جمشید مشایخی متولد ششم آذرماه ۱۳۱۳ در تهران بازیگری را با نمايش «وظيفه پزشك» آغاز کرد و پس از بازی در یک فیلم کوتاه به نام «جلد مار» به سینما جذب شد؛ اما بازی در فیلم «خشت و آینه» ابراهیم گلستان او را چونان بازیگری توانا به پیشبرد نقش در نمایش و سینما به جامعه هنری ایران آن روزگار شناساند.
بازی در فیلمهای «گاو» و «قیصر» زمینه ساز آن شد تا مشایخی در میان مخاطبان عام سینما چهره ای محبوب و مطرح شود.
فیلم های بیتا، شازده احتجاب، سوته دلان، پیش از انقلاب و سپس خانه عنکبوت و گل های داودی پس از انقلاب تداوم بازی حرفه ای او در سینمای ایران بود اما اجرای نقش کمال الملک نقاش مشهور دوران قاجار در فیلمی به همین نام از زنده یاد علی حاتمی باعث شد جمشید مشایخی که یکی از چهره های مطرح نمایش در ایران بود، در سینمای ایران نیز جایگاه ویژه و درخوری یابد.
جمشيد مشايخي با اشاره به فيلم «كمال‌المك» در گفتگو با خبرگزاری ایسنا گفته بود: در يكي از وقفه‌هايی كه در طول ساخت مجموعه "هزاردستان" پيش آمد. دوستی به پيش من آمد و گفت می‌خواهند به همراه چند شريك ديگر فيلمی را سرمايه‌گذاری كنند؛ كه من در آن نقش اصلی را داشته باشم. علی حاتمی را برای كارگردانی معرفی كردم وقرار شد كمال‌الملك ساخته شود. برای اين فيلم كتاب‌های زيادی مطالعه كرديم و حتا سراغ نوه‌ها وشاگردان كمال‌الملك رفتيم وسعی كرديم شخصيت او همانی باشد كه همه می‌گويند. وقتی سناريو را خواندم كمال‌الملك بيشتر با مردم و درمدرسه‌اش بود و كمتردر كاخ‌ها حضور داشت. ولی در نهايت قرار شد قسمت تبعيد به خاطر بالارفتن هزينه فيلم حذف شود كه من گفتم بدون قسمت آخر اصلا به درد نمي‌خورد و ديگر كمال‌الملكی نيست كه به قول خودش «خاك پای ملت ايران» باشد و بالاخره آن قسمت‌ها هم گرفته شد. من برای اين فيلم پيش استاد شكيبا رفتم واز ايشان نقاشی كردن ياد گرفتم و سعی كردم اين نقش را هر چه طبيعی‌تر بازی كنم. بعد از اتمام فيلم درمنزل استاد عرب‌زاده كه شاگرد كمال‌المك بود، حضور داشتم كه ايشان به من گفت: « نقش استادم را خيلی خوب بازی كردی، فقط قدت كوتاه‌تر از او بود.» اين حرف او جايزه بزرگی برای من بود و يا وقتی زمان اكران فيلم از نوه‌های كمال‌الملك راجع به فيلم پرسيده بودند جواب دادند كه پدر بزرگمان را در فيلم ديديم علی حاتمی در اين فيلم شاه هنر ايران را در مقابل سلاطين قرار داد.
جمشید مشایخی با اشاره به فیلم «خانه عنکبوت» فیلمی که مسعود بهنود فیلمنامه آن را نوشته و علیرضا داوودنژاد آن را کارگردانی کرده بود به خاطره ای از حذف نام او از لیست برندگان جشنواره فیلم فجر اشاره کرد و افزود نام او و فخری خوروش بخاطر بازی در فیلم خانه عنکبوت بعنوان بهترین بازیگران مرد و زن سال در لیست برندگان جشنواره فیلم فجر قرار داشت اما بیست دقیقه پیش از مراسم براساس تصمیم مقامات نام هردوی اینان از لیست برندگان جشنواره حذف شد و تنها تقدیرنامه ای دریافت کرد.
مشایخی سپس برای بازی در گلهای داوودی و کمال الملک جایزه بهترین بازیگری نقش اول جشنواره فیلم فجر را دریافت کرد
جمشید مشایخی تاکید کرده که: «فیلم «يك بوس كوچولو» را بهترين كار دوران بازيگري‌ام مي‌دانم.»
جمشید مشایخی شرح گام نهادن به جهان نمایش را چنین روایت کرده است:
«بعد از اتمام خدمت، دايی‌ام كه كارهای زمان مدرسه‌ام را ديده بود، خبر داد كه اداره‌ای با عنوان هنرهای دراماتيك در حال تاسيس است و من را به دوستش كه رييس كارگزينی اداره هنرهای زيبا بود معرفی كرد. ايشان هم من را پيش دكتر فروغ رييس اداره برد و امتحان از من گرفتند. هنوز هيچ هنرپيشه‌ای به استخدام آنجا درنيامده بود و تنها «ركن‌الدين خسروی» كه معلم آموزش و پرورش بود قرار بود به آنجا بيايد. به هر حال تعدادی كه بيشتر غير‌حرفه‌ای‌ها بودند جمع شدند و بعد از آموزش‌هايی كه دكتر فروغ داد كار خود را آغاز كرديم. ابتدا در شبكه دو تلويزيون اجرا داشتيم تا اينكه در حياط اداره ، سالن صدنفره‌ای درست شد كه وسايل آنجا را هم خودم خريدم و با توجه به اينكه هنوز مردم ما را قبول نداشتند بليط‌های افتخاری پخش كرديم تا مردم بيايند و كارهای ما را ببينند. بعدها در خيابان جنوبی پارك‌شهر سالن ۲۵ شهريور كه امروز «سنگلج» نام دارد راه اندازی شد. مردم هم كم كم به نمايشنامه‌های ما كه از تلويزيون پخش می‌شد عادت كردند و به كارهای ما علاقه مند شدند وتئاتر رونق پيدا كرد.
مشایخی همکاران خود در نمایشها را چنین نام می برد:
«جعفر والس، ركن‌الدين خسروس، علي نصيريان، عباس جوانمرد، محمدعلس كشاورز، اسماعيل شنگله، اسماعيل داورفر و بعدها عزت‌اله انتظامی، فخرس خوروش، حسين كسبيان، مهين شهابی و پرويز بهرام از جمله كسانی بودند كه با هم كار می‌كرديم»
مشایخی که خود بعنوان یکی از چهره های ماندگار فرهنگ ایران شناخته شده، از شمار بزرگان نمایش و سینمای ایران است که هنر بازیگری در ایران را ارتقا جایگاه دادند که منجر به پدیداری سنگ محکی برای بازیگری در سینمای هنری ایران شد؛ اما رواج «فیلمفارسی» در پیش و پس انقلاب این سنگ محک کمتر به کار سینمای امروز ایران می خورد با این همه بازیهای ثبت شده جمشید مشایخی در تاریخ فرهنگ و هنر ایران ماندگار خواهد ماند.