محمد خاتمی، رئیس جمهوری پیشین ایران، در یک پیام در آستانه سال ۱۴۰۰، خواستار عذرخواهی همه مسئولان فعلی و قبلی از مردم ایران شده و گفته است که او نیز برای کاستیهایی که در کارش بوده از مردم عذرخواهی میکند.
بخش هایی از نامه او را در زیر بخوانید:
- ترجیح میدهم به جای تبریک به مردم، به خاطر رنجها و ملالهایی که داشتهاند، اظهار همدردی و همراهی کنم.
- همهٔ کنشگران سیاسی، چه آنهایی که در قدرت هستند، چه آنهایی که در قدرت نیستند، چه آنهایی که دارای قدرت و اختیارات فراوان هستند و مسئولیت ندارند یا احساس مسئولیت نمی کنند همه باید از این ملت عذرخواهی کنند. البته عذرخواهی واقعی کسانی که در قدرت هستند به صورت اصلاح سیاستها، رویکردها و روشها خواهد بود. من نیز گرچه کارهای نیستم، ولی به نوبهٔ خود از کاستیها و کمبودهایی که در کارم بوده است و از کارهایی که نکرده ام و میتوانسته ام یا میبایست انجام بدهم و انجام نداده ام صمیمانه از مردم ایران عذرخواهی میکنم.
- اسلام رحمانی همین است که ما اخیراً در رفتار و گفتار مرجع بزرگ عالم اسلام و تشیع، حضرت آیتالله العظمی آقای سیستانی در دیدار با مرجع بزرگ آیین دیگر الهی، یعنی جناب پاپ فرانسیس دیدیم که در این دیدار بر آزادی، بر حرمت انسان، بر شناختن حق مردم، بر احترام به مردم و حقوق آنان و نیز بر محکومیت بیداد، اشغال، و سرکوب تأکید شد.
- اگر حاکمیت ما تأمین مصالح ملی را در اولویت قرار بدهد، عدالت را در همه عرصهها به رسمیت بشناسد، یعنی در عمل پایبند به موازین عدالت در عرصههای حقوقی، در عرصههای اقتصادی، در عرصههای اجتماعی باشد، حق شهروندی را نه فقط به زبان که متأسفانه از بیان آن هم گاهی دریغ میشود به رسمیت شناخته بشود و زمینهٔ اعمال این حق شهروندی برای همه افراد از هر آیین، از هم طبقه، از هر قوم به عنوان شهروندان ایران و شهروندان جمهوری اسلامی، زمینهٔ اعمال این حق فراهم بشود که به نظر من نماد مهم آن یک انتخابات آزاد و فراگیر که مردم بتوانند با اختیار و با انتخاب درست نمایندگان خودشان را انتخاب بکنند و نیز امنیت را نه فقط برای حاکمان، امنیت برای کل جامعه، امنیت سیاسی، امنیت شغلی، امنیت در عرصههای مختلف مورد توجه قرار بگیرد، در این صورت است که معتقدم بعضی از دلسردیهایی که بهحق یا به ناحق موجود بوده از بین خواهد رفت و زمینه نشاط و فعالیت و امیدواری را بیشتر خواهد کرد.
- کار مهمی که در کشور ما صورت گرفته است نباید از یاد ببریم و آن برجام است. برجام ما را از یک بحران بزرگی نجات داد و افق را به سوی مردم ما برای بهبود وضعیت زندگی گشود و ما شاهد دستاورد مثبت برجام، بخصوص در دو سال آخر دولت اول جناب آقای روحانی بودیم. تقلیل تورم از حدود پنجاه درصد به ده درصد، رونق نسبی کار، تولید، سرمایه گذاری، تأمین نیازهای مردم و به راه افتادن طرحها و حتی افتتاح آنها که افتتاح شده یا افتتاح میشود، همه اینها امری بود که علاوه بر همت کسانی که در داخل دستاندرکار کار بودند نتیجه اولیه برجام بود که اگر ادامه مییافت ما وضعیت بسیار بهتری از امروز داشتیم.
- در صورتی که آمریکا و اروپا با انصاف با مسأله برخورد بکنند و به تعهدات خودشان برگردند و عمل بکنند و بخصوص بر هم زننده برجام آن تعهداتش را انجام بدهد و بخصوص تحریمهای ثانویه را بردارد در این صورت به نظر من راه برای تعامل سازنده به نفع طرفین باز خواهد شد، چه به صورت مذاکرات برجامی یا صورتهای دیگر و نیز در ایران نیز باید بدون عصبانیت با موضوع برخورد کرد.
محمد خاتمی از سال ۱۳۷۶ تا سال ۱۳۸۴ دو دوره رئيس جمهوری ایران بود. در زمان حضور او در قدرت، تنش بین نهادهای رهبر جمهوری اسلامی و دولت افزایش یافت، دهها روزنامه توقیف، و صدها فعال سیاسی بازداشت شدند. در آن زمان ماجرای قتل روشنفکران توسط وزارت اطلاعات در دولت او فاش شد و همچنین وقایعی مثل سرکوب دانشجویان در کوی دانشگاه روی داد.
رئيس جمهوری پیشین ایران از شاخص ترین چهرههای اصلاحطلب در ایران است که بارها تاکید کرده خواستار اصلاحات در چهارچوب جمهوری اسلامی ایران است. او در انتخابات گذشته از حسن روحانی حمایت کرد و خواستار مشارکت مردم در انتخابات گذشته شده بود.
به تازگی خبرهایی از ارسال یک نامه از سوی او به آیت الله علی خامنهای رهبر جمهوری اسلامی، منتشر شد. اما اطلاعی از واکنش رهبر جمهوری اسلامی به نامه او منتشر نشده است.