پرزیدنت اوباما به آرامی اما با اتخاذ یک استراتژی ویژه نزدیکی خود را با قاره آفریقا افزایش میدهد، باقاره ای که هم شخصاً برای وی دارای مفهوم خاصی است و هم برای منافع آمریکا حائز اهمیت است.
باراک اوباما پس از انتخاب به سمت ریاست جمهوری آمریکا با توجه به آن که پدرش یکی از شهروندان کنیا بود، توجه اش به آفریقا بیشتر شد. اما سایر اولویت های سیاست خارجی آمریکا مانند کناره گیری از جنگ عراق، جنگ با طالبان در افغانستان و برقرار کردن روابط نزدیک تری با روسیه این مسئله را تحت الشعاع قرار داد.
پرزیدنت اوباما در نخستین سفرش به قاره آفریقا در مقام ریاست جمهوری آمریکا که در بیستم تیرماه سال ١٣٨٨ خورشیدی انجام شد به این مسئله اشاره کرده بود اما عملاً انجام آن به عهده تعویق افتاد.
اما اکنون مشاوران پرزیدنت اوباما بر این باورند که مسئله نزدیک شدن به آفریقا در سیاست خارجی رئیس جمهوری در جای محکمی قرار گرفته است. پرزیدنت اوباما برنامه نزدیکی بیشتر خود را با آفریقا بر دو مسئله مهم متمرکز کرده است؛ بر چگونگی اداره صحیح کشور و همچنین بر پشتیبانی از آن گروه از کشورهای آفریقائی که دارای بنیادهای استوار دموکراتیک هستند.
کاخ سفید می گوید پرزیدنت اوباما باز هم به آفریقا سفر خواهد کرد و تقویم سیاسی رئیس جمهوری حاکی از آنست که این سفر در سال جاری و قبل از آن که وی در گیر مبارزات انتخاباتی اش برای دور دوم ریاست جمهوری بشود؛ صورت خواهد گرفت.
هنوز کشورهائی که مورد بازدید رئیس جمهوری آمریکا قرار خواهند گرفت، مشخص نشده است اما "بن رُدز" ١ قائم مقام مشاور امنیت ملی پرزیدنت اوباما می گوید کشورهائی که مورد بازدید قرار خواهند گرفت، بازتاب مثبتی از نمونه های دموکراتیک خواهند بود.
"بن رُدز" همچنین می گوید دولت آمریکا با دقت برگزاری انتخابات را در ٣٠ کشور آفریقائی، از جمله کشورهائی مانند نیجریه و زیمبابوه که در شرائط حساسی هستند، دنبال می کند.
" جان کامپل"٢ یکی از کارشناسان ارشد شورای روابط خارجی و سفیر پیشین آمریکا در نیجریه می گوید تفاوت بین برگزاری انتخابات در هر یک از کشورهای آفریقائی، به دولت اوباما این فرصت را می دهد که سیاست های روشن خود را در رابطه با قاره آفریقا پایه ریزی کند.
اما حتی قبل از شروع سال ٢٠١١ میلادی – سالی که پرزیدنت اوباما می خواهد بیشتر بر مسئله آفریقا متمرکز شود – مشکلات مهمی در آن ناحیه اتفاق افتاده است.
ساحل عاج هنوز گرفتار رئیس جمهوریست که هر چند مردم انتخابش نکرده اند اما گوشش به این حرف ها بدهکار نیست. گرفتاری " لوران باگبو"٣ هم گرفتاری سایر خود کامگانی است که وقتی بر صندلی قدرت می نشینند، پائین آمدن از آن را نمی پذیرند. آقای باگبو که چند روز پیش، پس از آن که ٢ کشور بریتانیا و کانادا گفتند سفرای وی را نمی پذیرند؛ سفرای آنان را از کشور خود اخراج کرد، هنوز به خواست کشورهای همسایه برای واگذاری ریاست جمهوری کشور به فردی که مردم انتخابش کرده اند؛ اعتنائی نکرد.
پرزیدنت اوباما و نیکلا سارکوزی نخستین رؤسای جمهوی بودند که بلافاصله به این امر اعتراض کرده و خواهان کنار رفتن وی شده بودند.
پرزیدنت اوباما روز شنبه در باره سودان – کشوری که روز یکشنبه نوزدهم دی ماه سرگرم برگزاری یک رفراندوم است – گفت "یک رفراندوم آرام، صلح آمیز و منظم می تواند پس از سال ها اعمال تحریم سودان را به همان شرائط معمولی قبل در چهارچوب روابطش با آمریکا باز گرداند". اما وی همچنین هشدار داد که برگزاری یک راًی گیری پر از سر و صدا و اختلاف، می تواند به اعمال تحریم های شدید تری علیه آن کشور منتهی شود. این در حالی است که بنا بر اطلاعیه پاسداران صلح سازمان ملل متحد، یک فعال کمک های انسان دوستانه که شهروند سودان بوده و در یک سازمان غیر انتفاعی بین المللی ٤ کار می کرده است، روز جمعه توسط مردان مسلح در دارفور بقتل رسید.
در شعارهائی که بیش از یک هفته است در بخش های جنوبی سودان دیده می شود، این جمله به چشم می خورد " آخرین گام بسوی آزادی".
هنگامی که در نشست تغییرات آب و هوائی سال گذشته در کپنهاگ، چند کشور آفریقائی در کنار چین راًی دادند و نه در کنار آمریکا، دولت آمریکا مصصم شد به کشورهای آفریقائی تفهیم کند که منافع آنان در اتحاد با آمریکا بیشتر حفظ خواهد شد تا در اتحاد با کشورهای دیگر.
هنگامی که پرزیدنت اوباما در ماه گذشته سری به جلسه مشاوران خود در شورای امنیت ملی در کاخ سفید زد، گفتگو نه بر سر برنامه اتمی ایران بود و نه بر سر کره شمالی بلکه صحبت در باره سودان بود.
... و هنگامی که در ماه گذشته میلادی کنگره آمریکا در گیر بحث برای تصویب لایحه جدید
" استارت جدید" ٥ یا لایحه پیمان استراتژیک تقلیل تسلیحات اتمی بین آمریکا و روسیه بود، پرزیدنت اوباما به رهبر جنوب سودان تلفن کرد تا به وی بگوید که از مسئله رفراندوم در سودان حمایت می کند.
"بن رُدز" قائم مقام مشاور امنیت ملی پرزیدنت اوباما می گوید کاخ سفید این مسئله را که در گیری آمریکا در آفریقا می تواند به دخالت در آن قاره تعبیر شود؛ درک می کند با این همه، وی بر این باورست که پرزیدنت اوباما می تواند با صمیمیت منحصر بفردی با رهبران آفریقائی گفتگو کند، گفتگوئی که بازتاب ارتباط شخصی وی با آفریقاست. وی می گوید فسادی که در بسیاری از کشورهای آفریقائی دیده میشود؛ پدر و سایر اعضای خانواده پرزیدنت اوباما را تحت تاًثیر قرار داده بود.
اکنون در برنامه نزدیکی بیشتر پرزیدنت اوباما با قاره آفریقا مسائل مهم دیگری نیز مطرح است از جمله شروع تظاهرات مخالف دولت در تونس کشوری که دارای روابط بسیار نزدیک ٢٠٠ ساله با آمریکاست و تصمیم دولت آمریکا برای خلع سلاح گروه شبه نظامی های اوگاندا در جهت پیش گیری از قتل غیر نظامی ها.
و هر چند که برنامه های پرزیدنت اوباما برای قاره آفریقا به اندازه برنامه های جورج دابلیو. بوش رئیس جمهوری پیشین آمریکا جاه طلبانه نیست، با این همه بنا بر آخرین نظرسنجی های مؤسسه گالوپ پرزیدنت اوباما از پشتیبانی بی سابقه ای در بسیاری از بخش های آفریقا به ویژه در کشورهای حاشیه صحرای آفریقا برخوردارست.
١Ben Rhodes
٢John Campbell
٣Laurent Gbagbo
٤Care International
٥New START