با نزديک شدن پایان مهلتی که اتحاديه اروپا به کشورها و شرکتهای نفتی برای تحريم نفت ايران يا کم کردن ميزان خريد آن داده است، کشورها يکی پس از ديگری وابستگی به نفت ايران را کاهش می دهند تا در معرض تحريمهای سخت غرب قرارنگيرند. و اینک گزينه ای دشوار پيش روی شرکتهای نفتی آسيايی قرار گرفته است: اروپا یا ايران؟
با نزديک شدن به زمان اجرای کامل تحريم نفت ايران از سوی اروپا، شرکتهای نفتی اروپايی قراردادهای خود را با ايران تمديد نخواهند کرد. اما شرکتهای غيراروپايی برای ادامه روابط تجاری با اروپا و آمريکا، چاره ای ندارند جز توقف خريد نفت خام ايران.
گزارشها حاکی است شرکت ژاپنی جی اکس نيپون يکی از قراردادهای نفتی خود با ايران را تمديد نکرده است. قراردادی که بر اساس آن ژاپن روزانه ۱۰ هزار بشکه نفت از ايران خريداری می کرد. اين شرکت هنوز روزانه ۸۰ هزار بشکه نفت از ايران خريداری می کند.
شرکت نفتی انجن نيز خريد نفت ايران را متوقف کرده است. اين شرکت که شاخه شرکت مالزيايی پتروناس در آفريقای جنوبی است، بزرگترين خريدار نفت ايران در آن کشور بود. مقامهای انجن گفته اند معامله با ايران ريسک بزرگی برای آن شرکت بوده است.
هم اکنون فقط شرکتهای نفتی برای خريد نفت خام ايران تحت فشار نيستند، دور جديد تحريمهای آمريکا و اتحاديه اروپا، شامل بيمه نفتکشهای حامل نفت خام ايران نيز می شود. به این دلیل شرکتهای بيمه ژاپنی می خواهند معاملات خود با ايران را تا بيش از ۵۰ درصد کاهش دهند.
علاوه بر خريد و حمل و نقل نفت، تحريمهای بانکی عليه جمهوری اسلامی نيز صادرات نفت ايران را با چالش روبرو کرده است.
گزارشها حاکی است مشکلات بانکی يکی از اصلی ترين عواملی بوده که يونان خريد نفت ايران را متوقف کرده است. خبرگزاری رويترز به نقل از مقامهای اروپايی که نامشان فاش نشده گزارش داد چون هيچ بانک اروپايی حاضر به مبادلات مالی با ايران نشده، يونان خريد نفت ايران را از فروردين ماه متوقف کرده است.
تحريم کامل نفت ايران از سوی اتحاديه اروپا از تيرماه امسال به اجرا گذاشته خواهد شد. اکنون بايد منتظر ماند و ديد طی سه ماه آينده شرکای تجاری پيشين تهران چگونه خلا ناشی از قطع عرضه نفت، ايران را جبران خواهند کرد.