به گفته کارشناسان، لباس های توليد شده با استفاده از نانوتکنولوژی که آلودگی هوا را می گيرند و نابود می کنند، می توانند هوای شهرها را تصفيه کنند و جان بسياری را نجات دهند.
استادان و پژوهشگران دانشگاه که بر روی پروژه ای به نام «کاتاليتيک کلوزينگ*» کار می کنند اميدوارند نوآوری شان بتواند کيفيت هوا را بهبود بخشد و سن متوسط انسان را افزايش دهد.
گفته می شود اين لباس می تواند جان شما را نجات دهد. طراحان آن در پروژه کاتاليتيک کلوزينگ می گويند اين لباس آلودگی هوا را تصفيه می کند.
با اينکه اين لباس مشابه لباس های مجلل مدل ها در نمايش مد لباس است، اما اگر وارد ساختار مولکولی آن شويد می بينيد علم و فناوری پيچيده ای در آن بکار رفته است. کاتاليزوری نوری که در ساختار اين لباس بکار رفته، مواد آلوده در هوا را از طريق مهارکردن انرژی خورشيدی از بين می برد.
چنين لباسی می تواند در شهرهايی چون لندن يا پکن در کاهش آلودگی هوا نقش عمده ای داشته باشند.
اين لباس که هرسلف** نام دارد، با ماده ای شيميايی بنام دی اکسيد تيتانيوم اسپری شده است.
اين لباس نتيجه همکاری بين پروفسور هلن استوری از کالج مدِ لندن و پروفسور تونی رايان دانشمندی از دانشگاه شفيلد است.
پروفسور رايان فناوری پشت اين لباس را توضيح می دهد: «اشعه خورشيد وارد لباس می شه و با الکترون آن برخورد و آن را تحريک می کنه. الکترون هايی که در اثر برخورد تحريک شده اند و انرژی بيشتری دارند با مولکول اکسيژن برخورد خواهند داشت. در اثر اين برخورد، مولکول اکسيژن که از دو اتم اکسيژن تشکيل شده، تبديل می شه به دو اتم اکسيژن که از هم جدا شده اند و هر کدوم يک الکترون دارند. از آنجا که الکترون ها تمايل دارند جفت باشند، اين الکترون های تنها به الکترون های ديگر جفت خواهند شد، و بقيه فرايند خودبخود انجام می شه.»
با وجود اينکه اين فناوری در گذشته نيز بکار رفته است، اين اولين بار است که دنيای مد از اين فناوری استفاده کرده است.
اما برای اينکه اين فناوری بکار گرفته شود، مردم بايد حاضر باشند اين لباس را بپوشند. به همين خاطر طراحان کالج مدِ لندن لباسی زيبا طراحی کردند تا نظر منتقدين را تغيير دهند.
طراح اين لباس، پروفسور هلن استوری لباس را بگونه ای خلق کرده که محبوبيت بسياری پيدا کند. او در مورد ايده ی اين طرح توضيح می دهد: «ما در طراحی اين لباس سعی کرديم پيام هايی رو نيز به مردم برسونيم. برای مثال طرح روی لباس مانند مويرگهای ريه است که اهميت دستگاه تنفسی رو نشون می ده، چون چنين لباسی در نهايت به سلامت دستگاه تنفسی منجر می شه. از رنگی تيره به رنگی روشن حرکت کرديم تا سمبلی باشه از نابود شدن آلودگی.»
کاتاليتيک کلوزينگ نمونه ای از قابليت نانو تکنولوژی است. نانو تکنولوژی زمينه ای در علم است که به کنترل کردن ماده در مقياس های مولکولی می پردازد.
اين لباس ذرات آلوده را به خود جذب نمی کند، بلکه ذراتی را که با آن برخورد می کنند از بين می برد.
محلول دی اکسيد تيتانيوم را می توان روی هر لباسی مورد استفاده قرار داد: «يا با اسپری کردن آن بر روی لباس و يا با مخلوط کردن اين محلول با مايع لباسشويی که در ماشين های لباس شويی بکار می روند. اما برای اينکه اين فناوری کار خود را انجام دهد، لباس بايد در معرض تابش نور باشد. به عبارت ديگر اسپری کردن لباس ها با اين محلول هنگاميکه مستقيما با نور خورشيد در تماس نيستند ، آلودگی را نمی گيرد.»
آلودگی هوا يکی از جدی ترين خطرات برای سلامت انسان است، بويژه برای کسانی که در مراکز شهرهای شلوغ زندگی می کنند.
فرانک کلی، پروفسور سلامت محيط زيست در کالج کينگ در لندن، می گويد آلودگی هوا بر کيفيت و کميت زندگی تأثيری عمده دارد و اضافه می کند که «اگر تأثير آلودگی هوا بر سلامتمون رو در نظر بگيريم، با توجه به ارقام بدست آمده، سالانه ۲۹ هزار نفر در انگلستان در نتيجه آلودگی می ميرند. آنها حدود يازده سال و نيم زودتر از آنچه انتظار ميره می ميرند. اگه در شهری بزرگ و پر جمعيت مانند لندن زندگی می کنيد، منطقا اين نوع مرگ زودرس و مشکلات جدی سلامتی بسيار شايع خواهد بود.»
با اينکه يک لباس تفاوت چندانی در شدت آلودگی هوای لندن نخواهد داشت، ولی به گفته پروفسور رايان در صورت همگانی شدن اين فناوری، کاهش عمده ای در ميزان آلودگی هوا مشاهده خواهد شد.
در شهرهايی چون پکن که ميزان آلودگی هوا بسيار زياد است، استفاده عمومی از اين لباس های تصفيه کننده، تأثيری مثبت بر روی کيفيت زندگی جمعيت خواهد داشت.
*CATALYTIC CLOTHING
**HERSELF