کشتن یحیی سنوار، رهبر حماس، مغز متفکر حمله‌ای که موجب شعله‌ور شدن جنگ در نوار غزه شد، پیروزی بزرگی برای اسرائیل محسوب می‌شود.
حال منابع مطلع می‌گویند که رهبران اسرائیل همچنین به دنبال دستیابی به دستاوردهای راهبردی بیشتر و فراتر از پیروزی‌های نظامی هستند تا از تغییر چشم‌انداز منطقه‌ای به نفع اسرائیل و محافظت از مرزهای آن در برابر هرگونه حمله آینده، مطمئن شوند.
هشت منبع مطلع به رویترز گفته‌اند که با نزدیک شدن به انتخابات ایالات متحده، اسرائیل برای وارد کردن حداکثر خسارت به حماس در غزه و حزب الله لبنان عجله دارد و تلاش می‌کند پیش از روی کار آمدن رئیس‌جمهوری جدید ایالات متحده در دی، مناطق حائل واقعی‌ای را برای ایجاد شرایطی غیرقابل‌برگشت ایجاد کند.
به گفته دیپلمات‌های غربی، مقامات لبنانی و اسرائیلی، و دیگر منابع منطقه‌ای، اسرائیل با تشدید عملیات نظامی خود علیه حزب‌الله و حماس می‌خواهد اطمینان حاصل کند که دشمنانش و حامی اصلی آنها، یعنی جمهوری اسلامی، نتوانند دوباره گروه‌بندی کرده و شهروندان اسرائیلی را تهدید کنند.
در گزارش رویترز آمده است که پیش‌بینی می‌شود جو بایدن، رئیس‌جمهوری آمریکا، از کشتن سنوار برای افزایش فشار بر بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، برای پایان دادن به جنگ در غزه استفاده کند. اما رهبر اسرائیل ممکن است ترجیح دهد تا پایان دوره ریاست جمهوری بایدن صبر کند و بخت خود را با رئیس‌جمهوری بعدی بیازماید؛ چه نامزد دموکرات کامالا هریس باشد یا رقیب جمهوری خواهش دونالد ترامپ که نتانیاهو با او روابط نزدیکی دارد.
اسرائیل، پیش از بررسی هرگونه توافق آتش‌بس، در حال تسریع عملیات نظامی خود برای عقب راندن حزب الله از مرز شمالی خود است؛ اقدامی که فلسطینی‌ها و نهادهای سازمان ملل ادعا می‌کنند ممکن است تلاشی برای جدا کردن شمال غزه از بقیه مناطق باشد.
اسرائیل همچنین در حال برنامه‌ریزی برای پاسخ به رگبار موشک‌های بالستیک جمهوری اسلامی در دهم مهر است. این دومین حمله مستقیم جمهوری اسلامی به اسرائیل در شش ماه گذشته محسوب می‌شود.
دیوید شنکر، دستیار سابق وزیر امور خارجه آمریکا در امور خاور نزدیک، که اکنون یکی از اعضای ارشد اندیشکده انستیتو واشنگتن است، گفت: «یک چشم‌انداز جدید، یک تغییر ژئوپلیتیک جدید در منطقه وجود دارد.»
شنکر گفت که پیش از حمله تروریستی حماس در ۱۵ مهر سال گذشته، قصد اسرائیل این بود که «توان تحمل تهدیدی در سطح بالا را داشته باشد» و به شلیک راکت‌ها از سوس شبه‌نظامی‌های فلسطینی با حملاتی محدود پاسخ دهد ولی «دیگر چنین نیست.»
او گفت: «این بار اسرائیل در بسیاری از جبهه‌ها می‌جنگد. حماس، حزب الله، و به‌زودی ایران.»
پس از حمله تروریستی ۱۵ مهر سال گذشته حماس به اسرائیل که منجر به کشته‌شدن ۱۲۰۰ تن و گروگان گرفته شدن بیش از ۲۵۰ تن دیگر شد، اسرائیل تهاجم به غزه را با هدف نابودی این گروه تحت حمایت جمهوری اسلامی و بازگرداندن گروگان‌ها آغاز کرد.
در جریان مذاکرات با میانجیگری ایالات متحده، قطر، و مصر در پاییز سال گذشته، بیش از ۱۰۰ گروگان ربوده‌شده آزاد شدند اما هنوز تعدادی گروگان اسرائیلی در اسارت حماس در غزه هستند.
مقامات گروه حماس که تحت حمایت جمهوری اسلامی است، از زمان حمله تروریستی ۱۵ مهر چندین بار تاکید کرده‌اند در صورت توان، حمله‌ای مشابه را بارها تکرار خواهند کرد.
حماس بدون اشاره به تعداد اعضای کشته‌شده خود در نتیجه تهاجم اسرائیل به غزه می‌گوید بیش از ۴۰ هزار فلسطینی ساکن غزه کشته شده‌اند. اسرائیل بارها گروه حماس را متهم کرده است که از غیر نظامیان به عنوان سپر انسانی استفاده می‌کند.
ایالات متحده، بریتانیا، اتحادیه اروپا، ژاپن، اسرائیل، و شمار دیگری از کشورها حماس را در فهرست سازمان‌های تروریستی قرار داده‌‌اند.
روز پنجشنبه ۲۶ مهر نتانیاهو در بیانیه‌ای اعلام کرد که مرگ سنوار «حساب‌ها را تسویه کرد» ولی هشدار داد که جنگ غزه تا زمان بازگرداندن گروگان‌های اسرائیل با قدرت تمام ادامه خواهد داشت.
دفتر او گفت که چیزی برای اضافه کردن به این گفته‌ها ندارد.
دانیل هاگاری، سخنگوی ارتش اسرائیل، نیز گفت که حذف سنوار «دستاوردی بزرگ» در تلاش برای نابودی دستگاه نظامی حماس است، اما افزود که فرماندهان دیگری همچنان در غزه هستند.
نیروهای اسرائیل ضربات بزرگ دیگری را بر دشمنان خود وارد کرده اند.
رهبران ارشد حماس از جمله اسماعیل هنیه، رئیس سیاسی حماس، و محمد ضیف، رئیس شاخه نظامی آن، و سید حسن نصرالله رهبر، و فواد شکر، فرمانده ارشد نظامی حزب‌الله، در مجموعه‌ای از حملات از بین رفته‌اند.
اسرائیل همچنین ادعا می‌کند که هزاران جنگجوی این گروه‌ها را نابود کرده، شبکه تونل‌های عمیق زیر غزه را تصرف کرده، و زرادخانه‌های تسلیحاتی آنها را تخلیه کرده است.
ماه گذشته، هزاران دستگاه ارتباطی بمب‌گذاری شده اعضای حزب‌الله منفجر شدند - حمله‌ای که اسرائیل مسئولیت آن را نه تایید و نه رد کرده است.
اما به گفته منابع مطلع، بلندپروازی‌های اسرائیل گسترده‌تر از پیروزی‌های نظامی کوتاه‌مدت – و البته مهم - است.
حمله زمینی اسرائیل که ماه گذشته در لبنان آغاز شد، با هدف عقب راندن حزب‌الله از مرز شمالی و اطمینان از خلع سلاح کامل این گروه شبه‌نظامی شیعه پس از ۳۰ سال پشتیبانی نظامی از سوی حکومت ایران است.
استدلال مقامات اسرائیلی این است که آنها در حال اجرای قطعنامه سازمان ملل هستند که هدف آن حفظ صلح در منطقه و محافظت از ساکنان آن در برابر حملات فرامرزی است.
قطعنامه ۱۷۰۱ شورای امنیت، که پس از آخرین جنگ اسرائیل با حماس در سال ۱۳۸۵ به تصویب رسید و به طور مداوم توسط هر دو طرف نقض شد، به «یونیفیل» اجازه داد به ارتش لبنان کمک کند تا منطقه جنوب رودخانه لیتانی را از سلاح و نیروهای مسلحی غیر از نیروهای ارتش لبنان خالی کند.
شکایت اسرائیل این است که این دو نیرو هرگز کنترل منطقه را از دست حزب‌الله - که مدت‌ها به عنوان قوی‌ترین نیروی نظامی لبنان شناخته می‌شد – در نیاوردند.
حزب الله، با اشاره به لزوم دفاع از لبنان در برابر اسرائیل، در برابر خلع سلاح مقاومت کرد و از سال گذشته، جنگجویان این گروه از نوار مرزی به عنوان پایگاهی برای تبادل آتش تقریباً هر روزه با اسرائیل، در همبستگی با حماس در غزه، استفاده کرده‌اند.
مقامات اسرائیلی می‌گویند تنها راه برای اجرای قطعنامه ۱۷۰۱ و تضمین بازگشت ایمن حدود ۶۰ هزار شهروند اسرائیلی که از شمال اسرائیل تخلیه شده‌اند، اقدام نظامی است.
یک منبع دیپلماتیک اسرائیلی به رویترز گفت که در حال حاضر دیپلماسی کافی نیست.
مقامات لبنانی می‌گویند که تهاجم علیه حزب الله بیش از ۱.۲ میلیون نفر را – که اکثراً اعضای جامعه شیعی مورد حمایت حزب‌الله هستند - در لبنان آواره کرده است.
اسرائیل همچنین به دلیل حوادثی که در آن نیروهایش به سمت پاسگاه های سازمان ملل شلیک و تعدادی از حافظان صلح را مجروح کردند، با انتقادهای بین‌المللی مواجه شده است.
یک مقام امنیتی لبنان که دیپلماتی آشنا با اوضاع در جنوب لبنان است گفت که به نظر می‌رسد اسرائیل می خواهد یونیفیل را همراه با حزب الله از این منطقه بیرون کند: «هدف آنها پاکسازی این منطقه حائل است.»
روز دوشنبه ۲۳ مهر، نتانیاهو اتهامات مربوط به هدف قرار دادن عمدی نیروهای حافظ صلح توسط نیروهای اسرائیلی را رد کرد، اما گفت که بهترین راه برای اطمینان از امنیت آنها توجه به درخواست‌ها برای خروج موقت از مناطق جنگی است.
سازمان ملل متحد گفته است که نیروهای حافظ صلح این سازمان مواضع خود را در جنوب لبنان ترک نخواهند کرد.
نمایندگان سازمان ملل، ایالات متحده و سایر نمایندگان دیپلماتیک توافق دارند که احیای قطعنامه ۱۷۰۱ می‌تواند زمینه را برای توقف خصومت‌ها فراهم کند، اما به مکانیسم‌های اجرایی بهتری نیاز است ولی هر گونه تغییر در دستور کار یونیفیل باید توسط ۱۵ عضو شورای امنیت تصویب شود و بنا به گفته دیپلمات ها در حال حاضر چنین دستور کاری وجود ندارد.
نجیب میقاتی، نخست وزیر موقت لبنان گفته است که دولت آماده است تا به محض برقراری آتش بس، نیروهای خود را برای اجرای قطعنامه ۱۷۰۱ مستقر کند و ایالات متحده و فرانسه بر لزوم تقویت ارتش لبنان در این مورد تاکید کرده‌اند.
بنا به گفته این دیپلمات راضی کردن جمهوری اسلامی نیز مهم خواهد بود. ولی به نظر نمی رسد اسرائیل آماده مذاکره برای آتش‌بس باشد. «آنها می‌خواهند از مزیت خود استفاده کنند و در موقعیت قوی تری برای مذاکره قرار بگیرند.»
اسرائیل سال گذشته به چندین کشور عربی اطلاع داد که می خواهد یک منطقه حائل در سمت فلسطینی مرز غزه ایجاد کند. اما اکنون عمق این منطقه و نحوه اجرای آن پس از پایان جنگ مشخص نیست.
حمله مداوم اسرائیل به منطقه جبلیه، نگرانی فلسطینی‌ها و نهادهای سازمان ملل را در مورد این که اسرائیل می خواهد ساکنان شمال غزه را پاکسازی کند، ایجاد کرده است. ارتش اسرائیل با تکذیب این موضوع می‌گوید که تنها تلاش می‌کند تا از سازماندهی مجدد جنگجویان حماس جلوگیری کند.
نیروهای اسرائیلی در خرداد ۱۴۰۳ وارد باریکه فیلادلفی شدند. این منطقه نواری است که در امتداد مرز جنوبی غزه با مصر قرار دارد و به اسرائیل امکان کنترل مؤثر بر تمام مرزهای زمینی سرزمین‌های فلسطینی را می‌دهد.
اسرائیل گفته است که با آتش‌بس دائمی بدون تضمین این که بتواند این منطقه را برای جلوگیری از قاچاق سلاح و تجهیزات به حماس کنترل کند، موافقت نخواهد کرد.
از سوی دیگر، حکومت ایران پس از حمله موشکی اخیر که در تلافی حملات اسرائیل علیه جمهوری اسلامی و نیروهای نیابتی‌اش انجام شد، در تیررس اسرائیل قرار دارد.
خاورمیانه نسبت به واکنش اسرائیل نگران است؛ چرا که این اقدام می‌تواند بازارهای نفت را مختل و جنگی تمام عیار را در منطقه شعله ور کند.
یوآو گالانت، وزیر دفاع اسرائیل، هفته گذشته گفت که واکنش اسرائیل «کشنده، دقیق و مهمتر از همه غیرمنتظره» خواهد بود. جمهوری اسلامی هم بارها هشدار داده است که در صورت تلافی اسرائیل از اقدام نظامی مجدد دریغ نخواهد کرد.
ایالات متحده، تامین کننده اصلی تسلیحات اسرائیل، از اقدامات علیه اهداف مورد حمایت ایران مانند حزب الله و حماس حمایت کرده ولی تنش میان آمریکا و اسرائيل به دلیل اصرار مقامات آمریکایی برای متقاعد کردن اسرائیل به بهبود شرایط بشردوستانه در غزه، مهار حملات هوایی به مناطق مسکونی و مذاکره برای آتش بس افزایش یافته است.
تلاش های بایدن برای تعامل با جمهوری اسلامی از طریق گفت‌وگوهای غیرمستقیم درباره بازگرداندن «برجام» و مخالفت او با هرگونه حمله به تاسیسات هسته ای ایران هم از نقاط تنش بوده است. اسرائیل برنامه هسته‌ای حکومت ایران را یک تهدید وجودی می داند.
در حال حاضر، به نظر می رسد نتانیاهو مصمم است تا با پاکسازی دشمنان اسرائیل از مرزهایش، نقشه اطراف اسرائیل را به نفع خود ترسیم کند.
منبع: رویترز
