رسانه‌ها در ایران از امضای «سند همکاری» بین دولت‌های ژاپن و جمهوری اسلامی خبر دادند که طی آن دولت ژاپن مبلغ ۶۹۰ میلیون ین ژاپن (۴/۵ میلیون دلار) به جمهوری اسلامی ایران برای اجرای پروژه‌ای در زمینه «توسعه سیستم حفاظت از تالاب‌ها در دریاچه ارومیه و دیگر مناطق، از جمله جوامع اطراف آن» اختصاص خواهد داد.
به نوشته رسانه‌ها این پروژه از سال ۲۰۲۴ تا ۲۰۲۸ به‌طور مشترک با همکاری سازمان حفاظت محیط زیست و سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (فائو) اجرا خواهد شد. این دومین همکاری این دو کشور در زمینه حفاظت از تالاب‌های ایران به خصوص دریاچه ارومیه است.
به گفته احمدرضا لاهیجان‌زاده، معاون محیط دریایی و تالاب‌های سازمان حفاظت محیط زیست که سابقه مدیریت اجرای پروژه همکاری ایران و ژاپن در مورد دریاچه ارومیه را داشته، ژاپن سه سال پیش هم «یک کمک ۳ میلیون دلاری دیگر» به این پروژه اختصاص داده بود.
تاکنون گزارشی از چگونگی هزینه کردن این سرمایه‌ها و تاثیرات آن بر بهبود وضعیت زیست محیطی این دریاچه در دسترس عموم قرار نگرفته است.
خشک شدن دریاچه ارومیه و شدت گرفتن روند مخرب آن، موجب شده تا در سال‌های اخیر علاوه بر هشدارهای کارشناسان و فعالان محیط زیست، اهالی و دوستداران این دریاچه نیز اقدام به اعتراض و برگزاری تجمعاتی کرده‌اند، هر چند با سرکوب و یا بازداشت مواجه شده‌اند.
عیسی کلانتری، رئیس پیشین سازمان حفاظت از محیط زیست خرداد ماه سال گذشته درباره انتشار ریزگردهای نمکی در منطقه گفته بود: «دریاچه خشک شود، گرد و غبار نمکی آن تا ۴۰۰ کیلومتر خواهد رفت، اگر دریاچه خشک شود به مرور مردم باید تبریز را تخلیه کنند، چرا که بیش از ۱۰ سال نمی‌توانند غبار نمکی را تحمل کنند.»
رئیس اداره حفاظت محیط زیست ارومیه روز ۹ دی سال گذشته گفته بود که یک شرکت چینی برای برداشت «شورابه‌های این دریاچه» درخواست مجوز کرده و این شرکت به دنبال ذخایر ماده «بُرُم» موجود در شورابه‌های دریاچه است، نه لیتیوم.
ایران در مجموع ۲۵ تالاب ارزشمند دارد که در سال‌های پس از انقلاب بهمن ۵۷، بیشتر آنها یا به طور کامل از بین رفته‌اند یا در معرض نابودی قرار دارند.
بختگان، پریشان، جازموریان، هامون، گاوخونی، بخش بزرگی از شادگان، ارومیه، انزلی و هورالعظیم از جمله تالاب‌ها و دریاچه‌هایی شناخته شده‌ای هستند که خشک شده‌اند.
تالاب‌ها در تولید اکسیژن، ذخیره آب، تصفیه آب، ترسیب و ذخیره کربن، تولید مواد مغذی و تثبیت خاک نقش حیاتی دارند.
