کارشناسان نفتی در لندن می گويند تحريمهای اخير عليه جمهوری اسلامی کاهش توليد و فروش نفت ايران را به دنبال داشته و آهنگ اين کاهش احتمالا سرعت خواهد گرفت. با اين حال کاهش عرضه نفت ايران تاکنون تاثير چندانی بر بهای نفت نداشته است.
با آغاز تحريمهای جديد عليه جمهوری اسلامی که صنعت نفت و سيستم مالی کشور را هدف گرفته است نشانه هايی از کاهش توليد و فروش نفت ايران بروز کرده است.
در وين برآورد شرکت مشاوره انرژی جی بی سی حاکيست که توليد نفت ايران در ۲ سال گذشته روزانه بيش از ۲۵۰ هزار بشکه در روز، يعنی ۶ و ۶ دهم درصد کاهش يافته و ممکنست در سال جاری اين کاهش به ۳۰۰ هزار بشکه در روز برسد و در سال ٢۰۱۳ مقدار ۲۰۰ هزار بشکه نفت ديگر در روز از آن کم شود.
طبق اين برآورد توليد نفت ايران در سال ۲۰۱۲ حداکثر ۹ درصد کاهش خواهد يافت و به حدود ٣ ميليون و ۳۰۰ هزار بشکه در روز خواهد رسيد.
تحليلگران دليل اصلی کاهش توليد نفت ايران را عدم سرمايه گذاری خارجی جدی در صنعت نفت ايران می دانند. طی سالهای گذشته بخاطر تحريمهای گوناگون عليه جمهوری اسلامی تقريبا تمام شرکتهای بزرگ نفتی بين المللی و شرکتهای عرضه کننده خدمات نفتی مجبور به ترک ايران شده اند.
زاهد محمود، دلال نفت در شرکت سرمايه گذاری لاندن گروپ، در گفتگويی با صدای آمريکا تاکيد کرد که تحريمها عليه ايران تاثير چندانی بر بهای نفت نداشته است، اول به اين دليل که عربستان سعودی آمادگی خود را برای جبران نبود نفت ايران در بازار اعلام کرده و ديگر آنکه اروپا همچنان با رکود اقتصادی دست به گريبان است و پيش بينی ميشود اين مشکلات تا مدتی ادامه داشته باشد.
در اين ميان محمد علی خطيبی، نماينده ايران در اوپک، معتقد است نظر به اينکه هيچ جايگزين اساسی برای عرضه نفت ايران در بازار وجود ندارد، تحريمهای آمريکا و اروپا عليه صادرات نفت ايران باعث افزايش قيمت نفت خواهد شد.
اما زاهد محمود معتقد است که مساله کاهش صادرات نفت ايران و حوادث انفجار اخير در افزايش اندک بهای نفت لحاظ شده است اما آنچه به افزايش شديد بهای نفت منجر خواهد شد بالا گرفتن تشنجاتی مانند بسته شدن تنگه هرمز توسط ايران يا درگيری نظامی بين اسراييل و ايران، خواهد بود.
در حال حاضر مشتريان نفت ايران بترتيب چين، اتحاديه اروپا، ژاپن، هندوستان، کره جنوبی، ترکيه، آفريقای جنوبی، تايوان و سری لانکا هستند.
خريداران اروپايی نفت ايران از هم اکنون واردات نفت از ايران را کاهش داده اند و خريداران آسيايی نيز بدنبال يافتن منابع جايگزين از کشورهايی چون روسيه عربستان سعودی و عراق هستند.
سازمان بين المللی انرژِی برآورد کرده است که با شروع تحريمهای اتحاديه اروپا عليه نفت ايران در ماه ژوييه روزانه حداکثر يک ميليون بشکه از ٢ و ۶ دهم ميليون بشکه نفت صادراتی ايران از منابع جايگزين تامين خواهد شد و ايران ممکن است ناچار شود که نفت فروش نرفته خود را در انبارهای شناور ذخيره کند و يا حتی بخشی از توليد خود را کاملا متوقف سازد.