با اعلام تدریجی برندگان جوایز نوبل امسال در رشته های مختلف، آكادمى نوبل روز پنجشنبه ۷ اکتبر، ماريو وارگاس يوسا، نويسنده ۷۴ ساله پرويى را به عنوان برنده جايزه نوبل ادبيات در سال ۲۰۱۰ اعلام کرد.
خورخه ماریو پدرو وارگاس یوسا، یکی از ستایش شده ترین نویسندگان در ادبیات اسپانیایی به شمار می رود. کمیته نوبل در استكهلم سوئد، يوسا را خالق آثارى نام برده كه در آن ها «ساختارهای قدرت و تصاویر نافذ مقاومت، طغیان و شکست فردی» را ترسیم کرده است.
ماریو وارگاس یوسا، تاکنون بیش از ۳۰ نمایشنامه، مقاله و رمان از جمله «راه بهشت»، «گفت و گو در کاتدرال»، «سور بز»، «سردسته ها» و «خانه سبز» نوشته است. او در سال ۱۹۹۵ برنده جایزه سروانتس شد که ارزشمندترین جایزه ادبی در کشورهای اسپانیایی زبان به شمار می رود.
این نخستین بار از سال ۱۹۸۲ است که یک نویسنده آمریکای لاتین برنده جایزه نوبل ادبیات می شود. پیش از یوسا، گابریل گارسیا مارکز نویسنده کلمبیایی برنده جایزه یک و نیم میلیون دلاری ادبیات نوبل شده است.
این نویسنده پرویی به سال ۱۹۶۹ با انتشار کتاب «عصر قهرمان» به شهرت رسید که در آن تجربیات شخصی خود در آکادمی نظامی پرو را بیان می کند. وارگاس یوسا بعدا تجربه آن آکادمی نظامی را به «کشف جهنم» تشبیه کرده بود. انتشار این کتاب واکنش آتشین و جهنمی ارتش پرو را به دنبال داشت چرا که هزار نسخه از آن کتاب توسط افسران این آکادمی در ملاءعام آتش زده شد و برخی ژنرال های ارتش، کتاب را «کذب» و وارگاس یوسا را «کمونیست» خواندند.
ماریو وارگاس یوسا، در حال حاضر «استاد مهمان برجسته ۲۰۱۰» در دپارتمان مطالعات آمریکای لاتین در دانشگاه پرینستون آمریکا است. او در سال هاى گذشته در بسيارى از دانشگاه هاى آمريكا، آمريكاى جنوبى و اروپا تدريس كرده است.
آکادمی نوبل با انتخاب وارگاس یوسا بار دیگر نشان داد مسائل سیاسی جهان در انتخابش موثر است. ماریو وارگاس یوسا، در سال ۱۹۹۰ کاندیدای انتخابات ریاست جمهوری پرو شد و آن را به رقیب خود واگذار کرد و از آن زمان به یکی از صریح ترین فعالان سیاسی پرو تبدیل شد. آقای وارگاس یوسا، فراتر از فعالیت های سیاسی اش، در رمان های خود نشان می دهد که چگونه سیاست زندگی مردم عادی را تحت تاثیر قرار می دهد.
او در سال ۲۰۰۲ در مصاحبه با نشریه تایمز گفت طرح پرسش درباره زندگی واقعی، وظیفه یک رمان نویس است.
يوسا در ۲۸ مارس سال ۱۹۳۶ در شهر آركوئيپا در پرو متولد شد. او اولین بار در سنین کودکی با خواندن کتاب های تخیلی و ماجراجویانه «ژول ورن» تصمیم به نویسندگی گرفت.
با پایان دانشگاه مانند بسیاری از نویسندگان مطرح آمریکای لاتین شروع به نوشتن برای برخی روزنامه ها کرد و سپس نویسندگی را با زندگی در پاریس، مادرید و لندن ادامه داد.
ماریو وارگاس یوسا، جایزه نوبل ادبیات ۲۰۱۰ را طی مراسم رسمی اهدای جایزه در استکهلم دریافت خواهد کرد.
بسيارى از آثار ماريو وارگاس يوسا به زبان هاى مختلف دنيا از جمله فارسى برگردانده شده است.