مقاله ای از دیوید ایگنیشس برای روزنامه واشنگتن پست
پس از هجده ماه بن بست سیاسی، متحدان عربستان سعودی و ایران در بیروت در یک تحول دیپلماتیک قابل توجه بر سر انتخاب رییس جمهوری لبنان به توافقی مقدماتی دست یافته اند.
در این توافق سیاسی که از حمایت آمریکا برخوردار است، سلیمان فرنجیه سیاستمدار مسیحی مارونی و دوست دیرین رژیم تحت حمایت ایران در سوریه، پست ریاست جمهوری لبنان را تصاحب خواهد کرد. بر مبنای این توافق مقدماتی، سعد حریری یکی از رهبران سنی لبنان که قویا از سوی ریاض حمایت می‌شود، نخست وزیر خواهد شد.
این توافق گام کوچک دیگری به پیش در روند دیپلماتیکی است که ایران و عربستان را در وین بر سر میز مذاکرات صلح سوریه نشاند. یادآوری این نکته بد نیست که فرنجیه و حریری هر دو فرزند پدرانی هستند که در مناقشات سیاسی ترور شدند. این توافق مقدماتی اگر به انجام برسد نشانگر مصالحه های سیاسی خاص لبنان است که "نه فاتحی دارد و نه مغلوبی."
لبنان میدان نبرد نیابتی میان عربستان و ایران، که مدعی نمایندگی اهل تسنن و شیعیان هستند، بوده است. اما طی سال گذشته، بیروت میزبان تلاش هایی برای ایجاد روابط حسنه بوده که دیدارهای نادر حریری، پسر عموی رهبر سنی های لبنان، با یک نماینده ارشد حزب الله لبنان را در پی داشته است. به نظر می رسد آن تماس ها اینک نتیجه داده است.
یک نشانه دیگر جنب و جوش دیپلماتیک در منطقه توافق تبادل زندانی میان دولت تحت تسلط شیعیان در لبنان و جبهه النصره در سوریه، گروه وابسته به القاعده، است که در آن قطر نقش میانجی را ایفا کرد.
رونی عریجی، یکی از اعضای دولت لبنان که رییس حزب فرنجیه است، در یک مصاحبه تلفنی از بیروت در روز سه شنبه توافق مقدماتی را تایید کرد. او گفت توافق از حمایت تمام کشورهای عمده شامل عربستان، ایران، آمریکا، فرانسه، و حزب الله لبنان به عنوان قوی ترین نیروی سیاسی در آن کشور برخوردار است.
رونی عریجی در پاسخ به پرسشی درباره روابط عربستان و ایران با احتیاط گفت: "ما دست کم توافق بی قید و شرطی داریم که امکان انتخاب رییس جمهور را فراهم می کند. پس فکر می کنم این نکته مثبتی است." عریجی افزود فرنجیه و حزب الله، هر دو، پیش از علنی کردن توافق در انتظار یک اعلان رسمی از سوی گروه سیاسی حریری هستند.
یک مقام رسمی آمریکا توافق مقدماتی بر سر کاندیداتوری فرنجیه برای ریاست جمهوری را تایید کرد. این مقام آمریکایی این حرکت را "گام تدریجی دیگری به سوی همکاری بهتر منطقه ای" توصیف کرد، اما نسبت به غلو کردن در باره تاثیر آن هشدار داد.
منابع لبنانی می گویند توافق سیاسی دو هفته پیش در ملاقاتی بین فرنجیه و حریری در پاریس به دست آمد. یک مقام آمریکایی هم ملاقاتی پیش از این میان فرنجیه و دیوید هیل، سفیر آمریکا در لبنان، را تایید کرد و گفت طی آن دیدار گفته شد واشنگتن مخالفتی با کاندیداتوری فرنجیه برای ریاست جمهوری لبنان ندارد.
مقام آمریکایی در عین حال هشدار داد توافق می تواند در اثر چند فاکتور آسیب ببیند. مهلک ترین آن، انزجار دیگر مارونی های خواهان پست ریاست جمهوری از فرنجیه خصوصا میشل عون ژنرال بازنشسته مورد حمایت حزب الله، و سمیر جعجع یکی از فرماندهان پیشین شبه نظامیان مسیحی است. اما اگر توافق از پشتیبانی کاردینال بشاره پطرس راعی، اسقف مارونی، برخوردار شود حتی مخالفت آن دو هم مانعی نخواهد بود.
روبیر فاضل، یکی از اعضای مسیحی پارلمان لبنان، می گوید "این عملگرایی است؛ این کنترل آسیب است. انتخاب امروز ما بین فرنجیه یا یک خلاء قدرت، در زمانی است که لبنان با تهدیدهای متعددی علیه موجودیت اش از بحران پناهجویی تا جنگ در سوریه و سقوط کشور روبرو است."
روبیر فاضل امیدوار است که فرنجیه از اصلاح قوانین انتخابات لبنان و چارچوب جدیدی برای نمایندگی متناسب حمایت کند که به بن بست بلوک های سنتی قدرت پایان می دهد. رونی عریجی می گوید سلیمان فرنجیه به دنبال یک موضع مرضی الطرفین در مورد اصلاح قانون انتخابات است، اما در این باره هیچ قولی نداده است.
یک ضرب المثل عربی به محوریتی که اغلب لبنان در امور خاورمیانه ایفا کرده است اشاره دارد: "اگر او در بغداد باردار شود در بیروت فارغ خواهد شد." سیاست منطقه ای موجب بن بستی شد که جلوی انتخاب یک رییس جمهوری جدید را پس از پایان دوره میشل سلیمان در سال گذشته گرفت. حال سیاست منطقه ای در را به روی انتخاب یک جانشین گشوده است.
خاورمیانه برای رسیدن به پرتگاه کنونی نسلی را پشت سر گذاشته است. راه برون رفت از ریاض و تهران، هر دو، می گذرد. اما در نظر داشته باشید: "مذاکرات آتش بس در سوریه؛ انتخاب یک رییس جمهور جدید در لبنان. یک قدم، بعد قدمی دیگر، دور از دوزخ است."
* برگردان فارسی این مقاله تنها برای آگاهی رسانی منتشر شده و نظرات بیان شده در آن الزاماً بازتاب دیدگاه صدای آمریکا نیست.