ارکستر سمفونیک تهران در آخرین روزهای اسفندماه و از پی چند سال تعطیلی، سمفونی ۹ بتهوون را در تالار رودکی تهران اجرا کرده و با استقبال پرشور سفیران و مهمانان خارجی، مقام های بلندپایه دولتی و هنرمندان حاضر در تالار روبرو شد.
به گفته کارشناسان موسیقی حاضر در تالار این اجرا امضای آشکار علی (الکساندر) رهبری را داشت. علی رهبری آهنگساز و رهبر ارکستری که چندین سال رهبری ارکستر فیلارمونیک های برلین، بروکسل، و وین را در کارنامه خود دارد.
اقدام این استاد شناخته شده جهانی برای یکی شدن دو ارکستر ملی ایران و ارکستر سمفونیک تهران و ایجاد ارکستری نو به نام «ارکستر سمفونیک ملی ایران» با مخالفت های جدی از دو طرف روبرو شد.
مخالفان این ادغام می گویند کارکرد این دو ارکستر باهمدیگر متفاوت است. ارکستر سمفونیک تهران با بهره گیری از سازهای غربی، برای اجراهای موسیقی کلاسیک بنیانگذاری شده و ارکستر ملی ایران نیز با بکارگیری سازهای ایرانی مروج موسیقی ملی ایران است.
فرهاد فخرالدینی، مدیر ارکستر ملی ایران یکی از نخستین مخالفان این ادغام در گفتگو با خبرگزاری مهر گفته است: «از همان ابتدا که با من درباره طرح ادغام ارکسترهای ملی و سمفونیک تهران صحبتهایی شد، به شدت مخالفت کردم.»
فرهاد فخرالدینی افزود: «مدت ها پیش که به من اعلام شد وظیفه رهبری و مدیریت هنری ارکستر ملی در دوره جدید را به عهده بگیرم اصلا قرار نبود چنین شرایطی به وجود بیاید به همین جهت من بر اساس وعده های از قبل داده شده آمادگی خود را برای حضور در ارکستر ملی اعلام کرده بودم. متاسفانه بعد از مدتی تمام حرف ها عوض شد و من نیز بر اساس شرایط جدیدی که به وجود آمد حاضر به همکاری نشدم و باید بگویم در چنین شرایطی به هیچ عنوان تمایلی برای همکاری با دوستان ندارم و البته امیدوارم این طرحی که اساسا با آن مخالف هستم طرحی عاقبت بخیر باشد و تبعات این ادغام برای موسیقی این سرزمین مفید فایده باشد.»
ارسلان کامکار نوازنده برجسته نیز که پس از خانه نشینی بار دیگر برای بازگشایی ارکستر سمفونیک تهران دعوت به همکاری شده و یکی از سه (مایستر) گروه نوبنیاد ارکستر سمفونیک ملی ایران شده بود، در اعتراض به این تغییرات گفت، با این ارکستر خداحافظی می کند.
از پی آن سه تا چهار نوازنده دیگر از جمله «پدرام یوسفی» و «آیدین احمدینژاد» نیز در اعتراض به پایین بودن دستمزدها از همکاری با این ارکستر کناره گیری کردند.
در همین حال بردیا کیارس، از رهبران پیشین ارکستر سمفونیک تهران، با ابراز خوش بینی گفته است: «اعتراضهایی که صورت میگیرد طبیعی است چون هر تغییری در شرایط، مخالفتهایی را به وجود میآورد. ما تابهحال چنین برنامه مدونی برای ارکستر نداشتهایم اما الان کنسرتها و برنامههایمان تا شش ماه آینده مشخص شده که اتفاق خیلی خوبی است و نباید در این شرایط به فکر منافع شخصی خودمان باشیم.»
علی رهبری مدیر هنری ارکستر سمفونیک ملی ایران در دفاع از اقدام خود گفت: «ما باید موسیقی سنتی و ملی را از حالت موزه درآوریم، وگرنه از همه دنیا عقب میافتیم.»
علی رهبری افزود: «ارکستر ملی حداقل در کشورهایی که من در آنجا کار میکردم وجود ندارد، حتی ترکیه هم ارکستری به این نام ندارد. البته من موافقم که تعداد زیادی ارکستر حرفهای در کشور وجود داشته باشد. مثلا ترکیه در هر شهرش حداقل سه ارکستر دولتی دارد. حتی آنتالیا که اصلا مطرح نبوده امروز قابل مقایسه با تهران نیست.»
ارکستر سمفونیک ملی ایران در نخستی اجرای خود به رهبری علی رهبری در نهم اردیبهشت سمفونی ۹ دشوارترین اثر بتهوون را در تالار رودکی اجرا کرد. اجرایی که تحسین محمدرضا شجریان استاد مسلم آواز ایران را در پی داشت که این اجرا را مایه افتخار دانست.
گفته می شود علی رهبری از محمدرضا شجریان برای خوانندگی در این ارکستر دعوت به همکاری کرده تا به ارتقای جایگاه این ارکستر نوبنیاد کمک شود. هرچند کمبود بودجه همچنان چالش بزرگ این ارکستری است که یکی از مسئولیت هایش اجرای سرود ملی کشور در آیین ها و بازدیدهای رسمی سران کشورها از ایران است.
منتقدان می گویند برای اجرایی در سطح جهانی باید بیش از این ها هزینه کرد.