جون آزومی، وزیر دارایی ژاپن روز پنج شنبه ۲۲ دی ماه از موافقت کشورش با کاهش واردات نفت از ایران خبر داد.
ژاپن دومین واردکنندگان نفت ایران است که سال گذشته در کنار چین و هندوستان، از سه خریدار اصلی نفت ایران محسوب می شد. وزیر دارایی ژاپن امروز پس از دیدار با تیموتی گایتنر، وزیر خزانه داری آمریکا گفت، «ژاپن در نظر دارد واردات نفت از ایران را بر مبنای مراحل اجرای تحریم های آمریکا علیه جمهوری اسلامی ایران اجرا کند.»
سیامک شجاعی، کارشناس امور اقتصادی و استاد دانشگاه در آمریکا، با اشاره به این موضوع که «ژاپن چند سال پیش اولین وارد کننده نفت خام از ایران بود که جایگاه خود را به چین داد»، به صدای آمریکا گفت، «ژاپن چند سالی است که سعی کرده است که خرید نفت از ایران را کاهش دهد، تصمیم امروز ژاپن مبنی بر کاهش واردات نفت از ایران در حقیقت یک نوع چراغ سبز به ایالات متحده آمریکا است که در می خواهد بگوید در تحریم جمهوری اسلامی ایران به خاطر فعالیت های اتمی ایران، با واشنگتن همکاری خواهد کرد. اقدام ژاپن در عین حال دست بالا را به باراک اوباما خواهد داد که احیانا اگر ژاپن تقاضا کند که در زمینه تحریم بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران که اواخر سال گذشته میلادی با امضای رئیس جمهوری آمریکا به قانون تبدیل شد مستثنا قائل شود. پیش تر کره جنوبی نیز دست به اقدام مشابه زده بود.
ژاپن با تصمیم امروز خود این پیغام روشن را رسما اعلام کرد، که علاوه بر تبعیت از تحریم های سازمان ملل متحد، با تحریم های یک جانبه آمریکا نیز همراهی می کند. این را هم نباید فراموش کرد که کاهش واردات نفت از ایران تاثیر عمده ای بر اقتصاد ژاپن نخواهد داشت.»
ایران روزانه حدود دو میلیون و ۲۰۰ هزار بشکه نفت خام صادر می کند که بیش از ۳۰ درصد از این صادرات به ژاپن و کشورهای عضو اتحادیه اروپا صورت می گیرد.
ژاپن ۱۰ در صد از نیاز نفتی خود را از طریق ایران تامین می کرد. هر چند به گفته جون آزومی، وزیر دارایی ژاپن، توکیو از کشورهای صادرکننده نفت در حوزه خلیج فارس خواسته است تا با افزایش صادرات خود به ژاپن کمبود ناشی از نفت ایران را جبران کنند.
سیامک شجاعی، در گفت و گو با صدای آمریکا، فوری ترین تاثیر این تحریم را، گسترش بی ثباتی در بازار ارز ایران دانست و گفت، «آن چه که مسلم است از نظر روانی باز مردم متوجه می شوند که جمهوری اسلامی در انزوای بیش تری قرار گرفته است و حتی کشورهای مثل ژاپن نیز که تقرییا در حاشیه می نشیند داخل معرکه شدند و از اروپایی ها و آمریکا تبعیت می کنند، تاثیر عمده این اقدام بر روی بازار ارز ایران خواهد بود، چرا که مردم می دانند جمهوری اسلامی ایران مشکلات عظیمی برای تهیه ارز خارجی دارد و با خرید کم تر نفت جمهوری اسلامی ريال ارز کم تری در اختیار بانک مرکزی جمهوری اسلامی خواهد بود، و بنابر این یکی از آثار روانی تحریم تازه علیه جمهوری اسلامی بر روی بازار ارز خواهد بود که احتمالا بالاتر از محدوده ۱۷۰۰ تومان خواهد شد، در کل وضعیت فعلی نشان می دهد که حلقه انزوا بر علیه جمهوری اسلامی ایران تنگ تر می شود و متاسفانه شرایط اقتصادی ایران نیز هر روز بحرانی تر از گذشته می شود و بیش تر به سو شرایط اقتصاد جنگی پیش می رود.»
حلقه محاصره بر اقتصاد ایران در حالی تنگ تر می شود که اقتصاد ایران، اقتصادی دولتی و تک محصولی است، که وابستگی اش به نفت بر کسی پوشیده نیست.
خبرگزاری فارس، روز چهارشنبه ۲۱ دی ماه از قول رحیم ممبینی، معاون بودجه معاونت برنامه ريزي و نظارت راهبردي رئيس جمهوری اسلامی ایران، تاخیر ۳۶ روزه در ارائه لایحه بودجه را به دلیل مشخص نشدن قیمت نفت و دلار در بودجه سال آینده عنوان کرد.
تبعیت ژاپن از تحریم نفت ایران، با انتشار گزارش ها مربوط به تصمیم اتحادیه اروپا از تحریم نفت ایران در چند هفته آینده همراه شد. اروپا و آسیا بزرگ ترین بازار نفتی ایران است.
این اقدامات در حالی صورت می گیرد که رستم قاسمی، وزیر نفت جمهوری اسلامی تقرییا دو هفته پیش با بیان این که دنیا نفت ایران را تحریم نمی کند، گفته بود، «تحریم نفت ایران بازار جهانی را با تشنج مواجه خواهد کرد و این حرکت عاقلانه نیست.»
شبکه اطلاع رسانی نفت و انرژی (شانا) از قول وی نوشت، «از کشورها و سرمایه گذاران خارجی برای سرمایه گذاری در صنعت نفت استفاده خواهیم کرد، ضمن آن که با جذاب کردن قراردادها، شرایط سرمایه گذاری در صنعت نفت را برای بانک ها و سایر موسسه های مالی و اعتباری آسان کرده ایم.»
به گفته وزیر نفت جمهوری اسلامی ایران، سالانه باید ۵۰ میلیارد دلار در صنعت نفت ایران سرمایه گذاری شود. رقمی که از دید کارشناسان از جمله سیامک شجاعی، در شرایط فعلی امکان پذیر نیست.
