زنان با حجاب و مردان با لباس‌های مندرس، درحالی‌که دود در اطراف چهره‌هايشان چرخ می‌زند، در لوله شیشه‌ای فوت می‌کنند. تصاویری که در ماه‌های اخیر در رسانه‌ها و وبلاگ‌های ایرانی منتشر شده حاکی است که ماده جدیدی بسرعت در حال فراگير شدن است. اين ماده که در غرب متآمفتامین خوانده می‌شود، در ايران «شیشه» نام گرفته است. متامفتامين، در حالت خالص مثل شيشه بی‌رنگ است و شايد نامش را در فارسی از همين جا گرفته است.
بنا به گزارش خبرگزاری رويترز، در کمتر از یک دهه، استفاده از متآمفتامین در ایران سر به فلک کشیده و کار به جايی رسيده‌که با توجه به آمار رسمی در حال حاضر ۳۴۵ هزار نفر از ایرانیان به آن معتادند.
با توجه به ارقام گردآوری شده توسط اداره مواد مخدر و جرايم وابسته به سازمان ملل متحد، صرع يا تشنج ناشی از متامفتامین بين سال‌های ۲۰۰۸ و ۲۰۱۴ در ايران ۱۲۸ درصد، يعنی بيش از همه کشورهای ديگر منطقه، افزايش يافت. تنها در سال گذشته، دولت ایران بيش از ۳ و نيم تن شيشه ضبط کرد.
بنا به خبرگزاری دانشجویان ایران (ايسنا) یکی از مقامات ارشد ستاد مبارزه با مواد مخدر ایران گفت، در سال گذشته در تهران شیشه را می‌شد در «کمتر از پنج دقیقه» تهيه کرد.
کارشناسان می گویند معتادان به شیشه در ایران را عمدتا جوانان طبقه متوسط شهری تشکيل می‌دهند. در ميان معتادان تعداد زیادی زن نيز ديده می‌شوند.
بقول کارشناسان، یکی از دلایل عمده شيوع سريع شيشه در ايران فقدان اطلاعات در مورد اين ماده مخدر است، که باعث شده تا کاربران به غلط تصور کنند متآمفتامين اعتیاد آور نيست.
در سال‌های اخير، دانشجویان دانشگاه‌ها برای بيدار ماندن و تقويت قوای فکری خود در درس خواندن به شيشه روی آورده اند.بر اساس گزارش رسانه‌های محلی، این دارو در سالن‌های آرايش و زیبایی به زنان عرضه می‌شود و هنگام عرضه اين‌طور وانمود می‌شود که برای کم کردن وزن نيزبه آنها کمک می‌کند.
يک استاد روانشناسی دانشکده علوم پزشکی دانشگاه تهران، که به‌طور گسترده‌ای در مورد اعتیاد شیشه مطالعه کرده است، گفت، «ما واقعا به‌سختی مردم را متقاعد می‌کنيم که این يک اعتیاد است.»
با توجه به آمار رسمی، تریاک به عنوان ماده مخدر، هنوز هم بيشترين مورد استفاده را در ايران داراست.
اعتیاد به تریاک برای سال‌های مديدی در ايران مشکل آفرين بوده است. برای اين امر دو دليل ذکر می‌شود. نخست اين‌که حتی در مناطق محافظه کار روستایی تا حدودی استفاده از آن تحمل می‌شود. دليل دوم، ايران مرز طولانی با افغانستان دارد، که برای دهه‌ها یکی از تولید کنندگان عمده تریاک بوده است.
شيوع
تاخت و تاز شیشه، از حدود یک دهه پیش در کشور با اغوای کاربرانی شروع شد که اثرات آن را، به عنوان محرک، به ترياک، که خواب آور است، ترجيح می‌دادند. نسل جوان معتادان، ترياک را به چشم مخدر افراد مسن و فقرا می‌نگرد.
رسانه‌های ايران اين تغيير ذائقه را به عنوان چرخشی از مواد سنتی به مواد صنعتی (که برای توليد نياز به ادوات آزمايشگاهی دارد) می‌بينند.
کارشناسان می گویند، عامل رواج استفاده از شیشه تا حدودی در پيوند با افزایش توسعه در کشور و پیچیده‌تر و سریع‌تر شدن شیوه زندگی صورت پذيرفته است.
یک مقام ارشد ستاد مبارزه با مواد مخدر در اوایل ماه نوامبر به خبرگزاری جمهوری اسلامی گفته بود، استفاده از مواد مخدر و اعتیاد در ایران به‌اندازه‌ای شيوع پيدا کرده که پس از حوادث رانندگی، دومین عامل مرگ و مير در کشور است.
ایران برخی از شديدترین قوانین ضد مخدرات را در منطقه دارد، و به طور منظم قاچاقچیان و دستفروشان مواد مخدر را به اعدام می‌سپارد. کارشناسان می گویند، در عين‌حال، کشور در درمان معتادان نيز تا اندازه‌ای موفقیت‌هايی کسب کرده است.
يک پزشک مشاورو درمانگر در درمانگاه توانبخشی معتادان بنام «آينده» در تهران گفت، «شیشه در کوتاه مدت، در مقایسه با مواد دیگر، اثرات بسیار شدیدی بر رفتار فرد دارد.»
کلینیک آينده، به منظور بررسی عوامل اجتماعی که ممکن است به استفاده از مواد مخدر منجر شود، اغلب سعی می‌کند افراد خانواده معتاد به شیشه را نيز وارد روند توانبخشی کند.
اين پزشک درمانگر گفت، « در اینجا خانواده نقش دارد. با توجه به رفتار فرد، خانواده هم بايد رفتار خود را تغییر دهد.»
با این حال، با وجود موفقیت‌هايی در درمان اعتیاد شیشه، ایران در مبارزه با مواد مخدر هنوز راه زيادی در پيش دارد.
پزشک درمانگری که در اين مقاله از وی صحبت شد در پايان گفت، «ما بايد کاری کنيم که شخص معتاد نميرد، خودش را نکشد، ديگران را نکشد، روانی نشود، تا بتواند بلوغ پيدا کرده و خودش را از اعتياد نجات دهد.»
