جان کری، وزیر امور خارجه آمریکا صبح شنبه سوم بهمن وارد ریاض پایتخت عربستان سعودی شد. هرچند آقای کری در بدو ورود گفته قصد دارد در این دیدار با "دوستان عرب ایالات متحده در خاورمیانه" تجدید پیمان کند اما برخی منابع به صراحت می گویند یکی از هدفهای اصلی او در این سفر کمک به کاهش تنش بین ایران و عربستان است.
جان کری پیش از ورود به ریاض، در سوئیس به خبرنگاران گفت که آمریکا از تنش بین ایران و عربستان همچنان نگران است.
در هفته های اخیر افزایش تنش بین ایران و عربستان همزمان شد با اجرای توافق هسته ای ایران و کشورهای پنج بعلاوه یک و به همین دلیل مقام های عربستان از اعتماد جامعه جهانی به ایران انتقاد کردند. آسوشیتدپرس در گزاشی شرح داده که آقای کری در این سفر قصد دارد از نگرانی کشورهای عربی و در راس آنها عربستان سعودی بکاهند. بخصوص که در روزهای اخیر گفت و گوهای صلح سوریه به خاطر برخی اختلافات به تاخیر افتاده است.
سفر آقای کری در حالی است که روزجمعه، یک مقام وزارت خارجه آمریکا به رویترز خبر داد که آمریکا امیدوار است به زودی عربستان سعودی سفارت خود را در تهران بازگشایی کند.
ابراز خوشبینی ها در حالی است که از یک ماه پیش روابط عربستان و ایران شاهد تنش های زیادی بود. بعد از اعلام شیخ نمر، روحانی شیعه در عربستان، چند رشته اعتراض در مقابل سفارت و کنسولگری عربستان در شهرهای تهران و مشهد برگزار شد که معترضان خشمگین خساراتی به اماکن دیپلماتیک عربستان وارد کردند.
این اعتراض ها از سوی نهادهای نزدیک به رهبر همچون بسیج دانشجویی تدارک دیده شده بود و عربستان در واکنشی تند، روابط دیپلماتیک با ایران را قطع کرد. بعد از آن چند متحد دیگر عربستان روابط خود با ایران را کاهش دادند یا قطع کردند. دولت حسن روحانی بعد از چند روز، از اتفاقات پیش آمده برای اماکن دیپلماتیک عربستان ابراز تاسف کرد.
در اقدامی کم سابقه، جمهوری اسلامی رسما ابراز تاسف خود را به سازمان ملل اعلام کرد.
نشانه هایی برای از سرگیری روابط
هرچند آیت الله خامنه ای در روزهای اول با انتشار پیامهایی در رابطه با اعدام شیخ نمر، موجب شد تا دانشجویان بسیجی با استناد به سخنان او، به اعتراض در مقابل اماکن دیپلماتیک عربستان ادامه دهند اما بعد از تشدید تنش، او سکوت کرد. در این مدت دولت روحانی بارها وعده برخورد با عوامل این اتفاق را داد.
هفته گذشته آیت الله خامنه ای در اظهاراتی اعلام کرد از حمله به سفارت رضایت ندارد. وی گفت : "سفارت عربستان که هیچ، در سفارت انگلیس هم که چند سال پیش، آن اتّفاق افتاد، بنده بدم آمد؛ اصلاً هیچ قابل قبول نیست این‌جور عملیّات؛ این عملیّات عملیّات بسیار بدی است، به ضرر کشور و به ضرر اسلام و به ضرر همه است."
در گزارش رویترز درباره احتمال میانجیگری جان کری بین ایران و عربستان، مقام بلندپایه وزارت خارجه آمریکا که از او نام برده نشده، گفته، محکوم کردن حمله به سفارت عربستان توسط رهبر ایران مهم است.
وی افزود: "امیدوارم این موضوع موجب حل وضعیت فعلی شود و عربستان روند آغاز بازگشایی مجدد سفارت در ایران را آغاز کند."
هرچند این مقام آمریکایی تاکید کرده که چون آمریکا با ایران رابطه دیپلماتیک ندارد، واشنگتن قصد میانجیگری بین تهران و ریاض را ندارد، اما همانطور که وزیر خارجه آمریکا پیش از ورود به ریاض گفت، آمریکا از کاهش تنش بین دو کشور استقبال می کند.
این هفته وزیران امور خارجه کشورهای عضو سازمان همکاری اسلامی در نشستی ویژه درباره حمله به اماکن دیپلماتیک عربستان در ایران برگزار کرد که در اوج تنش بین ایران و عربستان، از ایران، عباس عراقچی، معاون وزیر خارجه ایران شرکت کرد، هرچند روز پنجشنبه اول بهمن این شورا در بیانیه‌ای حمله به نمایندگی‌های دیپلماتیک عربستان سعودی در ایران را محکوم کرد اما برخی ناظران حضور یک دیپلمات ارشد ایران در این نشست را نشانه ای از آغاز تلاشهایی برای کاهش تنش ایران و عربستان عنوان کردند.
در کنار تلاش آمریکا برای کاهش تنش بین دو کشور، این هفته، نواز شریف، نخست‌وزیر پاکستان نیز در سفر اخیر خود به ریاض و تهران مذاکراتی را با هدف کاهش تنش بین دو کشور انجام داد.
همچنین در حالی اینک ایران میزبان رئیس جمهوری چین است که وی نیز قبل از تهران، از ریاض دیدار کرده بود.