ماریو وارگاس یوسا، نویسنده برنده جایزه نوبل ادبی اهل پرو، پس از دو سال و نیم به شهر زادگاهش آرکیپا بازگشت. این دیدار به مناسبت سالروز تولد هشتاد و یک سالگی او بود.
وارگاس یوسا اغلب کتابهایش را به کتابخانه ای اهدا کرده که در ساختمانی متعلق به قرن هجدهم به نام خودش راه اندازی شده است. هفت هزار از پانزده هزار کتاب اهدایی یوسا به کتابخانه رسیده و بقیه هم رد آینده نزدیک به کتابخانه تحویل داده خواهند شد.
ماریو وارگاس یوسا، در سال ۲۰۱۰ به خاطر شیوه به تصویر کشیدن ساختار قدرت و ارائه تصاویر ناب از مقاومتها، طغیان ها و شکست ها برنده جایزه نوبل ادبی شد.
در ماه مارس سال ۲۰۱۶، مدال اسطوره زنده کتابخانه کنگره آمریکا را به یوسا اهدا شد. او در سخنرانی اش گفت: «فکر نمی کنم لیاقت این مدال رو داشته باشم. اسطوره جاودان است. من فکر نمی کنم یک اسطوره زنده باشم. البته فکر می کنم زنده باشم، اما اسطوره نیستم.»
یوسا از کودکی به خاطر ناآرامی در پرو و مشکلات خانوادگی میان پرو و بولیوی در رفت و آمد بود . او در دانشگاه حقوق خواند و در روزنامه ای مشغول کار شد.
نخستین کتابش که مجموعه ای از داستانهای کوتاه بود در سال ۱۹۵۹ منتشر شد اما در سال ۱۹۶۳ که «عصر قهرمان» را منتشر کرد به شهرتی جهانی رسید.
پس از آن اثر مشهورش «گفتگو در کاتدرال» را چاپ کرد که پیرامون دیکتاتوری مانوئِل اودریا، پنجاه و دومین رئیس جمهور پرو است.
وارگاس یوسا ،علاوه بر فعالیت ادبی همواره صدایی رسا در عرصه سیاسی و اجتماعی بوده است.
او در سال ۱۹۹۰ نامزد ریاست جمهوری پرو شد اما در انتخابات شکست خورد. وارگاس یوسا در سال ۱۹۹۳ به تابعیت اسپانیا در آمد.
در سال ۱۹۸۱، «جنگ آخر زمان» را منتشر کرد که به عقیده خودش بهترین اثرش است.این اثر،رمانی تاریخی پیرامون جنگ کانادوس در برزیل است.
وارگاس یوسا در سال ۲۰۱۵ از همسرش پاتریشیا جدا شد و هم اکنون با ایزابل پریسلر چهره تلویزیونی که همسر سابق خولیو ایگلاسیس ، خواننده پرآوازه است رابطه عاشقانه دارد.
