لینکهای قابل دسترسی

خبر فوری
پنجشنبه ۹ فروردین ۱۴۰۳ ایران ۲۳:۱۶

تاثیر تحریم ها بر بحران ارزی ایران


بازار طلا فروشان در سبزه میدان تهران
بازار طلا فروشان در سبزه میدان تهران

افزایش مالیات ها، کاهش یارانه ها، محدودیت های اعمال شده توسط بازارهای خارجی، سخت شدن دست یابی به پول نقد برای تجارت، همه باعث شده است تا شرکت های بیشتری با مشکل مواجه شوند

بازار طلا فروشان تهران که معمولاً در آن صدا چکش زرگران به گوش می رسد، اخيراً ساکت است. علت تعطیل بودن غرفه های طلافروشی است. اعتصاب اخير طلا فروشان در مخالفت با ماليات جديد بر ارزش افزوده دولت ، چند روز ادامه داشت. اين اعتصاب، نمونه ی بازرسی است از نارضايتی گسترده تر ایرانیان به نحوه اداره امور اقتصادی کشورشان ازسوی دولت محمود احمدی نژاد. اقتصادی که تحريم های جامعه جهانی عليه برنامه غنی سازی اورانيوم جمهوری اسلامی ايران نیز، بيش از پيش بر مشکلات آن افزوده است.

صاحب يک دکه ساعت فروشی نزدیک به بازار طلافروشان تهران، به خبرگزاری رویترز می گوید:« تا زمانيکه دولت ماليات ۳ درصدی بر روی ارزش افزوده را لغو نکند بازار طلا فروشان باز نخواهد شد».

دولت ايران که اعتصاب سراسری ديگری را که چند ماه پیش - در ماه ژوئيه ۲۰۱۰- و در مخالفت با افزايش ماليات انجام شده بود سرکوب کرد، تهديد کرده چنانچه طلا فروشان بر سرکار خود باز نگردند آنها را مجازات خواهد کرد.

نگرانی ها درمیان مصرف کنندگان

با اين همه، نگرانی از وضعیت اقتصادی در ميان مصرف کنندگان بيش از فروشندگان گسترش يافته است. طرح قطع يارانه ها به ویژه قطع يارانه های بنزين و مواد غذایی، نگرانی از افزايش تورم را دو چندان کرده است. تورمی که در نهايت قدرت خريد مردم را کاهش خواهد داد.

اخیرا در پی کاهش ناگهانی ۱۳ در صدی ارزش برابری ريال، بانک مرکزی جمهوری اسلامی ايران با این وعده که حساب های بانکی ایرانیان محفوظ خواهد ماند، برای جلوگیری از ادامه کاهش ارزش ریال وارد عمل شد و در بازار ارز مداخله کرد. ولی به رغم وعده های اطمينان بخش بانک مرکزی، صدها نفر از شهروندان در تهران، که نگران تداوم سقوط ارزش ريال هستند، در برابر مرکز فروش ارزهای خارجی جمع شده و تلاش می کنند که پول خود را به ارزهای معتبر خارجی تبديل کنند. سقوط ارزش برابری ريال باعث هجوم مردم برای خريد طلا و دلار شده است.

يک مغازه دار در تهران در مورد علت خريد دلار توسط مردم به خبرگزاری رویترز گفت: « مردم اطمينان دارند که اجرای اصلاح يارانه ها حتما باعث افزایش تورم خواهد شد، و تورم یعنی کاهش ارزش ریال.»

ایران سالانه حدود ۱۰۰ میلیارد دلار یارانه پرداخت می کند. اما قطع يارانه ها برای جمهوری اسلامی ايران همراه با خطر است. این امر می تواند بار ديگر موج اعتراضات ضد دولتی ميليون ها نفر از مخالفان دولت را شعله ور سازد. اعتراضاتی که سال گذشته، ماه ها ايران را به لرزه آورده بود.

سرایت نارضایتی به حامیان دولت

نارضایتی از نحوه اداره امور اقتصادی کشور حتی طرفداران وفادار دولت را در بر گرفته است. از جمله برخی از روحانيون برجسته جمهوری اسلامی. آيت الله ناصر مکارم شيرازی، در يکی از سخنرانی های اخیر خود به نمازگزارن گفت: « هر روز خبر مي رسد که از ميزان تورم کاسته شده است. ولی اين گزارشهای خلاف آن چيزهایی است که مردم هر روز مشاهده می کنند». او به مقامات دولت جمهوری اسلامی ايران هشدار داد که چالشهای اقتصادی را کم اهميت جلوه نداده و آنها را دست کم نگيرند.

تحريم ها یا احتکار کنندگان ارز

احمدی نژاد، ریيس جمهوری اسلامی ايران که از سوی کشورهای غربی متهم به تلاش برای توليد سلاح اتمی شده و به این دلیل درگير تحريم های شديد و فزاينده ای است، متحکران و صرافان را عامل سقوط ارزش ريال خوانده است.

او در يکی از سفرهای استانی خود در استان گلستان گفت: « با تبلیغات و هیاهو در بازار ارز، سعی می کنند باعث اختلالاتی در بازار ارزش شوند و به بهانه ی آن، برای بازار واردات و صادرات کشور مشکل ایجاد شود».

محتکران ارز شاید در این میان بی سود نباشند، ولی برخی از تحليل گران عامل سقوط ارزش برابری ريال را بانکهای دبی عنوان کرده اند که اخيراً از مبادلات ارزی با جمهوری اسلامی ايران خودداری می کنند. دبی یک همکار تجاری حیاتی برای جمهوری اسلامی در آن سوی خلیج فارس است. اما این امیر نشین به دلیل تحریم های بین المللی علیه ایران، از نزدیک شدن به ریال ایران خودداری می کند.

قطعنامه چهارم تحریمی سازمان ملل متحد علیه ایران، از کشورها خواسته است تا مراقب ارتباطات بانکی با هر گونه بانک ایرانی از جمله بانک مرکزی جمهوری اسلامی باشند. بسیاری دیگر از شرکت ها و موسسات مالی بین المللی نیز برای دور ماندن از تحریم های سخت تر ایالات متحده و اتحادیه اروپا، روابط تجاری خود را با ایران قطع می کنند.

مشکلات رو به روشد برای شرکت ها

افزایش مالیات ها، کاهش یارانه ها، محدودیت های اعمال شده توسط بازارهای خارجی در مورد ایران، افزایش مشکل رو به رشد دست یابی به پول نقد برای تجارت، همه و همه باعث شده است تا شرکت های بیشتری پشت سر هم از بروز مشکلات خبر دهند.

به مشتریان یک فروشگاه بزرگ یخچال، تلویزیون و دیگر لوازم خانگی در تهران گفته شده است برای دریافت کالای مورد نیازشان، باید منتظر ورود بار به کشور بمانند. به آنان همچنین گفته شده ممکن است مجبور باشند پول بیشتری برای جنس مورد نیازشان بپردازند. دلیل این امر، نوسانات اخیر بازار ارز در ایران اعلام شده است. رسانه های ایرانی همچنین از کاهش مواد خام مورد نیاز برای ساخت رنگ خبر داده اند. تولید کنندگان علت این کمبود را تحریم های بازرگانی و بحران ارز خوانده اند.

یک تحلیل گر اقتصادی که مایل به افشای نامش نبود، به خبرگزاری رویترز گفته است سیاست بالا نگه داشتن ارزش ریال، بیشتر به دلایل سیاسی بوده است. دلایلی نظیر «غرور و پرستیژ» ملی. وی همچنین گفت این سیاست هدیه ای برای وارد کنندگان و بیشتر به زیان صادرکنندگان بود. ایران معمولا همه ساله اجازه داده است ارزش ریال در برابر دلار، بین ۴ تا ۵ درصد کاهش پیدا کند. اما کاهش اخیر ارزش دلار بطور غیر معمولی شدید بوده است.

XS
SM
MD
LG