نهاد جایزه کتاب ملی سال آمریکا برندگان نهایی امسال خود را به این شرح اعلام کرد:
بخش داستان: رمان: خدای نافرمانی نوشته: جی می گوردن
بخش غیرداستانی: فقط بچه ها نوشته: پتی اسمیت
بخش شعر: سر نورانی نوشته: ترانس هاییس
بخش ادبیات نوجوانان: مرغ حق اثر کاترین ارسکین
***
بی گمان معروف ترین این جایزه به بخش رمان تعلق دارد که کتاب شایسته دریافت این جایزه با تیراژ صدها هزاری و گاه میلیونی روبرو خواهد شد.
«خدای نافرمانی» چهارمین اثر داستانی منتشر شده از جی می گوردن است. نویسنده ای ناشناخته و تازه کار که در جهان ادبیات داستانی آمریکا و برخوردار از چهره های سرشناس از جایگاهی برخوردار نبوده؛با این همه، این جایزه رهگشای نام آوری وی خواهد شد.
«بروس مک پرسون» ناشر رمان خدای نافرمانی گفت: تیراژ این داستان پیش از نامزدشدن تنها دوهزار نسخه بود؛ اما پس از قرارگرفتن کتاب در لیست چهار کتاب نامزد دریافت جایزه ملی سال آمریکا، ناشر آن اعلام کرد بر آن است تا چاپ تازه ای با شمارگان هشت هزارتایی از این رمان را روانه بازار کند؛ هرچند این خود ریسک بزرگی ست که با سرمایه شخصی خود می کند. ناشر کتاب هنوز پس از اعلام برنده نهایی شدن کتاب سال اظهار نظری نکرده است؛ اما بنا به تجربه سالهای گذشته می توان امیدوار بود این کتاب با استقبال چندصدهزار نفری یا میلیونی خوانندگان روبرو شود.
این کتاب که درباره آموزش و تربیت اسبان مسابقه در ایالت ویرجینیای غربی ست، چگونگی تلاش مربیان و رام کنندگان اسب را در برخورد با یک اسب چموش و رام نشدنی روایت می کند. همین نافرمانی و سرکشی اسب است که مربیان نام «خدای نافرمانی» را به او داده اند. ناشر کتاب در تبلیغات مربوط به نخستین چاپ این کتاب نوشته بود این کتاب شرح سختی های رام کنندگان اسب در ویرجینیای غربی ست.
به گفته منتقدان ادبی، این نام یعنی «خدای نافرمانی» استعاره ای ست به وضعیت دشوار زندگی طبقه متوسط آمریکایی ساکن شهرکها و روستاهای مناطق کشاورزی که هرروز با مصایب بیشتری روبرو می شوند.
«جی می گوردن» نویسنده «خدای نافرمانی» خود پیش از آن که به دانشگاه برود، بعنوان یکی از این رام کنندگان و مربیان در مراکز تربیت اسب در ویرجینیای غربی کارکرده بود و خود می گوید این کتاب را در دهه نود میلادی نوشته است اما هیچ ناشری آماده نشر آن نبود.
***
جهت مطالعه بیشتر:
جایزه ملی کتاب آمریکا، معتبرترین جایزه ادبی آمریکا در چهار رشته: داستان، شعر، جستار و ادبیات نوجوانان به برترین ها اهدا خواهد شد. براساس اعلام بنیاد کتاب ملی آمریکا در هررشته پنج نامزد بر سر کسب جایگاه نخست هماوردی خواهند کرد. کتاب های برگزیده سال این امکان را می یابند که با شمارگان میلیونی فروش روبرو شوند.
زنان نویسنده از جایگاه بزرگ و ارزشمندی در میان نامزدهای این دوره از جایزه ملی کتاب برخوردارند. پیش بینی شده که زنان بیشترین برندگان این بزرگترین جایزه ادبی آمریکا باشند.
داستان:
- طوطی و اولیور: پتر کری یه
- خدای نافرمانی: جی می گوردن
- خانه بزرگ: نیکول کراس
- بسیار برای آن: لیونل شرور
- من هتل: کارن تای یاماشیتا
جستار:
- «فرستاده هیچکاره»(زندگی عادی در کره شمالی) اثر «بارابارا دمیک»
- «فرهنگ جنگ» (پرل هاربر و هیروشیما، عراق) اثر «جان دوور»
- «فقط بچه ها» اثر: «پتی اسمیت»
- «تاریخدان مخفی» اثر: «جاستین اسپرینگ»
- «همه مردان این دهکده دروغگویند» (پژوهشی در باره جنگ» اثر «مگان استاک»
شعر
- «شهر جاوید» اثر «کاتلین گربر»
- «سرنورانی» اثر «ترانس هایس»
- «به شماره» اثر «جیمز ریچاردسون»
- «یکی با دیگران» اثر «سی دی رایت»
- «ایگناتس» اثر «مونیکا یوان»
ادبیات نوجوانان:
- «مرغ حق» اثر «کاترین ارسکین»
- «آب تاریک» اثر «لورا مک نیل»
- «بازرسی بدنی» اثر «والتر دین میرز
- «تابستان دیوانه» اثر «ریتا ویلیامز»
جایزه ملی کتاب آمریکا ارزشمندترین جایزه ادبی در سراسر آمریکاست. هرچند سالیانه بیش از ده هزار جایزه گوناگون ادبی در ایالات پنجاه گانه آمریکا به نویسندگان و شاعران اهدا می شود؛ با این همه جایزه ملی کتاب بیش از دیگر جوایز در افزایش شمار خوانندگان و مخاطبان ادبیات در آمریکا کارساز افتاده است. کارشناسان ادبی می گویند جایگاه نهادهای ملی اهدای جوایز در افزایش آگاهی اجتماعی و مخاطبان غیرقابل انکار است. و کشوری که مردمش را از اینگونه نهادها و جوایز محروم کند، نابودی آگاهی فردی و اجتماعی شهروندانش را نشانه رفته است.
***
تاریخچه جایزه ملی کتاب آمریکا:
جایزه ملی کتاب آمریکا در شانزدهم مارس ۱۹۵۰ زمانی پا گرفت که ناشران، کتابفروشان، ویراستاران، نویسندگان و منتقدان ادبی در هتل والدروف نیویورک گردآمدند تا نخستین مراسم اهدای جایزه کتاب سال آمریکا را جشن گیرند.
شورای ناشران آمریکا، اتحادیه چاپخانه داران و بنیادهای ملی وابسته به کتاب از جمله کتابخانه های عمومی، و کتابفروشان تامین کننده هزینه های مراسم جایزه ملی کتاب آمریکا بودند. ویلیام کارلوس ویلیام نخستین شاعری بود که شایسته دریافت جایزه ملی کتاب آمریکا شد.
نهاد «جایزه ملی کتاب آمریکا» بی درنگ به نهادی پایدار و کارآ در اجتماع فرهنگی آمریکا فرا رویید. نویسندگانی همچون: ویلیام فاکنر، سال بلو، والاس استیونس، رشل کارسون، رالف الیسون و دبیلو اچ اودن از جمله دریافت کنندگان این جایزه بوده اند.
دهه های شصت و هفتاد میلادی سالهای اوجگیری و گسترش جایزه ملی کتاب بود؛ اما پس از قطع کمکهای مالی ناشران، این نهاد با مشکلات مالی روبرو شده و خاموش شد. بی درنگ پس از آن بنیاد «جایزه کتاب آمریکا» جایگزین آن شد که هرساله ۲۸ جایزه را در ١٦ رشته به برندگان اهدا می کرد. این بنیاد به دلیل گسترش یکباره کار خود از اهمیت و جایگاه معتبر افتاد و در سال ۱۹۸۷ بار دیگر جایزه ملی کتاب بازسازی شد.
از سال ۱۹۹۶ تاکنون گروهی پنج نفره از نویسندگان در هررشته از سوی این نهاد ملی برگزیده می شوند تا برندگان هرساله را اعلام دارند.