نوروز در تاجیکستان و افغانستان

نوروز در تاجیکستان به عنوان یک سنت ملی و نیاکانی جشن گرفته می شود. جشنی به مناسبت زنده شدن کل موجودات و صلح و دوستی که به جشن بزرگ نیز معروف است. مردم تاجیکستان بویژه بدخشیان تاجیک در ایام نوروز خانه را پاک کرده و به اصطلاح «خانه تکانی» می کنند. در این ایام ظروف خانه کاملا شسته و تمیز می شود تا گردی از سال کهنه باقی نماند و برابر رسم دیرینه نوروز قبل از شروع عید نوروز بانوی خانه وقتی که خورشید به اندازه یک سرنیزه بالا آمد دو جارو را که سرخ رنگ است و در فصل پاییز از کوهستان جمع آوری کرده اند و تا جشن نوروز نگاه داشته اند را جلوی خانه می گذارند. رنگ سرخ برای مردم تاجیکستان رمز نیکی و پیروزی و برکت است. پس از طلوع کامل خورشید هر خانواده می کوشد هرچه زودتر وسایل خانه را بیرون آورده و یک پارچه قرمز را بالای سردر ورودی بیاویزد که این معنی همان رمز نیکی و خوشی ایام سال را دارد. با بازکردن درو پنجره هوای نوروزی و بهاری که معتقدند حامل برکت و شادی است را وارد خانه می کنند و سپس وسائل را در داخل خانه مرتب می چینند. در تاجیکستان پختن شیرینی ویژه عید و غذاهای متنوع دیگر جزء رسم و رسوم ایام نوروز است. هم چنین برگزاری مسابقات کشتی محلی، تاب بازی، تخم مرغ بازی، کبک جنگی و خروس جنگی رواج دارد و یکی ازغذاهای معروف این ایام «باج» نام دارد که در آن کله پاچه گوسفند را با گندم پخته و دیگران را با آن مهمان می کنند.
در افغانستان به ویژه در بلخ و مرکز آن «مزار شریف» هنوز هم نوروز با همان فر و شکوه پیشین برگزار می شود. در روزهای اول سال همه دشت های بلخ و دیوار و پشت بام های گلی آن پر ازگل سرخ می شود. گویی بلخ سبدی از گل سرخ است . به عبارتی این منطقه تبدیل به اجاق بزرگی می شود که در آن لاله می سوزد. گلی که فقط در بلخ به وفور وکثرت می روید و از این رو جشن نوروز و جشن گل سرخ هردو هم زمان در این ایام گرامی داشته شده و جشن گرفته می شود. هرچند نوروز جشن باستانی مردم افغانستان به شمار می رود اما بعد ها رسوم اسلامی از جمله مراسم خاصی همراه با برافراشتن علم امام علی در صبح نوروز به آن اضافه شده است.
با برافراشته شدن علم، نوروز رسما آغاز شده وبه مدت چهل روز ادامه می یابد. نوروز در بلخ به معنی شستشوی سالی که در پیش است نیکو ومیمون است. دراین منطقه نیز از پیش از نوروز کار زدودن گرد وغبار از خانه ها آغاز می شود. پس از آن نیز انجام مسابقاتی از قبیل بزکشی، شتر جنگی، شترسواری، قوچ جنگی و کشتی خاص این منطقه انجام می شود. مردم این سرزمین نوروز را آغاز بهار، طبیعت و شروع تجدید حیات و طراوت در جهان می دانند.