ماموریت شش ساله جاوید رحمان گزارشگر ویژه سازمان ملل در امور ایران در انتهای ماه جاری میلادی به پایان می‌رسد و از میان یازده کاندید جایگزینی او، «مای ساتو» از ژاپن گزینه است که طی روندی توسط شورای حقوق بشر و رئیس دوره‌ای آن به این سمت برگزیده شده است.
رئیس سازمان حقوق بشر ایران با تایید این خبر در گفتگو با صدای آمریکا خانم ساتو را برخوردار از دانش آکادمیک و تجربه‌ای مناسب در زمینه مبارزات حقوق بشری در آسیا دانست و ابراز امیدواری کرد که او نیز همچون جاوید رحمان تسلیم فشارهای جمهوری اسلامی نشود.
محمود امیری مقدم همچنین با اشاره به دوره شش ساله حضور جاوید رحمان در کسوت گزارشگر ویژه سازمان ملل در امور ایران او را بهترین گزینه برای ایران دانست و افزود: «آقای رحمان علاوه بر مستندسازی نقض حقوق بشر در ایران در یکی از بهترین اقداماتش موضوع مصونیت قضایی سران جمهوری اسلامی و عدم پاسخگویی آنها را نیز وارد گزارشهایش کرد که همین اقدام به تشکیل کمیته حقیقت‌یاب و محکومیت بی‌سابقه سران رژیم منجر شد.»
او دوران ریاست جمهوری محمد خاتمی را «دوران بد گزارشگری حقوق بشر در ایران» دانست و تصریح کرد: «در دوره ریاست جمهوری خاتمی لابی‌های جمهوری اسلامی باعث شدند تا به مدت ۹ سال هیچ گزارشگری برای امور حقوق بشر ایران معرفی و تعیین نشود و پس از آن نیز حکومت ایران با هیچکدام از گزارشگران سازمان ملل به ویژه آنهایی که حاضر به همکاری با رژیم نشدند را نیز به ایران راه نداد و با آنها همکاری نکرد.»
گزارشگر ویژه سازمان ملل در امور ایران موظف است سالانه دو بار، گزارش‌های درباره وضعیت حقوق بشر در جمهوری اسلامی ایران به مجمع عمومی سازمان ملل و شورای حقوق بشر ارائه و منتشر کند.
به گفته رئیس سازمان حقوق بشر ایران این گزارش‌ها از یک طرف ارزش مستندسازی دارد و از سوی دیگر هزینه سیاسی نقض حقوق بشر را برای جمهوری اسلامی بالا می‌برد و مانع از آن می‌شود تا کشورهای غربی به ویژه اروپایی‌ها بتوانند از اقدامات حکومت ایران در نقض حقوق بشر چشم‌پوشی کنند.
جاوید رحمان رئیس دانشکده حقوق دانشگاه برونل لندن و استاد حقوق اسلامی، شریعت اسلامی و فعال حقوق بشر پاکستانی بریتانیایی بود که در ژوئن ۲۰۱۸ به عنوان گزارشگر ویژه حقوق بشر در ایران معرفی شد. این ماموریت فروردین ۱۴۰۳ توسط شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد برای یک سال دیگر تمدید شد.
مای ساتو، دانشمند علوم اجتماعی ژاپنی که قرار است در پایان ماه ژوئیه به عنوان گزارشگر ویژه سازمان ملل متحد در امور حقوق بشر در ایران جایگزین جاوید رحمان شود یک «کارشناس درجه یک» در حقوق کیفری است و در بین مدافعان حقوق بشر شهرت فراوانی دارد.
ساتو، برنده جایزه جرم‌شناس جوان ژاپن در سال ۲۰۱۴، در حال حاضر دانشیار دانشگاه معتبر موناش استرالیا است. او قبلا به عنوان محقق و دانشیار در دانشگاه ملی استرالیا و همچنین مدرس و دانشیار در دانشگاه ریدینگ و افسر تحقیقاتی آکسفورد-هاوارد و نیز عضو فوق دکترا در دانشگاه آکسفورد، هر دو در بریتانیا، کار کرده است.
ساتو هفتمین گزارشگر ویژه سازمان ملل در امور حقوق بشر در ایران است. ماموریت او هر ساله در نشست شورای حقوق بشر در ژنو در صورت تصویب تمدید خواهد شد.
