گزارشی از سموئل ثروپ در روزنامه جروسلم پست
اولین واکنش رسمی ایران به پیشنهاد غافلگیر کننده پرزیدنت ترامپ حاکی از تمایل به ملاقات بدون پیش شرط با ایران دوشنبه شب در توییتر انتشار یافت.
حمید ابوطالبی، یک مشاور ارشد رئیس جمهوری ایران، در توییتی با اشاره به توافق هسته ای ایران با قدرت های جهانی، نوشت: «احترام به ملت بزرگ ایران، کاهش خصومت ها، و بازگشت آمریکا به برجام، هموار کننده مسیر سنگلاخ کنونی است.»
ابوطالبی، سفیر پیشین ایران در استرالیا، اتحادیه اروپا، بلژیک و ایتالیا، سیاستمداری اصلاح طلب است. او شرایط مذاکره را تعیین کرد ولی نفس مذاکره را بلافاصله رد نکرد.
او در ادامه با اشاره به تماس تلفنی پرزیدنت اوباما با حسن روحانی نوشت: «گفتگوی تلفنی روسای جمهوری دو کشور در سازمان ملل متحد در سال ۱۳۹۲ بر این باور استوار بود که می توان با التزام به ابزار گفتگو در مسیر اعتماد سازی گام برداشت. برجام دستاورد التزام به گفتگو است؛ باید آن را پذیرفت.»
ابوطالبی در توییت دیگری گفت: «سال گذشته در مجمع عمومی سازمان ملل متحد پس از تهدید ملت بزرگ ایران، موضوع ملاقات دو رئیس جمهور مطرح شد؛ اکنون هم پس از خروج از برجام ملاقات بدون پیش شرط عنوان می شود. کسانی که به گفتگو به عنوان روش حل اختلافات در جوامع متمدن باور دارند، باید به ابزار آن هم ملتزم باشند.»
پاسخ حساب شده ابوطالبی به پیشنهاد ترامپ شاهدی بر اهمیت حفظ توافق هسته ای برای روحانی و اردوگاه به نسبت میانه رو در ایران است.
ملاقات بین روحانی و رئیس جمهوری آمریکا، حتی اگر پیامد عملی فوری نداشته باشد، پیروزی نمادین قدرتمندانه ای برای روحانی در کشاکش داخلی میان اصلاح طلبان میانه روتر و محافظه کاران است. اگر چه خامنه ای هر گونه مذاکره با آمریکا را رد کرده است، اما اصلاح طلبان مدافع مذاکرات به عنوان کلیدی برای ثبات ایران بوده اند.
روحانی با وعده بهبود جایگاه بین المللی ایران و احیای اقتصاد آن کشور به ریاست جمهوری رسید. بزرگترین موفقیت روحانی توافق سال ۲۰۱۵ با شش قدرت جهانی بود.
با این وجود، بهبود اقتصادی وعده داده شد تحقق نیافت. در پی خروج آمریکا از توافق ایران در ماه مه، ریال در سقوط آزاد است. شرکت های بین المللی مشتاق به تجارت با ایران از ترس تحریم های جدید آمریکا در حال ترک آن کشور هستند. مشقات اقتصادی در ماه های گذشته عامل تظاهرات در سراسر ایران بوده است.
سیاستمداران محافظه کار در واکنش به پیشنهاد ترامپ محتاط تر بودند.
علی مطهری، نایب رئیس مجلس شورای اسلامی ایران، گفت: «اگر ترامپ از برجام خارج نشده بود و تحریم ها را علیه ایران برقرار نکرده بود، وارد مذاکره شدن با آمریکا اشکالی نداشت.» مطهری، برادر زن علی لاریجانی رئیس مجلس، تاکید کرد: «وضعیت فعلی برای وارد شدن به مذاکره با آمریکا مناسب نیست، زیرا توام با ذلت و خواری است.»
تنها چند ساعت پس از اظهارات پرزیدنت ترامپ مبنی بر ملاقات بدون پیش شرط با ایران، مایک پمپئو، وزیر خارجه آمریکا، شروطی مشخص را که ایران برای وقوع چنین ملاقاتی باید به آن ها عمل کند، عنوان کرد.
وزیر خارجه آمریکا در مصاحبه ای با سی ان بی سی گفت: «اگر ایرانی ها تعهدی به تغییر بنیادی در چگونگی رفتار با مردم خودشان نشان بدهند، از رفتار بدخواهانه شان کم کنند، بتوانند بپذیرند ورود به توافقی که عملا مانع گسترش جنگ افزار هسته ای شود، ارزنده است، بعد پرزیدنت ترامپ گفته که آماده است برای صحبت با آن ها بر سر میز بنشیند.»
* برگردان فارسی این گزارش تنها به منظور آگاهی رسانی منتشر شده و نظرات بیان شده در آن الزاماً بازتاب دیدگاه صدای آمریکا نیست.
