.»
تنش میان دو رهبر پیش از آن که به بریزبین برسند، واضح بود. در نشست اپک که هفته گذشته در پکن برگزار شد، مواردی پیش آمد که آن دو به سمت یکدیگر نگاه کدرند، اما نه به همدیگر.
کاخ سفید بعدا تایید کرد که طی مکالمات غیررسمی، مواردی پیش آمد که اوباما درباره اوکراین با پوتین مخالفت کرد و روسیه را به اطاعت از توافق آتشبس سپتامبر ترغیب کرد. عکس یکی از ملاقات ها نشان میدهد که دو نفر حواسشان به یکدیگر است و هیچ کدام لبخند نمیزند.
با انتشار اخبار ورود سربازان و تجهیزات نظامی روسیه به مرز اوکراین، آقای پوتین که آن زمان در پکن بود، تصمیم گرفت به سیاست دلربایی متوسل شود. او که به تازگی از همسرش جدا شده در شب افتتاحیه نشست اپک، در حالی شکار دوربینها شد که شالی را بر دوش همسر شی جین پینگ رئیس جمهوری چین میانداخت. کمی بعد از آن بود که محافظان خانم جین پینگ، شال را از دوش او برداشتند و لباس گرم خودش را به او دادند.
این صحنه موجی از انتقادات در رسانههای اجتماعی چین را به دنبال داشت و برخی عملکرد پوتین را نامناسب و نشان از بینزاکتی خواندند. درعین حال آدامس جویدن آقای اوباما طی مراسمی عمومی در پکن نیز هدف انتقادات تند قرار گرفت.
رئیسجمهوری آمریکا خواستار نشستی سهجانبه با متحدان آمریکا، استرالیا و ژاپن شد و این سه کشور با صدور بیانیهای مخالفت خود با الحاق کریمه به روسیه و اقدامات مسکو برای بیثبات کردن شرق اوکراین را اعلام کردند و خواستار مجازات عاملان سقوط هواپیمای مالزی در اوکراین شدند.
آقای اوباما سپس از طریق ملاقات با رهبران اروپایی و تاکید بر ابقای تحریمهای روسیه، فشار بر مسکو را افزایش داد.
استفن هارپر نخست وزیر کانادا نیز طی ملاقات خصوصی با ولادیمیر پوتین به او گفت «با شما دست میدهم، اما فقط یک چیز دارم که بگویم: باید از اوکراین خارج شوید.»
دیوید کامرون، نخستوزیر بریتانیا نیز با پوتین مقابله کرد و به او گفت روابط میان روسیه و غرب با وضع اوکراین، به دوراهی می رسد.
آقای پوتین، برخلاف بسیاری از رهبران حاضر در بریزبین، ساعاتی پس از پایان نشست سوار هواپیما شد و آنجا را ترک کرد. او به خبرگزاری ریانوستی گفت ترک زودهنگامش ربطی به تنشهای اوکراین نداشت.
حکم پوروشنکو به تعطیلی مؤسسات شرق اوکراین
همزمان، پترو پوروشنکو رئیسجمهوری اوکراین با صدور احکامی، به تعطیلی مؤسسات در مناطق طرفدار روسیه در شرق اوکراین دستور داد.
اقدام پروشنکو در روز شنبه، مرز عمیقتری میان مناطق جداییطلب شرقی از بقیه اوکراین ترسیم میکند.
تلویزیون دولتی روسیه نیز روز شنبه عکسهایی را نشان داد و آن ها را سندی خواند که ثابت میکند یک جت جنگنده اوکراین در ماه ژوئیه، هواپیمای مالزی را در شرق اوکراین سرنگون کرده است.
مقامات هنوز نتوانستهاند ثابت کنند که چه فرد یا گروهی مسئول سقوط هواپیمایی است که جان ۲۹۸ سرنشین آن را گرفت. کشورهای غربی عمدتا انگشت اتهام را به سوی جداییطلبان شرق اوکراین نشانه رفتند.
پروشنکو میگوید وضعیت شرق اوکراین باید از طریق گفتوگو با جداییطلبان تحت حمایت روسیه، حل و فصل شود. او در عین حال گفت ارتش اوکراین آماده و قادر است تا در صورت شکست کامل آتش بس، وارد جنگ متقابل شود.
ولادیمیر پوتین گفت میخواهد با اوکراین به توافق برسد، اما کرملین داشتن هرگونه سرباز و اسلحه در مناطق تحت کنترل شورشیان جداییطلب در شرق اوکراین را رد کرده است.
ناتو و ناظران اروپایی از تانکها و سربازان و تسلیحات روسی خبر میدهند که از مرز رد شده و طی هفته گذشته، وارد شرق اوکراین شدهاند. آتشبسی که در ماه سپتامبر (شهریور) اعلام شد، از همان روز اول به کرات نقض شده است.