لینکهای قابل دسترسی

خبر فوری
پنجشنبه ۱۸ بهمن ۱۴۰۳ ایران ۲۰:۵۲

«مدارک فلسطین» (بخش دوم): شهرک های یهودی نشین


«مدارک فلسطین» (بخش دوم): شهرک های یهودی نشین
«مدارک فلسطین» (بخش دوم): شهرک های یهودی نشین

شهرک های یهودی نشین

«مدارک فلسطین» نام برنامه ای است که در دهه اول بهمن ماه از شبکه تلویزیونی الجزیره پخش شد. مدارک فلسطین، اسناد سری فلسطینیان از مذاکرات با اسراییل در خصوص دستیابی به صلح در خاورمیانه است که به احتمال زیاد از دفتر صائب عریقات یکی از مذاکره کنندگان ارشد فلسطینی درز کرده است. . بر اساس این اسناد، مذاکره کنندگان فلسطینی در گفتگوهایشان با اسراییل تمایل خود به اعطای تعدادی از بحث انگیز ترین امتیازات را نشان داده بودند. (۱)

برای مثال، رهبران فلسطینی و دستیارانشان در این مذاکرات که در دهه گذشته صورت گرفته رسما به اسراییل پیشنهاد داده بودند تا آن کشور تمام شهرک های یهودی نشین در ساحل غربی به جز یکی از آنها (شهرک «هر حوما» در جنوب اروشلیم شرقی) را به خاک خود ضمیمه کند.

مقام های فلسطینی منکر صحت این مدارک شده و از آن به عنوان «توطئه ای» برای مخدوش کردن تلاش هایشان نام برده اند. با این حال، به گزارش روزنامه هاآرتص چاپ اسراییل، بنیامین نتانیاهو، دوشنبه ۱۴ بهمن در اولین واکنش خود به مدارک فلسطین گفت «این اسناد، به ویژه بخش مربوط به شهرک های یهودی نشین، مضحک بودن خواست آشکار فلسطینیان برای توقف ساخت شهرک های یهودی نشین را نشان می دهد.» (۲)

بیشتر مدارک منتشر شده که به تدریج در روزنامه انگلیسی گاردین نیز به چاپ می رسد، مربوط به دوران ایهود المرت، نخست وزیر پیشین اسراییل است. در آن زمان پیشرفت های محسوسی در گفت و گوهای صلح با فلسطینیان ایجاد شده بود. اما به گفته تعدادی از آگاهان، بنیامین نتانیاهو پس از انتخاب به نخست وزیری در اردیبهشت ماه ۱۳۸۷، همه چیز را از اول شروع کرده است.

جفری آرنسون از «بنیاد صلح برای خاورمیانه» معتقد است «دولت نتانیاهو هنوز به درخواست های مکرر واشنگتن برای تعیین موضع در مورد مسائل بسیار مهم پاسخ نداده است. بنابراین، همه چیز به نقطه اول بازگشته است.» (۳)

بنیامین نتانیاهو که از دو سال پیش سمت نخست وزیری اسراییل را بر عهده دارد، دومین باری است که در ده سال گذشته به این مقام برگزیده می شود. نتانیاهو۶۰ ساله که اولین و تنها نخست وزیر متولد اسراییل است در ۵ آذرماه ۱۳۸۸ (۲۶ نوامبر ۲۰۰۹) توقفی ده ماهه در ساخت شهرک های یهودی نشین در ساحل غربی را اعلام کرد. (۴)

این مهلت ده ماهه کمی پس از آغاز مجدد گفت و گوهای مستقیم صلح فلسطینیان و اسراییل سپری شد، اما با وجود درخواست واشنگتن، اسراییل از تمدید آن (حتی کوتاه مدت) خودداری کرد. شروع مجدد ساخت و سازها از سوی اسراییل در ساحل غربی و اورشلیم شرقی به خروج فلسطینیان از مذاکرات بی واسطه صلح و بن بست در گفت و گوها منجر شد که هنوز ادامه دارد.

اسناد منتشرشده همچنین نشان می دهد که مذاکره کننده های فلسطینی شهرک های یهودی نشین در ساحل غربی و اورشلیم شرقی را به عنوان یک واقعیت پذیرفته اند، اما از میزان و حدود ساخت و سازهای یهودی نشین به ویژه در ساحل غربی رود اردن بیمناک هستند. برای مثال، در سندی به تاریخ ۲۱ اکتبر ۲۰۰۹ (۷ آبان ۱۳۸۸) که از ملاقات جرج میچل، فرستاده ویژه آمریکا به خاورمیانه با محمود عباس رهبر فلسطینیان و مشاورانش تهیه شده، از قول آقای میچل ذکر شده اگرچه طرف فلسطینیان انتظار دارند که در نهایت در مرزهای ساحل غربی اصلاحاتی انجام شود، اما از این که گفت و گوها به تقسیم ساحل غربی منتهی شود، ناراضی هستند. (۵)

برخی ناظران معتقدند که نبود فشار کافی از سوی واشنگتن به اسراییل در مورد شهرک سازی دلیل اصلی بن بست فعلی در مذاکرات صلح خاورمیانه است. برای مثال جفری آرنسون می گوید «ما پیشنهادهایی را ارایه دادیم، مثل توقف کامل ساخت و سازها توسط اسراییل، که خودمان به اندازه کافی به آن متعهد نبوده ایم. این طبیعتا نقش واشنگتن در این گفت و گوها را تضعیف کرده است.» (۶)

با این حال، دولت اوباما از هنگام به روی کار آمدن، موضع کاملا مشخص و بدون ابهامی را در مورد ساخت شهرک های یهودی نشین اتخاذ کرده که هنوز خللی در آن وارد نشده است. این موضع بخشی از راه حل دو کشوری است که در جریان کنفرانس صلح خاورمیانه در آناپلیس ابداع شد.

در این گردهمآیی که در آبان ماه ۱۳۸۶ و در زمان ریاست جمهوری جرج دبلیو بوش تشکیل شد، بر تاسیس دو کشور مستقل و حاکم «در غرب سرزمین تاریخی فلسطین» تاکید شده است. اسراییل تنها کشوری است که در این محدوده قرار دارد و دولت های بوش و اوباما نیز تاکید کرده اند که راه حل برقراری صلحی عادلانه و پایدار در خاورمیانه تاسیس کشوری مستقل و همجوار با اسراییل برای فلسطینیان است.

مخالفت با ساخت شهرک های یهودی نشین در اورشلیم شرقی و ساحل غربی رود اردن یکی از مبانی «راه حل دو کشوری» است که به ویژه در زمان دولت پرزیدنت اوباما با شدت و حدت بیشتری پی گیری شده است.

برای مثال، با وجودی که آویگدور لیبرمن، وزیر امورخارجه اسراییل در اولین دیدار با همتای آمریکایی اش در واشنگتن در ۲۷ دی ماه ۱۳۸۷ گفته بود که اسراییل با توقف کامل ساخت شهرک های یهودی نشین موافقت نخواهد کرد، روز بعد هیلاری کلینتون، وزیر امور خارجه آمریکا هنگام مصاحبه خبری مشترک اظهار کرد، «خواست پرزیدنت اوباما در مورد شهرک های یهودی نشین کاملا روشن است و آن را در ملاقات اخیر با نخست وزیر اسراییل نیز مطرح کرده است. بر این اساس، رییس جمهوری ایالات متحده مایل است ساخت این شهرک ها اعم از ادامه ساختمان سازی قبلی، ساخت پاسگاه ها و راه بندان های حفاظتی و یا استثناهایی در رابطه با آن چیزی که در اسراییل به عنوان توسعه طبیعی شهرک ها از آن نام می برند، به طور کامل متوقف شود. ... این به نفع همه طرف های درگیر است و واشنگتن مصصم به دنبال کردن این موضع است.» (۷)

در ۶ بهمن ماه ۱۳۸۸ نیز هیلاری کلینتون، وزیر امورخارجه آمریکا در کنفرانس خبری مشترک با ناصر جوده همتای اردنی اش در واشنگتن فرصت را مغتنم شمرد و گفت «راه حل دو کشوری متضمن امنیت برای اسراییل و حق مشروع فلسطینان برای داشتن کشوری مستقل در خاورمیانه است.»

با وجود این که تحولات سریع در تونس، یمن، اردن و به ویژه مصر دیگر مسایل خاورمیانه را کاملا تحت الشعاع قرار داده، آخرین اظهارات وزیرامورخارجه ایالات متحده نشان می دهد که نه تنها از تعهد واشنگتن به راه حل دو کشوری برای صلح در خاورمیانه کم نشده، چه بسا در سایه وقایع اخیر در منطقه راسخ تر نیز شده است.

پانوشت ها:

۱) http://www.voanews.com/persian/news/middle-east/palpaper2011-2-4-115284929.html

۲) http://www.haaretz.com/news/diplomacy-defense/netanyahu-s-aides-leaked-papers-prove-palestinian-demands-for-jerusalem-are-ridiculous-1.338962?localLinksEnabled=false

۳) http://www.voanews.com/english/news/Analysts-Say-Leaked-Palestine-Papers-Will-Impact-Prospects-for-Peace-114794639.html

۴) http://articles.latimes.com/2009/nov/26/world/la-fg-israel-settlements26-2009nov26

۵) http://www.guardian.co.uk/world/palestine-papers-documents/4899

۶) Ibid, VOA

http://www.voanews.com/english/news/Analysts-Say-Leaked-Palestine-Papers-Will-Impact-Prospects-for-Peace-114794639.html

۷) http://www.richardsilverstein.com/tikun_olam/tag/avigdor-lieberman-meets-hillary-clinton/

XS
SM
MD
LG