از صبح یکشنبه، در حالیکه هالیوود خود را برای مراسم اهدای جوایز اسکار حاضر میکند تا در پایان فصل جنجالی جایزهها و جشنوارهها، نفس راحتی بکشد، چند دستگی سیاسی همچنان موضوع روز است.
در حالیکه در آستانه مراسم اسکار امسال کارگردانهای فیلمهای خارجی، سیاستهای کاخ سفید را محکوم کرده و جایزه خود به فعالان راه آزادی تقدیم کرده اند، ستارههای سینما، آماده میشوند که روی تریبون اسکار، بیانیههای مشابهی، ایراد کنند.
در شبکه های تلویزیونی، روزنامهها و وبسایتها در آمریکا، شاهد بازتاب دودستگی و شکافی هستیم که مدتی است به مراسم اسکار هم سرایت کرده است. سخنوران جناح راست در برنامههای تلویزیونی صبح یکشنبه، از بایکوت مراسم اهدای جوایز اسکار حرف میزنند.
نامه فرهادی و کارگردانها
اصغر فرهادی و ۴ کارگردان فیلمهای نامزد جایزه اسکار بهترین فیلم «خارجیزبان» در نامه سرگشاده مشترکی که امضاء کردند، تعصب، نژادپرستی و سیاستهای نفاقآمیز، و به ویژه برخاستن ملیگرائی را که به کاخ سفید و «دونالد ترامپ» نسبت دادهاند، محکوم میکنند.
این پنج کارگردان مینویسند قطع نظر از آنکه کدامیک برنده جایزه بشوند، این جایزه را تقدیم میکنند به فعالان سیاسی، روزنامهنگاران، و دیگرانی که تلاش میکنند «اتحاد و تفاهم را تقویت کنند و آزادی بیان و عزت انسانی را پاس بدارند.»
پنج کارگردان خارجی نامزد اسکار، مینویسند، «حراست از این ارزشها در زمان کنونی، بیشتر از همیشه اهمیت دارد.»
نامه کارگردانها، در حالی منتشر میشود که کاخ سفید خود را برای صدور فرمان اجرایی جدیدی برای ممنوع ساختن ورود اتباع ایران و شش کشور مسلمان دیگر، آماده میکند.
ماه گذشته، اصغر فرهادی، در واکنش به حکم مشابهی از سوی کاخ سفید، اعلام کرد که از سفر به آمریکا برای حضور در مراسم اسکار، امتناع خواهد کرد.
کارگردانها در نامه مشترک خود، متذکر شدهاند که ملیگرائی مبتنی بر ترس از بیگانه، جلوی غنی شدن جوامع بشری از دستاوردهای دیگران را میگیرد.
علاوه بر اصغر فرهادی، کارگردان فیلم «فروشنده»، «مارتین زندولیت» کارگردان فیلم دانمارکی «سرزمین مینها»، «هانس هولم» کارگردان فیلم سوئدی «مردی به نام اووه»، و «مارن آده» کارگردان فیلم آلمانی «تونی اردمان» و همچنین «مارتین باتلر» و «دین بنتلی» کارگردانهای فیلم استرالیائی «تانا» این نامه را امضا کردهاند.
جوایز سینمای مستقل «اسپیریت»
به سنت هر ساله، شنبه شب، هفتم اسفند، زیر چادر عظیمی که در ساحل «سانتا مونیکا» نزدیک هالیوود بر پا شده بود، یک شب پیش از مراسم اسکار برندگان جایزه «روح استقلال» که به فیلمسازان مستقل اهدا میشود، اعلام شدند. بعضی از فیلمهای نامزد اسکار، به سبب اینکه هزینه تولید آنها از ۲۰ میلیون دلار بیشتر بوده است، از شرکت در این جوائز محروم هستند.
در غیاب رقیب اصلی، فیلم «لا لا لند» که برای ۱۴ جایزه اسکار نامزد شده، فیلم «مهتاب» از کارگردان «بری جنکینز» جایزه بهترین فیلم مستقل را دریافت کرد. سناریست، فیلمبردار و تدوینگر فیلم «مهتاب» هم برنده شدند. همچنین جایزه «رابرت آلتمن» که به جمع بازیگران داده میشود هم به «مهتاب» تعلق گرفت.
«کیسی افلک» جایزه «اسپیریت» بهترین بازیگر را برای فیلم «منچستر ساحلی» دریافت کرد و جایزه بهترین بازیگر زن، نصیب هنرپیشه فرانسوی خانم «ایزابل اوپر» برای بازی در فیلم «آن زن» Elle شد. او برای جایزه اسکار بهترین بازیگر هم نامزد شده است.
جایزه بهترین بازیگر نقش تکمیلی به «بن فاستر» داده شد، برای فیلم «جهنم تا بلندآب» Hell or High Water که برای جایزه اسکار بهترین فیلم نامزد است. «ماهرشالا علی» که برای جایزه بهترین بازیگر نقش تکمیلی نامزد اسکار است، برای جایزه «اسپیریت» نامزد نشده بود.
سه فیلم عمده نامزد جایزه اسکار، یعنی «لا لا لند»، «حصارها» و «ارقام پنهان» در رقابت جوایز «اسپیریت» شرکت داده نشدند.
مراسم اهدای جایزه اسپیریت که از شبکه تلویزیون «کابلی» پخش میشود، صحنه حملات تند و کنایهآمیز هنرمندان به رئیس جمهوری آمریکا بود و بنا به گزارش «نیویورک تایمز» نمونهای بود از آنچه در مراسم اسکار یکشنبهشب، جمعیت بزرگتری شاهد آن خواهند بود.
چند دستگی و بایکوت
رسانهها در جامعه چند دسته شده آمریکا درباره مراسم اسکار به دو دسته تقسیم شدهاند. روزنامههای عمده مژده میدهند که مراسم اسکار، پرخواهد بود از حملات گزنده و احیانا ابتکاری به رئیس جمهوری جدید و برنامه او. تهیهکننده پخش مستقیم از شبکه «ای بی سی» از دو هفته پیش، نامزدها را دعوت کرد که از این تریبون برای ابراز عقیده در باره رئیس جمهوری آمریکا و سیاستهای او، به خصوص سیاست مهاجرتی او، استفاده کنند.
تماشاگران پخش زنده آمریکا که سال گذشته ۳۵ میلیون نفر بود، طی هشت سال اخیر، رو به افول داشته، ولی امسال، برگزارکنندگان امیدوار هستند که مخالفت جنجالی با کاخ سفید، جمع بیشتری را به تماشا بکشاند. اما روزنامههای دست راستی، به خوانندگان خود هشدار میدهندکه وقت خود را با تماشای اسکار از تلویزیون تلف نکنند.
روزنامه «نیویورک پست» در مقالهای نوشته بود برنده که از حالا معلوم است، فیلم «لالالند» خواهد بود. برای اینکه سخنان نیشدار هنرپیشههای بیسواد علیه رئیس جمهوری، شما را حرص ندهد یکشنبه شب چیز دیگری تماشا کنید.
پیشبینی برندهها
بسیاری از ناظران و منتقدها، به خصوص در رسانههای عمده، مثل نیویورک تایمز و واشینگتن پست، فیلم «لا لا لند» را برنده جایزه بهترین فیلم میدانند. در مقابل این دسته، جمع دیگری هستند که فیلم «مهتاب» را شایستهتر میدانند.
«لا لا لند» سینمای موزیکال دهه ۱۹۳۰ هالیوود را یادآوری میکند و تلاشی است برای بازسازی سینمای موزیکال در دورانی که زیر آواز زدن شخصیت فیلم و رقصیدن او بعد از احساس شور عشق، کاری غیرواقعی تلقی میشود.
منتقدان، فیلم «لالالند» را فیلمی دلگرمکننده و روحیهبخش میدانند. این فیلم نامزد ۱۴ جایزه اسکار شده که در تاریخ این جایزه کم سابقه است. علاوه بر اسکار بهترین فیلم، پیشبینی شده که «اما استون» نیز جایزه بهترین بازیگر زن را برای «لالالند» در یافت کند.
رقیب اصلی «لالالند»، فیلم «مهتاب»، داستان بزرگ شدن یک پسر همجنسگرای سیاهپوست است در محلهای فقیرنشین در شهر میامی ایالت فلوریدا. از این نظر، این فیلم، سه مشخصه اصلی مخالفت فعالان سیاسی «لیبرال» با «دونالد ترامپ» را در خود جمع کرده است.
«جو مورگنسترن» منتقد «وال استریت جورنال» در پاسخ هواداران فیلم «مهتاب»، مینویسد فیلم «لا لا لند» ی که او دیده، با فیلمی که آنها حالا میبینند، فرق داشت.
او مینویسد منتقدانی نظیر خودش و «ای. او. اسکات» منتقد نیویورک تایمز، این فیلم را در جشنواره «کن» دیدند، قبل از آنکه این فیلم در دنیا مطرح شود، و ویژگیهای مثبت فیلم، آنها را از همان زمان به حمایت از این فیلم، وادار کرد، در حالیکه حالا، بعد از شش ماه جنجال و هیاهو و تبلیغ و نقد و نظر، تماشاگران احساس متفاوتی به فیلم «لا لا لند» دارند.
بحث درباره جایزههای اسکار، در طول چند ماه برپایی جشنوارههای سینمائی اروپائی و جشنواره تورنتو و مراسم اهدای جوایز انجمنها و سازمانهای حرفهای گوناگون ادامه مییابد و دستخوش تغییر می شود؛ ماههائی که مجموعا فصل جوایز خوانده میشوند.
جایزههای جشنوارهها، بعضا، پیام برای رایدهندگان جایزه اسکار تلقی میشود. جوایز جشنوارهها را هیاتهای داوران که معمولا از چند چهره انتصابی تشکیل میشوند، اهدا میکنند. جایزه مراسمی مثل «گولدن گلوب» و «گزینش مردم» را هم با رای چند منتقد و روزنامهنگار تعیین میشود.
جایزه اسکار و جایزههای انجمنهای سینمائی آمریکائی، دمکراتیکتر است، زیرا هزاران رای دهنده در تعیین برنده، شرکت دارند. به همین سبب، بعضی جوایز انجمنها، میتواند پیشگوی جایزه اسکار باشد. مثلا، در ۲۵ سال گذشته، ۲۱ بار، جایزه اتحادیه کارگردانهای آمریکا DGA، با جایزه اسکار بهترین کارگردانی، تطبیق داشته.
پیشبینی شده که امسال، «دمیین چزل» کارگردان ۳۰ ساله فیلم «لالالند» جایزه اسکار بهترین کارگردانی را هم با خود به منزل ببرد. در دورانی که جایزه بهترین فیلم و بهترین کارگردانی فرق میکرد، فیلمها را تهیهکنندهها شکل میدادند در حالیکه فیلم «لا لا لند»، حاصل پنج سال تلاش و کار خلاقه کارگردان آن است و بهترین فیلم را نمی توان از بهترین کارگردانی جدا کرد.
اما برنده شدن جایزه بهترین فیلم برای «لا لا لند» کار آسانی نخواهد بود، چون فیلمهای رقیب، یعنی «مهتاب»، «منچستر ساحلی» و «ارقام پنهانی» جایزههای مهمی از «گولدن گلوب» و انجمن بازیگران دریافت کردند.
«رایان گاسلینگ» ستاره فیلم «لالالند» هم برای جایزه بهترین بازیگر، رقابت سختی دارد با «کیسی افلک» که برای «منچستر ساحلی» جایزه «گولدن گلوب» را گرفت و «دنزل واشینگتن» که برای «حصارها» جایزه انجمن بازیگران SAG را در یافت کرد.
در هر حال، برندههای اصلی جایزههای اسکار، «لا لالند» و «مهتاب» خواهند بود که به ترتیب، نامزد ۱۴ و ۸ اسکار هستند.
تبلیغها و هدایا
دمکراتیک بودن جایزه اسکار، مبارزه برای دریافت آنرا به یک کارزار انتخاباتی شبیه میکند. صاحبان فیلمها با تبلیغات در نشریات حرفهای و ارسال نامه و پوستر به منزل رایدهندگان، سعی میکنند آنها را به دیدن فیلم خود تشویق کنند.
نامزدهای اسکار، حتی گوشهگیرترین هنرپیشهها، در ماههای اخیر، مشغول تبلیغ جدی برای جلب رای در بین ۶ هزار و ۸۰۰ عضو آکادمی بودند. یک از این چهره ها «کیسی افلک» است که اخیرا در یک تبلیغ تلویزیونی علیه آزار حیوانات به نفع یک موسسه خیریه شرکت کرده بود.
دیگر اینکه، میهمانان طراز اول اسکار، بستههائی هدیه میگیرند به ارزش نزدیک به یکصدهزار دلار، شامل سفرهای تفریحی، لباس و عطر و وسائل آرایشی و ماساژ و یوگا و خیلی چیزهای دیگر.
اما آخرین پیشبینیها در باره جوائز، این است که فیلم تحسینشده «مهتاب» هر چند نخواهد توانست در مقابل موج عظیم حمایت از «لالا لند» مقاومت کند، ولی چند تا از هشت جایزهای که برای آن نامزد شده، خواهد گرفت.