اعضای خانه تئاتر ایران در دومین گردهمایی اعتراضی خود بیانیه ای دوازده ماده ای را به امضا رساندند که براساس آن به اعمال خلاف قانون اساسی، از جمله اعمال سانسور و مقررات ویرانگرانه علیه هنر نمایش و همچنین حقوق از دست رفته و پایمال شده صنفی شان اعتراض کرده و خواستار رسیدگی به کارنامه مسئولان دولتی در رشته تئاتر ایران شده اند.
در این گردهمایی که هفتم خردادماه در تالار اصلی مجموعه تئاتر شهر برگزار شد، اعضای خانه تئاتر به نمایندگی از کلیه کارورزان نمایشی ایران متن دوازده ماده ای را تهیه و امضا کردند.
هیچکدام از خبرگزاریهای رسمی و غیررسمی حاضر به انتشار بیانیه اعتراضی دوازده ماده ای کارورزان نمایش نشده اند. سایت رسمی خانه تئاتر تنها جایی ست که این بیانیه اعتراضی را منتشر کرده است.
ایرج راد مدیرعامل خانه تئاتر و بهزاد فراهانی، محمد یعقوبی و حسین کیانی و دیگر اعضای هیئت مدیره این تشکل درخواست ها را در جلسه ای با شرکت حمید شاه آبادی معاون هنری وزارت ارشاد و حسین مسافر آستانه مدیر اداره کل هنرهای نمایشی مطرح کردند.
بهزاد فراهانی در این نشست گفت: تجمع ما برای تامین منافع از دست رفته است. ما امروز حول محورهای شورای عالی خانه تئاتر كه شكل گرفته، دور هم جمع شده‌ایم.
ایرج راد مدیرعامل خانه تئاتر ایران گفت: «همه كسانی كه در عرصه تئاتر كار می‌كنند، در تمام این سال‌ها به ویژه بعد از انقلاب همواره با متانت، صبر، بزرگواری و اندیشه تلاش كرده‌اند. زمانی كه تئاتر پولی داشته ما كار كرده‌ایم؛ اما نه برای پول و زمانی هم كه پولی نبوده كار كرده‌ایم و حتی گیشه‌مان را دریافت نكرده‌ایم.»
ایرج راد بازیگر سرشناس نمایش ایران با یادآوری استقبال مردمی از هنر تئاتر در دوران نسبتا آزاد و تحول خواهانه پس از انقلاب افزود: «فراموش نكنیم در فاصله سال های ۵۷ تا ۵۹ دور تئاتر شهر تا سه چهار دور تماشاگر برای خرید بلیط می‌ایستاد. هر چند آن سال‌ها هم پولی در كار نبود اما بچه‌ها امیدوار بودند و عاشقانه كار می‌كردند همین بچه‌ها حتی دستشویی‌های اداره تئاتر را می‌شستند. در این میان گاه مدیرانی دلسوز آمدند و با تئاتری‌ها همدلی كردند، اما متاسفانه با رفتن آنها دوباره با همان جریان‌های پرتلاطم روبرو شدیم و صبوری پیشه كردیم.»
ایرج راد سپس گوشه هایی از نادیده گرفته شدن حقوق اولیه کارورزان نمایش را اشاره کرده افزود: «بعد از این همه مدت حق و حقوقمان را می‌خواهیم. این بچه‌ها انتظار احترام دارند كه گاهی نگه داشته نمی‌شود. ما انتظار پول نداریم اما حقمان را می‌خواهیم. وقتی واژه هنر حذف می شود احساس بیهودگی می‌كنیم. ما جایگاه خود را می خواهیم.
سپس یعقوبی یکی از کارگردانان نمایش برقانونمند شدن سانسور در تئاتر اعتراض کرده گفت: «براساس اصل ۲۵ قانون اساسی سانسور منع شده است، اما از دهه ۶۰ به این سو این بند مورد بی توجهی قرار گرفته و گاه پای نهادهای غیر مرتبط به تئاتر باز شده. ماجرای نمایش «هداگابلر» غیرقابل دفاع است، چرا كه هم جلوی اجرای نمایش گرفته شد و هم به دست كارگردان دستبند زدند.»
وی در عین حال گفت: ما این موارد را نوشته‌ایم اما باور نداریم كه همه موارد آن اجرا شود، اما تا وقتی این ابهام‌ها در مورد سانسور و نهادهای غیرمرتبط وجود دارد، همچنان شاهد ترس‌ها و ناامنی‌های تئاتری‌ها و حتی شورای نظارت خواهیم بود.
حسین كیانی یکی دیگر از اعضای خانه تئاتر با اشاره به سخنان حسین مسافر آستانه گفت: ایشان در صحبت هایشان اشاره كرده‌اند حقوق حاكمیتی وزارت ارشاد حقوقی نیست كه با تشكلات صنفی مانند خانه تئاتر قابل مشاركت باشد. این مهمترین نقطه افتراق ماست. چرا كه قرار است این قوانین برما اعمال شود، پس چگونه است كه ما حق تصمیم گیری نداریم.
حسین كیانی افزود: تئاتر هنر فرهیختگان است. این منطق درستی نیست كه تنها از یك سری از كارها كه مطابق نظر مسوولان باشد حمایت شود.در سفره‌ی كوچك تئاتر باید از هر نوع نمایشی در بیشترین حالت حمایت شود. در بخشی از این بند با واژه ارزشمند روبرو می‌شویم. آیا این واژه به معنای تئاترهای خاصی است كه تماشاگرشان را با اتوبوس می‌آورید، چرا این واژه را معنی نمی‌كنید.
این نمایش نامه نویس و كارگردان تئاتر عنوان كرد: تاثیرگذاری تئاتر در طول زمان است. آنی نیست. اثری كه مذهبی است و روی صحنه آن نوحه می‌خوانند تاثیرش آنی است. اما اتفاقا اثرگذار نیست؛ بلكه خلط تئاتر با یك مبحث دیگر است. بیان هنرمندانه آن است كه به طور مستقیم وارد مباحث نشویم. نباید به این گونه آثار ارزشمند گفت.
****
براساس سایت خانه تئاتر بیانیه اعتراضی کارورزان تئاتر ایران در اعتراض به پایمال شدن حقوق صنفی و اعمال سانسور خلاف قانون اساسی در هنر نمایش چنین است:
پیرو جلسه هیات مدیره خانه تئاتر در تاریخ دهم اردیبهشت ماه ۹۰ و همچنین جلسه فوق‌العاده چهارم خرداد ماه موارد زیر مورد تایید هیات مدیره قرار گرفته و خواهان اعمال و اجرای آن در تئاتر کشور است:
مسئولان وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با ارائه لایحه به مجلس شورای اسلامی برای شغل شناخته شدن کار هنر و تثبیت آن در قوانین کار کشور به وظیفه خود در قبال هنرمندان عمل کنند.
بودجه تئاتر حداقل تا دو برابر افزایش یابد.
اجرای بی قید و شرط قرارداد تیپ خانه تئاتر به عنوان پایه و کف دستمزد هنرمندان تئاتر و مردود دانستن شیوه‌نامه ارائه شده.
کف دستمزدها در سال جاری حداقل بیست درصد افزایش یابد.
قبل از شروع تمرین با گروه‌ها قرارداد بسته شود و حداقل بیست درصد از کل قرارداد پرداخت شود.
بخشی از فروش گیشه ، جدا از مبلغ قرارداد به عنوان تشویق به گروه پرداخت شود.
چنانچه به هرعلتی جلوی تمرین یا اجرای نمایشی که مجوز دارد گرفته شود، خسارت کامل باید به گروه پرداخت شود.
دوری گزیدن از برنامه‌ریزی‌های غیر کارشناسانه ، بازدارنده و مناقشه برانگیز.
قطع اعمال ممیزی‌های سلیقه‍‌ای و سانسورهای فردی بر آثار اجرایی و متون نمایشی .
ممانعت از دخالت و نظارت نهادهای غیر مسئول و غیر مرتبط با تئاتر.
رفع ابهام از قوانین شورای نظارت و ارزشیابی و واضح و متقن نمودن این قوانین .
حفظ و ارتقای امنیت روحی ، شغلی و هنری هنرمندان تئاتر.
این متن شب گذشته در دومین نشست خانه تئاتر به امضاء حاضران رسید.