لینکهای قابل دسترسی

خبر فوری
دوشنبه ۱۲ آذر ۱۴۰۳ ایران ۱۴:۰۷

مرگ محمد نوری: ماندگاری صدا


مرگ محمد نوری: ماندگاری صدا
مرگ محمد نوری: ماندگاری صدا

محمد نوری خواننده پرآوازه ای که با ترانه «جان مریم» به شهرتی همه گیر میان اقشار گوناگون جامعه دست یافت شنبه شب در بیمارستانی در تهران درگذشت. محمد نوری به سال ۱۳۰۸ خورشيدي در تهران متولد شد. و از دوران دبیرستان و به دلیل شیفتگی به ترانه های قدیمی و محلی و به یاری دوستان اهل موسیقی اش تلاش کرد ترانه های محلی را بازخوانی کند. آرزویی دیرینه که به گفته خودش نتوانست آن را به پایان برد.

محمد نوری به دانشگاه تهران که رفت، بازخوانی ترانه های محلی ایران را با مسئولان وقت دانشکده هنرهای زیبا در میان گذاشت؛ اما دانشکده نه امکان چنین برنامه ای را داشت و نه رسالت آن را. نوری رشته زبان و ادبیات انگلیسی دانشگاه تهران را به پایان برد که حاصلش ترجمه ذوقی چند کتاب داستان بود که رمان «درخت شیطان» اثر ایرزی کازینیسکی نمونه آن است. محمد نوری شاید تنها خواننده ایرانی بود که دستی در ترجمه و ذوقی در نوشتن داستان داشت. به گفته‌ خودش در نگین، سخن، تكاپو، آدینه، دنیای سخن، سپید و سیاه ترجمه و حرف هایی داشته كه مطرح كرده است.

محمد نوری آواز را نزد ثمین باغچه ‌بان و تئوری موسیقی را نزد سیروس شهردار و فریدون فرزانه در هنرستان عالی موسیقی را فرا گرفت با این همه نوری شیوه‌ی آواز خود را متاثر از استادانی همچون: حسین اصلانی، ناصر حسینی و محمد سریر می‌دانست. بیش از سیصد قطعه‌ آوازی اجرا شده میراث هنری و کارنامه درخشان او برای آیندگان است. در گفت و گویی درباره راز ماندگاریش گفته بود: «من هرگز خود را در اوج ندیده‌ام. با زیربنایی سست هم می توان به اوج رفت، ولی ماندن در قله، كار هر كس نیست، كار ما هم نیست، آن كه به سرعت اوج می گیرد، با همان سرعت سقوط می‌ كند. رمز ماندگاری در همین است كه طوری باید به اوج رفت كه بی ‌برگشت باشد.»

از محمد نوری مجموعه های: ای ایران، سفرهای دور، آواز سرزمین خورشید، مریم جان، عروسی، چشمان آبی و دریا، انتظار، لانه متروک، باران ها، ترانه های چوپان، سرزمین گیلان، شالیزار، ای خفته دل، توبیو، نشو نشو و لالایی شیرازی منتشر شده است. به گفته یکی از دوستان نزدیک نوری؛ مجموعه های پخش نشده او امکان دریافت مجوز پخش ندارند.

محمد نوری از سال ۱۳۴۸ و به تاسی از کناره گیری غلامحسین بنان از رادیو، به دلیل انتصاب مدیران «ناآگاه به موسیقی» و رواج موسیقی ای که «بی ریشه» بود و پیامدی جز «رواج ابتذال در موسیقی» نداشت، از همکاری با رادیو و تلویزیون ایران خودداری کرده، به همکاری با بخش خصوصی بسنده کرد.

پس از انقلاب نیز محمد نوری بسان بیشتر خانواده موسیقی با بی مهری شدید روبرو شده و خانه نشین شد. به گفته یکی از خوانندگان اگر امکان مصادره صدای خوانندگان وجود می داشت، همچون سازها تاکنون مصادره شده بود.

با این همه زندگی محمد نوری مصداق بارز این پند و وصیت موسیقایی کتاب کنز التحف بازمانده از قرن نهم هجری بود که: «... بر طالب اين فن واجب است كه پيوسته رعايت ملت و مذهب خويش كند و دائم با عبادت و صلاحيت باشد و البته پارسايی شعار خود سازد و متهتک نباشد و از متابعت نفس و هوي محترز باشد و با كم خوردن و كم خفتن و كم با خلق بودن عادت كند و ... از منهيات دنيا چندان كه تواند پرهيز كند پيوسته لباس پاک و مطيب دارد و اگر در لباس صلحا بود بهتر باشد ... همواره خنده روی و گشاده ابروی باشد و پيوسته مرتاض باشد ...و بر كسي كه درين فن بيش ازو باشد حسد نبرد و خود در كار باشد كه به تدريج به آن مرتبه رسد و البته كدخدا باشد تا از شهوات مصون ماند و از مسكرات و مخدرات متنفر باشد ... و در فكاهه و مزاح مفرط نباشد و جهد كه در شب دير خفتد و بيشتر تكرار در شب كند و در وقت تكرار كردن يا چيزي ساختن تنها باشد تا مردم ازو ملول نشود ...»

XS
SM
MD
LG