بشر همواره شیفته ایده وجود جهان دیگری مثل زمین با موجودات زنده در آن بوده، و در این میان سیاره سرخ جالب‌ترین و گیراترین سیاره بوده است.
مریخ، که نام فارسی آن «بهرام» است، نسخه کوچک‌تر و سردتر زمین به شمار می‌رود. این سیاره مطمئناً گذشته‌ای مرطوب داشت و آب، به صورت مایع و روان، بیش از یک میلیارد سال بر سطح آن جاری بود.
شواهد فرعی از احتمال وجود حیات بر روی سیاره مریخ، نه تنها در گذشته دور و باستان بلکه حتی امروز و در حال حاضر، حکایت دارد.
به گزارش مجله فوربز، بر اساس اطلاعات و یافته‌هایی که تاکنون جمع‌آوری شده، ۵ فرضیه در مورد پیشینه حیات در سیاره سرخ وجود دارد:
۱) هیچوقت در مریخ زندگی وجود نداشته است
به رغم شباهت نزدیک مریخ به زمین، از نظر مواد اولیه و وجود آب، شرایط جوی لازم که امکان شکل‌گیری حیات را می‌دهد هرگز در مریخ رخ نداد. سپس بیش از ۳ میلیارد سال پیش جو مریخ بر اثر گرمای خورشید از بین رفت، آب آن خشک شد، و ظاهر آن به شکل کنونی در آمد.
۲) زمانی در مریخ زندگی وجود داشت، ولی بعد از بین رفت
این سناریو، به همان اندازه قبلی قابل قبول است. تصور دنیایی که اتمسفری مثل زمین داشته، با آب، گوناگونی خاک، کوه‌های آتش‌فشان، میدان مغناطیسی، روز به طول روز در زمین، و هوایی کمی خنک‌تر از زمین که حیات در آن امکان پذیرباشد، خیلی آسان است. از نظر خیلی‌ها امکان ندارد که چنین شرایط مساعدی منجر به شکل‌گیری حیات در این سیاره نشده باشد.
۳) زندگی اولیه در مریخ وجود داشته، و هنوز هم به شکل خفته در زیر سطح آن ادامه دارد
این خوش‌بینانه‌ترین نظریه است که از نظر علمی نیز بیشترین امکان را دارد. شاید زندگی بر روی سیاره سرخ وجود داشته، ولی پس از اینکه جو خود را از دست داد، تنها تعدادی از موجودات زنده به طور منجمد در زیر سطح آن در حیات معلق باقی مانده اند که اگر شرایط مناسب - مثل زمین - به وجود بیاید، «از خواب بیدار شده» و به عملکرد‌های زیستی خود ادامه می دهند.
۴) حیات در مریخ وجود نداشت، تا این که زمین به طور طبیعی تخم آن را بر روی این سیاره نهاد
۶۵ میلیون سال پیش، جسمی با سرعت به زمین برخورد و دهانه چیکشلوب (در مکزیک کنونی) را بر سطح زمین به وجود آورد. این برخورد به قدری ذرات ریز را در فضا پخش کرد که غباری از آن زمین را احاطه کرده بود. همان طور که شهاب‌سنگ‌های منظومه خورشیدی گاه به زمین برخورد می‌کند، این ذرات نیز به این مریخ پرتاب شده و مواد غنی از حیات زمین را به خارج از جو زمین، از جمله به سیاره سرخ، منتقل کرده است.
۵) ماموریت‌های مدرن فضایی زمین بر سطح مریخ، حیات را با خود به سطح این سیاره حمل و منتقل کرده است
ممکن است واقعاْ هیچوقت حیاتی بر روی سیاره سرخ وجود نداشته تا این که مریخ‌نوردها و ابزارهایی زمینی که شاید صد در صد ضدعفونی نشده بودند، موجودات زنده کوچک و ذره بینی را با خود به سطح این سیاره برده‌اند.
و مثل همیشه، تنها راهی که می توان به این نظریات بیشتر پی برد و حتی آنها را ثابت کرد، مطالعات بیشتر و بهتر علمی با ابزار‌ها و تکنیک‌های پیشرفته است.
و البته ماموریت مریخ‌نورد «پشتکار» نیز همین است: یافتن حیات در سطح سیاره سرخ.
پشتکار که چند روز پیش در ۳۰ ژوئیه ۲۰۲۰ به مقصد مریخ به فضا پرتاب شد، قرار است در ماه فوریه ۲۰۲۱ در گودال جزرو - مکانی که زمانی دلتای رودخانه بر سطح این سیاره بود - فرود بیاید و نمونه هایی از خاک و سنگ را برای مطالعه به زمین بازگرداند.
اگر ماموریت پشتکار با موفقیت انجام شود، ممکن است تا ده سال آینده به طور حتمی بدانیم که کدام یک از پنج فرضیه بالا در مورد مریخ حقیقت دارد.