مطلب زیر گزیده ای از ده رویداد سیاسی مهم است که خبرگزاری رویترز پیش بینی کرده جهان در سال تازه میلادی با آن روبرو شود:
ایران: اسراییل و یا ایالات متحده چه زمانی ایران را بمباران خواهند کرد؟ این پرسشی است که در سراسر سال ٢٠١٢ همراه ما بود. اما با توجه به رویکرد باراک اوباما که از جنگ پرهیز می کند و بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسراییل که بیش از آن که به نظر می آید دیپلماتیک عمل می کند، باید گفت خطر حمله نظامی در طی سال جاری کمتر از ریسکی است که بیشتر ناظران گمان می کنند. با این وجود هنوز خطرات عمده ای وجود دارند و ما به احتمال بسیار شاهد تشدید جنگ در سایه، بین ایران و اسراییل و ایالات متحده خواهیم بود؛ همزمان با اعمال تحریم های جدید علیه ایران، تلاش ها برای ایجاد اخلال در برنامه اتمی ایران تشدید خواهند شد. همین امر ایران را وادار خواهد کرد تا به تلاش های خود در جنگ در سایه بیافزاید.
آفریقای جنوبی: به نظر می رسد آفریقا به طور کلی به رشد کنونی خود ادامه دهد. اما آفریقای جنوبی، یکی از مهمترین و پیچیده ترین اقتصادهای مهم این قاره، با چالش های بسیاری روبرو است و «کنگره ملی آفریقا» حزب سیاسی حاکم این کشور برای حفظ پایگاه مردمی خود در مناطق فقیرنشین شهری و روستایی به پوپولیسم متوسل شده است. این به معنای مداخله دولت در امور، ناآرامی و شورش کارگران و شکل گیری تعداد بیشتری از اتحادیه های مدعی حقوق کارگران است. ما وقوع یک بحران سیاسی بسیار جدی را پیش بینی نمی کنیم، اما این کشور در مسیری حرکت می کند که دلیل چندانی برای خوش بینی باقی نمی گذارد.
هند: همه ما در مورد پیش بینی ها در مورد هند مبنی بر این که این کشور در مقایسه با سایر کشورهای جهان رشد (اقتصادی) نامحدود خواهد داشت را خوانده ایم. البته دستیابی به چنین رشدی سریع نخواهد بود. با وجود خوش بینی هایی که پس از انتخابات سال ٢٠٠٩ در هند وجود داشت اما مانموهان سینگ، نخست وزیر کشور هنوز فضا را آنگونه که پیش بینی می شد برای اعمال اصلاحات آزاد نکرده است و به رای گذاشتن گزینه های دشوار کماکان به جلسه پارلمانی بعدی موکول می شوند. (آمریکا نیز شاهد تجربه مشابهی است.) فساد هنوز بر این کشور حاکم است و در پی اعتراض های چند هفته گذشته به تجاوز به یک دختر دانشجو، شاهد بودیم که مسائل فرهنگی بنیادینی در هند وجود دارند که هنوز حل و فصل نشده اند. زمان برگزاری انتخابات نزدیک تر می شود و توانایی دولت برای اجرای سیاست های اقتصادی کارآمد حتی کمتر نیز خواهد شد.
جغرافیای سیاسی آسیای شرقی: اقدامات اتمی تحریک آمیز کره شمالی و تنش ها پیرامون وضعیت تایوان از جمله ریسک های عمده منطقه آسیا در طی دهه گذشته بوده اند. در حال حاضر خطرات جدیدی منطقه را در معرض تهدید قرار می دهند. چین از رویکرد «موضع نرم و محتاطانه» خود در قبال جنوب شرق آسیا فاصله گرفته و ایالات متحده نفوذ و قدرت گذشته خود را در منطقه از دست می دهد. تنش های بین این دو قدرت می تواند چندین دهه رشد اقتصادی را در معرض خطر قرار دهد.
اروپا: کشورهای منطقه حوزه یورو در مسیری قدم برمی دارند که نه چشم اندازی از فروپاشی را می نمایانند و نه راهکاری ارائه می دهند و در سال٢٠١٣، ریسک از مرز خطر وقوع بحران مالی به از دست رفتن فرصت های مغتنم برای ایجاد اتحادیه ای از کشورهای حوزه یورو که ساختار نوینی دارند، تغییر می کند. چشم انداز منفی اقتصادی و سیاست مبارزه با بحران از جمله جنبه های نامطمئن و متزلزل سال جاری خواهند بود. پیشرفت بیشتر در زمینه تنظیم سیاست گذاری یکپارچه نیازمند سازش های بیشتری خواهند بود. هنوز تمایل سیاستمداران بر سر قدرت و یا چهره هایی که با برگزاری انتخابات بر قدرت تکیه خواهند زد برای اتخاذ مواضع مسالمت جویانه و چنین سازش هایی روشن نیست.
ژاپن، بریتانیا و اسراییل: ژاپن، بریتانیا و اسراییل که بازندگان مهم ترین تحولات سال ٢٠١٢ بودند، هر سه متحدان سرسخت آمریکا هستند و خود را در شرایط مشابهی می یابند. مناسبات آن ها با ایالات متحده همچون گذشته نیست. مرزهای این کشورها در حوزه تحولات ژئوپولیتک عمده ای که در سایر نقاط جهان به وقوع می پیوندند، قرار ندارند و در داخل کشورهایشان نیز برای رویارویی با چالش های عصر جدید با محدودیت هایی روبرو هستند. در نتیجه، ژاپن با چین رو در رو شده است، بریتانیا برای رهایی از چالش های جدی خود با اتحادیه اروپا راه به جایی نبرده است و اسراییل نیز شاهد وقوع «بهار عربی» بوده که هنوز شکوفا نشده است.
سیاست واشنگتن: با وجودی که شاید به نظر نیاید اما واشنگتن در آستانه تحولات بزرگ و عمده ای در زمینه انقلاب انرژی داخلی قرار دارد و این تحولات می توانند به عقد قراردادهای تجاری بزرگ، احیای بخش مسکن و کسب و کارهایی منتهی شود که از دل بخش مالی که از شرایط خوبی برخوردار هستند، ظهور می کنند. به طور قطع، احتمال دارد ادامه نمایش های سیاسی که در واشنگتن اجرا می شود این ابتکارات را از مسیر اصلی خود منحرف کنند.
تابستان عربی:«بهار عربی» سال گذشته ثمری به همراه نداشت، و جای خود را به زمستان عربی داد. هم اکنون در سال ٢٠١٣ باید انتظار یک تابستان طولانی و داغ عربی را داشت. جنبش هایی که به فعالیت های افراطی گراییده اند نقش مهم تری در این امر ایفا خواهند کرد. مواجهه خشونت آمیز روزافزون بین جناح های شیعه و سنی، هم در داخل و هم بین این کشورها عامل ظهور نوعی فرقه گرایی در منطقه بوده اند که پیش از «بهار عربی» در این منطقه به طور عمده در حال سکون بود. اما سقوط سوریه به قهقرای آشوب و هرج و مرج، عامل گسترش ناامنی به عراق، اردن و ترکیه بوده است. در همین ضمن، حکومت های جدید نیز برای ایجاد تعادل و توازن حاکمیت با پوپولیسم با دشواری هایی روبرو شده اند.
چین در برابر اطلاعات: این خطر وجود دارد که دولت چین قادر نباشد اطلاعات که یاغی ترین بازیگر این کشور است را مدیریت کند. در حالی که گزارش های رسانه ها از اسرار ثروت های شخصی رهبران چین پرده برمی دارند، جمعیت بزرگ طبقه متوسط تحصیل کرده تر چین خواهان دسترسی به اینترنت بدون فیلتر و سانسور هستند. همین جنبه سبب شده است که مردم چین از ریسک کردن بگریزند و بیشتر احساسات ملی گرایانه داشته باشند. همین امر می تواند عاملی برای انزوای چین باشد، حتی انزوایی عمیق تر از آنچه که در آن فرو رفته است.
بازارهای نوظهور: بازارهای نوظهور عامل دو سوم رشد اقتصادی جهان هستند و سهم آن ها در طی ده سال آینده حتی بیشتر نیز خواهد شد. ایفای چنین نقشی رشد (اقتصادی) آینده این کشورها را در معرض خطر قرار می دهد و به این ترتیب خطر وقوع یک شوک اقتصادی نیز وجود خواهد داشت. برزیل، مکزیک، کلمبیا، ترکیه، مالزی و فیلیپین چشم اندازی بسیار نویدبخش دارند اما در عین حال در معرض خطر بسیار بزرگ و جدی نیز قرار گرفته اند. بعضی از بازارهای نوظهور همچون مصر، عراق، اندونزی، پرو و هند که با دیگر بازارهای نوظهور جهان همکاری می کنند نیز برای دستیابی به رشد اقتصادی داخلی خود با چالش های متعددی روبرو هستند. ساختار اقتصاد جهانی باید بر این امید استوار باشد که این کشورها بتوانند از رشد اقتصادی سالمی برخوردار شوند.
ایران: اسراییل و یا ایالات متحده چه زمانی ایران را بمباران خواهند کرد؟ این پرسشی است که در سراسر سال ٢٠١٢ همراه ما بود. اما با توجه به رویکرد باراک اوباما که از جنگ پرهیز می کند و بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسراییل که بیش از آن که به نظر می آید دیپلماتیک عمل می کند، باید گفت خطر حمله نظامی در طی سال جاری کمتر از ریسکی است که بیشتر ناظران گمان می کنند. با این وجود هنوز خطرات عمده ای وجود دارند و ما به احتمال بسیار شاهد تشدید جنگ در سایه، بین ایران و اسراییل و ایالات متحده خواهیم بود؛ همزمان با اعمال تحریم های جدید علیه ایران، تلاش ها برای ایجاد اخلال در برنامه اتمی ایران تشدید خواهند شد. همین امر ایران را وادار خواهد کرد تا به تلاش های خود در جنگ در سایه بیافزاید.
آفریقای جنوبی: به نظر می رسد آفریقا به طور کلی به رشد کنونی خود ادامه دهد. اما آفریقای جنوبی، یکی از مهمترین و پیچیده ترین اقتصادهای مهم این قاره، با چالش های بسیاری روبرو است و «کنگره ملی آفریقا» حزب سیاسی حاکم این کشور برای حفظ پایگاه مردمی خود در مناطق فقیرنشین شهری و روستایی به پوپولیسم متوسل شده است. این به معنای مداخله دولت در امور، ناآرامی و شورش کارگران و شکل گیری تعداد بیشتری از اتحادیه های مدعی حقوق کارگران است. ما وقوع یک بحران سیاسی بسیار جدی را پیش بینی نمی کنیم، اما این کشور در مسیری حرکت می کند که دلیل چندانی برای خوش بینی باقی نمی گذارد.
هند: همه ما در مورد پیش بینی ها در مورد هند مبنی بر این که این کشور در مقایسه با سایر کشورهای جهان رشد (اقتصادی) نامحدود خواهد داشت را خوانده ایم. البته دستیابی به چنین رشدی سریع نخواهد بود. با وجود خوش بینی هایی که پس از انتخابات سال ٢٠٠٩ در هند وجود داشت اما مانموهان سینگ، نخست وزیر کشور هنوز فضا را آنگونه که پیش بینی می شد برای اعمال اصلاحات آزاد نکرده است و به رای گذاشتن گزینه های دشوار کماکان به جلسه پارلمانی بعدی موکول می شوند. (آمریکا نیز شاهد تجربه مشابهی است.) فساد هنوز بر این کشور حاکم است و در پی اعتراض های چند هفته گذشته به تجاوز به یک دختر دانشجو، شاهد بودیم که مسائل فرهنگی بنیادینی در هند وجود دارند که هنوز حل و فصل نشده اند. زمان برگزاری انتخابات نزدیک تر می شود و توانایی دولت برای اجرای سیاست های اقتصادی کارآمد حتی کمتر نیز خواهد شد.
جغرافیای سیاسی آسیای شرقی: اقدامات اتمی تحریک آمیز کره شمالی و تنش ها پیرامون وضعیت تایوان از جمله ریسک های عمده منطقه آسیا در طی دهه گذشته بوده اند. در حال حاضر خطرات جدیدی منطقه را در معرض تهدید قرار می دهند. چین از رویکرد «موضع نرم و محتاطانه» خود در قبال جنوب شرق آسیا فاصله گرفته و ایالات متحده نفوذ و قدرت گذشته خود را در منطقه از دست می دهد. تنش های بین این دو قدرت می تواند چندین دهه رشد اقتصادی را در معرض خطر قرار دهد.
اروپا: کشورهای منطقه حوزه یورو در مسیری قدم برمی دارند که نه چشم اندازی از فروپاشی را می نمایانند و نه راهکاری ارائه می دهند و در سال٢٠١٣، ریسک از مرز خطر وقوع بحران مالی به از دست رفتن فرصت های مغتنم برای ایجاد اتحادیه ای از کشورهای حوزه یورو که ساختار نوینی دارند، تغییر می کند. چشم انداز منفی اقتصادی و سیاست مبارزه با بحران از جمله جنبه های نامطمئن و متزلزل سال جاری خواهند بود. پیشرفت بیشتر در زمینه تنظیم سیاست گذاری یکپارچه نیازمند سازش های بیشتری خواهند بود. هنوز تمایل سیاستمداران بر سر قدرت و یا چهره هایی که با برگزاری انتخابات بر قدرت تکیه خواهند زد برای اتخاذ مواضع مسالمت جویانه و چنین سازش هایی روشن نیست.
ژاپن، بریتانیا و اسراییل: ژاپن، بریتانیا و اسراییل که بازندگان مهم ترین تحولات سال ٢٠١٢ بودند، هر سه متحدان سرسخت آمریکا هستند و خود را در شرایط مشابهی می یابند. مناسبات آن ها با ایالات متحده همچون گذشته نیست. مرزهای این کشورها در حوزه تحولات ژئوپولیتک عمده ای که در سایر نقاط جهان به وقوع می پیوندند، قرار ندارند و در داخل کشورهایشان نیز برای رویارویی با چالش های عصر جدید با محدودیت هایی روبرو هستند. در نتیجه، ژاپن با چین رو در رو شده است، بریتانیا برای رهایی از چالش های جدی خود با اتحادیه اروپا راه به جایی نبرده است و اسراییل نیز شاهد وقوع «بهار عربی» بوده که هنوز شکوفا نشده است.
سیاست واشنگتن: با وجودی که شاید به نظر نیاید اما واشنگتن در آستانه تحولات بزرگ و عمده ای در زمینه انقلاب انرژی داخلی قرار دارد و این تحولات می توانند به عقد قراردادهای تجاری بزرگ، احیای بخش مسکن و کسب و کارهایی منتهی شود که از دل بخش مالی که از شرایط خوبی برخوردار هستند، ظهور می کنند. به طور قطع، احتمال دارد ادامه نمایش های سیاسی که در واشنگتن اجرا می شود این ابتکارات را از مسیر اصلی خود منحرف کنند.
تابستان عربی:«بهار عربی» سال گذشته ثمری به همراه نداشت، و جای خود را به زمستان عربی داد. هم اکنون در سال ٢٠١٣ باید انتظار یک تابستان طولانی و داغ عربی را داشت. جنبش هایی که به فعالیت های افراطی گراییده اند نقش مهم تری در این امر ایفا خواهند کرد. مواجهه خشونت آمیز روزافزون بین جناح های شیعه و سنی، هم در داخل و هم بین این کشورها عامل ظهور نوعی فرقه گرایی در منطقه بوده اند که پیش از «بهار عربی» در این منطقه به طور عمده در حال سکون بود. اما سقوط سوریه به قهقرای آشوب و هرج و مرج، عامل گسترش ناامنی به عراق، اردن و ترکیه بوده است. در همین ضمن، حکومت های جدید نیز برای ایجاد تعادل و توازن حاکمیت با پوپولیسم با دشواری هایی روبرو شده اند.
چین در برابر اطلاعات: این خطر وجود دارد که دولت چین قادر نباشد اطلاعات که یاغی ترین بازیگر این کشور است را مدیریت کند. در حالی که گزارش های رسانه ها از اسرار ثروت های شخصی رهبران چین پرده برمی دارند، جمعیت بزرگ طبقه متوسط تحصیل کرده تر چین خواهان دسترسی به اینترنت بدون فیلتر و سانسور هستند. همین جنبه سبب شده است که مردم چین از ریسک کردن بگریزند و بیشتر احساسات ملی گرایانه داشته باشند. همین امر می تواند عاملی برای انزوای چین باشد، حتی انزوایی عمیق تر از آنچه که در آن فرو رفته است.
بازارهای نوظهور: بازارهای نوظهور عامل دو سوم رشد اقتصادی جهان هستند و سهم آن ها در طی ده سال آینده حتی بیشتر نیز خواهد شد. ایفای چنین نقشی رشد (اقتصادی) آینده این کشورها را در معرض خطر قرار می دهد و به این ترتیب خطر وقوع یک شوک اقتصادی نیز وجود خواهد داشت. برزیل، مکزیک، کلمبیا، ترکیه، مالزی و فیلیپین چشم اندازی بسیار نویدبخش دارند اما در عین حال در معرض خطر بسیار بزرگ و جدی نیز قرار گرفته اند. بعضی از بازارهای نوظهور همچون مصر، عراق، اندونزی، پرو و هند که با دیگر بازارهای نوظهور جهان همکاری می کنند نیز برای دستیابی به رشد اقتصادی داخلی خود با چالش های متعددی روبرو هستند. ساختار اقتصاد جهانی باید بر این امید استوار باشد که این کشورها بتوانند از رشد اقتصادی سالمی برخوردار شوند.