گروهی از خانوادههای قربانیان نقض حقوق بشر از سوی جمهوری اسلامی در ایران، از جمله خانوادههای اعدامشدگان، خانوادههای جانباختگان اعتراضات آبان ۹۸، و نزدیکان مسافران هواپیمای مسافربری اوکراینی سرنگونشده توسط سپاه پاسداران، خواستار تحریم انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰ شدند.
این نخستین بار است که خانوادههای قربانیان بیش از چهار دهه نقض حقوق بشر در کنار هم و متحدانه خواستار تحریم انتخابات به خاطر نقض حقوق بشر و نادیده گرفتن حق دادخواهی در جمهوری اسلامی شدهاند.
روز پنجشنبه، ۳۱ اردیبهشت ۱۴۰۰، نشستی با عنوان «دادخواهی و نمایش انتخابات» با حضور جمعی از اعضای خانوادههای کشتهشدگان توسط جمهوری اسلامی در چهار دهه گذشته، از جمله محبوبه رمضانی، مادر پژمان قلیپور و فرزانه انصاریفر، خواهر فرزاد انصاریفر از کشتهشدگان آبان ۹۸، سعید افکاری، برادر کشتیگیر معترض اعدامشده مرتبط با اعتراضات مرداد ۹۷ در شیراز، لادن بازرگان، خواهر بیژن بازرگان، از اعدامشدگان دهه ۶۰، و جواد سلیمانی، همسر الناز نبیئی، از کشتهشدگان حمله سپاه به هواپیمای مسافربری اوکراینی، در شبکه اجتماعی کلابهاوس برگزار شد.
قرار است جمعه ۲۸ خرداد انتخابات ریاست جمهوری برگزار شود. شورای نگهبان این هفته اسامی نامزدهای نهایی را اعلام خواهد کرد.
نظارت شورای نگهبان برای تعیین واجدین شرایط نامزدی انتخابات ریاست جمهوری یکی از مواردی است که باعث میشود انتخابات ریاست جمهوری اسلامی ایران بر طبق موازین بینالمللی، آزاد نباشد. این شورا متهم است که نامزدهای نهایی را سلیقهای گزینش میکند و عملا تامین کننده نظر آیت الله خامنهای، بیت او و همچنین نهادهای امنیتی است.
چند هزار جوان دیگر باید در قبرستان بخوابد تا این حکومت اصلاح بشود
محبوبه رمضانی، مادر پژمان قلیپور، یکی از جانباختگان اعتراضات آبان ۹۸، در نشست «دادخواهی و نمایش انتخابات»، با نام بردن از برخی افراد، خطاب به آنها که بر مشارکت در انتخابات تاکید میکنند، گفت: «این آقایان در این ۱۸ ماه کجا بودند؟»
خانم رمضانی با تاکید بر این که دیگر نمیخواهد «با عکس پژمان به خانه هیچ مادری» برود، تاکید کرد: «این حکومت اگر قرار بود اصلاح بشود، تا حالا شده بود. چند هزار جوان دیگر باید در قبرستان بخوابند تا اینها اصلاح بشوند؟»
رای ندادن آغاز «نه گفتن» به ظلم و جنایت است
سعید افکاری، برادر نوید افکاری، کشتیگیر اعدامشده در ارتباط با اعتراضات مرداد ۱۳۹۷ در شیراز، که دو برادر دیگرش حبیب و وحید ماههاست در زندان عادلآباد شیراز در سلول انفرادی به سر میبرند، در این جلسه «رای ندادن» را آغاز راه «نه گفتن به ظلم، جنایت، دزدی، و ظلم به زنان» دانست و گفت: «رای ندادن بخشی از مسیری است که باید طی بشود.»
آقای افکاری با نقل قولی از برادر اعدامشدهاش نوید، مبنی بر این که «سکوت شما یعنی حمایت از ظلم و گام به گام نزدیک شدن به چوبه اعدام»، مردم را به شکستن سکوت دعوت کرد.
جنبش دادخواهی با هدف عدالت و جلوگیری از تکرار خشونت بعد از انقلاب ۵۷ آغاز شد
خواهر بیژن بازرگان، زندانیای که در سال ۱۳۶۷ در حالی که حکم ۱۰ سال زندان داشت اعدام شد، یکی دیگر از پیوستگان به این همبستگی است. لادن بازرگان در نشست «دادخواهی و نمایش انتخابات»، گفت که نمیداند محل دفن برادرش کجاست و جسد او هرگز به خانوادهاش تحویل داده نشده است.
خانم بازرگان اعلام کرد که آغاز جنبش دادخواهی در ایران به پس از انقلاب ۵۷ بازمیگردد و این جنبش به دنبال «دادخواهی» و «اجرای عدالت»، و «جلوگیری از تکرار خشونت» است، و نه «خونخواهی.»
وقتی حق اعتراض نداریم چرا باید پای صندوق رای برویم
فرزانه انصاریفر، خواهر فرزاد انصاریفر، از کشتهشدگان اعتراضات آبان ۹۸ در بهبهان، در این نشست با اعلام این که «وقتی در کشور خودمان حق اعتراض نداریم، چرا باید پای صندوق رای برویم»، عنوان کرد، «میگویند برای آرامش پای صندوق رای بروید»، ولی حاضر نشدهاند «گزارشی رسمی از شمار کشتهشدگان و بازداشتشدگان این اعتراضات» منتشر کنند.
نقش دولت در جلوگیری از برقراری عدالت از سپاه هم پررنگتر است
جواد سلیمانی، همسر الناز نبیئی، از جانباختگان حمله سپاه به هواپیمای مسافربری اوکرانی، «ساختار» جمهوری اسلامی را «یکپارچه» دانست و گفت: «نمیتوان بخشهای نظامی و اجرایی حکومت را از هم تفکیک کرد.»
آقای سلیمانی با بیان این که «شاید نقش دولت در جلوگیری از برقراری عدالت از سپاه هم پررنگتر بوده»، تاکید کرد: «اساسا به نظرم بخشهای مختلف حکومت جداییناپذیر هستند.»
همبستگی شهروندان با تحریم انتخاباتی خانوادههای دادخواه در شبکههای اجتماعی
همبستگی خانوادههای دادخواه در تحریم انتخابات توجه کاربران شبکههای اجتماعی را به خود جلب کرده است که نمونههایی از آن را در زیر نقل میکنیم.
سام رجبی با انتشار ویدئویی که نشان میدهد پدر پژمان قلیپور محل جانباختن فرزندش در آبان ۹۸ را گلباران میکند، نوشته است: «با صحبتهای امشب مادر پژمان قلیپور بغض کردم، نمیدانم حالا با دیدن ویدئوی پدرش با بغضم چه کنم.»
مهدی قدیمی ضمن نقل یک بیت از اشعار سعدی، با انتقاد از «برچسب»زنندگان به خانوادههای دادخواه، گفته است: «جماعتی که میتوانند صدای مادر پژمانها را بشنوند، به این گریهها بخندند، به داغداران و دادخواهان، برچسب بزنند و با بازنشر مکررات مسئولان این چهار دهه، فخر بفروشند، از مرزهایی عبور کردهاند که بازگشت ندارد.»
حساب کاربری «شربلا» با طرح انتقادی از «رسانههای خارج از ایران» به خاطر پوشش اخبار مربوط به «اخبار اتاقهای تاجزاده، حداد عادل، و انتخابات جمهوری اسلامی»، این که خانوادههای دادخواه «بعد از دههها همدیگر را پیدا کردهاند» فعالیتی ایجابی دانسته و خطاب به رسانهها گفته است: «آیا همبستگی خانوادههای دادخواه ۵۸، ۶۷، ۷۸، ۸۸، ۹۸» را در رابطه با «تحریم همین انتخابات» پوشش میدهید؟
کاربر «جوکرنژاد» نیز با تدوین یک ویدئوی کوتاه، بخشی از سخنان محبوبه رمضانی، از مادران دادخواه آبان ۹۸ را نقل کرده که خطاب به مدافعان شرکت در انتخابات گفته است که «حق ندارند» برای زندگی نابودشده خانوادههای جانباختگان آبان «تصمیم بگیرند.»