هفت سال پیش، به دنبال حمله نظامی آمریکا به عراق وبراندازی رژیم صدام حسین، چپاولگران دست به غارت موزه ملی عراق زدند. «دانی جورج یوحنا» در آن زمان ریاست این موزه را برعهده داشت و هنوز هم تصاویراین حادثه به صورتی دردناک و زجرآور در ذهن او باقی است. او در سال ٢٠٠٦ عراق را ترک گفت و درحال حاضربه تدریس در یکی از دانشگاه های نیویورک اشتغال دارد.
تاریخ نویسان واقعه تاراج موزه هنری عراق را هتک حرمت هنرخوانده اند. در سال ٢٠٠٣ چپاولگران به مدت سه روز دست به غارت تالارها و گالری های مختلف این موزه زدند و بیش از ١٥ هزار قطعه هنری قیمتی ونایاب را غارت کردند. بسیاری از این اشیاء قیمتی به قدمت تمدن های باستانی بابل و بین النهرین بودند.
دانی جورج یوحنا که در آن زمان ریاست موزه ملی عراق را برعهده داشت این وقایع را خوب به خاطر دارد:«هریک از این اشیاء نادربه نوبه خود نموداری بود از قرن ها تاریخ بشری. آن ها را تاراج کردند، شکستند، نابود کردند. من هربار به این مسئله فکر می کنم قلبم به درد می آید.»
یوحنا که درحال حاضردریکی از کالج های شهر نیویورک به تدریس علوم انسان شناسی اشتغال دارد عراق را دراوج جنگ ها و شورش های داخلی ترک گفت.
درغیاب یوحنا، موزه ملی عراق با کمک های مالی کشورهای ایالات متحده آمریکا و ایتالیا یک باردیگربرای بازگشایی آماده شد. بیش از نیمی از اشیاء مفقوده و تاراج شده ازطریق بازجویی های نیروهای عراقی و آمریکایی بازیافته شد و سال گذشته درشرایط تبلیغاتی و پرسروصدایی بخش هایی از موزه ملی عراق بازگشایی شد هرچند بسیاری از تالارهای مهم آن هنوز بسته است و تنها گروه های بخصوصی می توانند از آن دیدار کنند.
در آن زمان یوحنا معتقد بود که موزه زودتراز موعد مقرربازگشایی شده است و این گشایش به عقیده او بیش ازهرچیز جنبه های سیاسی داشته است. یوحنا هنوزهم درمورد حوادثی که منجر به تاراج موزه ملی عراق شد خشمگین است. او به خوبی به خاطر دارد که در اولین روزهای غاز تهاجم قوای نظامی آمریکا به عراق، تانک های آمریکایی در فاصله کوتاهی با محل موزه قرارگرفته بودند. اما نیروهای آمریکایی هیچگونه دستوری مبنی بر حفاظت از موزه نداشتند بنا براین و به ناچار درطول مدتی که موزه به تاراج می رفت سربازان نتوانستند عکس العملی به آن نشان دهند.
یوحنا واقعه دردآور دیگری را نیز از آن زمان ه یاد دارد. هنگامی که دانالد رامسفیلد، وزیردفاع ایالات متحده آمریکا، تاراج موزه ملی بغداد را بی اهمیت خواند و گفت:«آزادی بی نظم و ترتیب است. انسان های آزاد این آزادی را دارند که اشتباه کنند، دست به جنایت و کارهای بد دیگر بزنند.»
یوحنا می گوید بسیاری از چپاولگران می دانستند دقیقا به دنبال چه هستند و کجا وچگونه این اقلام و اشیاء را به دست آورند. به روایت دیگر این ها همه افراد داخلی و وارد به شرایط موزه و حتی وابسته به آن بودند و می دانستند دقیقا چه می کنند.
در روز یکشنبه دوازدهم اپریل همان سال، یوحنا به موزه بازگشت تا خسارات وارده به آن را تخمین بزند:«تماشای آن وضعیت در یک کلام شوک آور بودو من فکر نمی کنم کلمه خشم بتواند احساسی را که من درآن لحظات داشتم به خوبی بیان کند.»
چندی پیش یوحنا دریک جلسه نمایش اسلاید مناظری را که شاهد آن بوده است را درموزه هنری شهر نیویورک درمعرض تماشای عموم گذاشت:«در آن روزیکشنبه پس از تاراج، ما به موزه آمدیم واین است مناظری که ما شاهد آن بوده ایم. بیش از ١٢٠ گالری و تالار مختلف درهم کوبیده شده و اشیاء آن دزدیده شده بود.درب های عظیم قدیمی را شکسته بودند و کاغذپاره ها همه جا در گوشه و کنار پراکنده شده بود. »
خوشبختانه برخی از مهم ترین و با ارزش ترین اشیاء موجود در موزه در روزهای پیش از حمله قوای نظامی آمریکا به عراق از موزه خارج شده بود. از جمله قطعه قیمتی بربط طلائی که به ٤٥٠٠ سال پیش از میلاد مسیح باز می گردد.
یوحنا می گوید:«درست چند روز پیش ازاین حملات ما سر این بربط طلائی را از موزه خارج کرده بودیم اما سر برنز آن باقی مانده بود. خوب البته آن ها سر بزنزی را چپاول کردند. بربط طلائی در آن زمان برای نگهداری به بانک مرکزی بغداد سپرده شده بود.»
با این وجود هنوز هم بسیاری از قطعات و اشیاء نایاب و قیمتی این موزه مفقود الاثرباقی مانده است. بنا بر فهرستی که سازمان تحقیقات فدرال آمریکا منتشر کرده است پلاک «ماده شیرحبشی» که از عاج ساخته شده و به قرن هشتم میلادی بازمی گردد یکی از مهم ترین اشیاء مفقوده جهان به شمار می رود که این سازمان درحال حاضربه دنبال بازیافتن آن است.
یوحنا می گوید:«این قطعه پوشیده ازسنگ های قیمتی است و بخش هایی از آن با لایه های طلائی پوشیده شده و یکی از شاهکارهای موجود در موزه به شمار می رفت.»
امروزه، هرفرد علاقمندی می تواند از موزه ملی عراق برروی اینترنت دیدار کند. موزه داران ایتالیایی این امکانات را به وجود آورده اند تا افراد بتوانند به این صورت مجازی از موزه بازگشوده شده عراقی دیدن کنند. اما جستجو برای بازیابی و بازگرداندان اشیاء عتیقه موزه ملی عراق به این موزه ادامه دارد با این هدف که یکبار دیگر همه این اشیاء ارزشمند در این محل به طور کامل به نمایش گذاشته شوند.