هفت نفر از نمایندگان پیشین مجلس شورای اسلامی ایران به رهبران ایران و آمریکا پیشنهاد کرده اند برای حل بحران هسته ای ایران به صورت مستقیم مذاکره کنند. این نمایندگان سابق مجلس، با انتشار نامه ای سرگشاده به آیت الله خامنه ای، باراک اوباما رییس جمهوری آمریکا و کاترین اشتون، رییس سیاست خارجی اتحادیه اروپا، راه کارهایی نیز در این زمینه ارائه داده اند.
نامه به امضای علی مزروعی، احمد سلامتیان، نورالدین پیرموذن، حسن یوسفی اشکوری، فاطمه حقیقت جو، علی اکبر موسوی خوئینی و اسماعیل گرامی مقدم از نمایندگان دوره های گذشته مجلس رسیده است. در بخشی از این نامه آمده : «در این مقطع، گفتگوهای دوجانبه شفاف بین دول ایران و آمریکا در خصوص مساله هسته ای ایران را مفید و موثر دانسته و از آن دفاع می کنیم.»
امضا کنندگان این نامه، معتقدند که تداوم مذاکرات مستقیم و بی واسطه می تواند به عالی ترین سطح مسئولین کشورهای ایران و ایالات متحده نیز ارتقا یابد.
آنها پیشنهاد کردهاند ایران غنیسازی ۲۰درصدی را متوقف کرده و تضمینهای لازم برای دستیابی به سوخت را دریافت کند. در مقابل آمریکا و اتحادیه اروپا نیز تحریمهای ایران را لغو کنند.
اختلاف بر سر برنامه هسته ای
آخرین دور از مذاکرات ایران با گروه ۵ + ۱ در خرداد ماه امسال در مسکو برگزار شد و از آن زمان تاکنون گفتگو های هسته ای میان دو طرف متوقف شده است. به گزارش رسانه ها، زمان و مکان دور بعدی مذاکرات همچنان مورد اختلاف تهران با اعضای ۵+۱ است. اما اختلاف اصلی دو طرف، حول ادامه یا توقف غنی سازی ۲۰ درصدی تهران می گردد.
در این میان آمریکا به عنوان یکی از اعضای ۵ +۱ دهه ها ست که با ایران رابطه دیپلماتیک ندارد. با راهیابی باراک اوباما به کاخ سفید، ایالات متحده گفتگو را یکی از گزینه های این کشور در مواجهه با برنامه اتمی ایران قرار داد . هیلاری کلینتون وزیر خارجه آمریکا آذر ماه امسال گفت هر زمانی که ایران آماده باشد واشنگتن هم آماده است تا مستقیم با تهران گفتگو کند.
هر چند آژانس بین المللی انرژی اتمی، نسبت به فعالیتهای اتمی ایران ابراز نگرانی کرده اما همزمان می گوید اسنادی در زمینه اینکه تهران در مسیر ساخت سلاح هسته ای باشد، در اختیار ندارد. با این حال آمریکا و جامعه بین المللی نگران هستند که قصد ایران از فعالیت های هسته ای اش رسیدن به توانایی ساخت سلاح اتمی باشد. مقام های ایران این اتهام را بی اساس می دانند.
اختلاف ها فراتر از برنامه هسته ای
هر چند از سال ۲۰۰۳ تاکنون برنامه اتمی ایران اصلی ترین موضوع مورد اختلاف دو طرف بوده، اما مواردی مانند حمایت ایران از حزب الله لبنان و گروه فلسطینی حماس در مقابل اسرائیل نیز به برنامه هسته ای تهران گره خورده است. ایران همواره آمریکا را متهم کرده که در پی براندازی حکومت جمهوری اسلامی بوده و در مقابل آمریکا هم ایران را به عامل بی ثباتی در کشورهایی مانند عراق و افغانستان متهم می کند.
شرایط فعلی و «ضرورت گفتگو»
با وجود سه دهه مناقشه میان تهران و واشنگتن هفت نماینده پیشین مجلس معتقدند شرایط فعلی، امکان حل بحران هسته ای ایران را از طریق گفتگو، بیش از گذشته امکان پذیر کرده است. اخیراً باراک اوباما رییس جمهوری آمریکا، سناتور جان کری را برای پست وزارت خارجه و چاک هیگل را برای وزارت دفاع به کنگره پیشنهاد کرد. آقای هيگل از سوی جمهوری خواهان به خاطر آن چه موضع نرم در مقابل ايران و مواضع سرسختانه در قبال اسرائيل مینامند، مورد انتقاد قرار دارد.
علی اکبر موسوی خوئینی نماینده پیشین مجلس شورای اسلامی و از امضا کنندگان نامه به رهبران ایران و آمریکا معتقد است این آخرین فرصت تاریخی است که ایران بعد از دوره ریاست جمهوری بیل کلینتون و مادلین آلبرایت وزیر خارجه پیشین آمریکا در اختیار دارد. این نماینده پیشین مجلس به وبسایت صدای آمریکا می گوید: « آینده ایران را باید فراتر از حاکمان آن دید. چه با حمله نظامی و چه یک دهه تحریم های اقتصادی طولانی مدت مانند عراق، چیزی از کشور باقی نخواهد ماند. بنابراین انتخاب مجدد آقای اوباما که به نظر می آید واقعا به دنبال حل مسالمت آمیز پرونده هسته ای ایران است یک فرصت تاریخی را بوجود آورده. نشانه های مهم آن هم معرفی جان کری و چاک هیگل است که سابقه آنها نشان می دهد این دو نفر با راه حل های نظامی به ویژه در مورد ایران مخالف هستند.»
در بخش دیگری از نامه نمایندگان ادوار مجلس شورای اسلامی آمده: «تصور ما بر این است که با توجه به وجود رغبت میان مردم ایران و آمریکا، اگر اراده سیاسی سران دو کشور نیز بر حل واقعی و صلح آمیز این مساله قرار گیرد، یقینا راه حل های صلح آمیزی پیش روست که می تواند دور جدید مذاکرات هسته ای را موفقیت آمیز نماید.»
«مذاکره را به تعویق بیندازید»
ده روز پیش از نامه نمایندگان پیشین مجلس شورای اسلامی به رهبران ایران و آمریکا، شش تن از شخصیتهای موسوم به ملی مذهبی در ایران با انتشار نامه ای خطاب به آیت الله خامنه ای از او خواستند که در شرایط فعلی با آمریکا وارد مذاکره نشود. این فعالان ملی مذهبی به رهبر ایران نوشته اند که در موقعیت کنونی، ایران مجبور است امتیازات زیادی را به طرف مقابل واگذار کند.
در این نامه از آیت الله خامنه ای خواسته شده تا ابتدا فضای سیاسی کشور باز شود، انتخابات ریاست جمهوری بدون نظارت استصوابی برگزار شود و تا زمان انتخابات، ایران غنی سازی اورانیوم را متوقف کند. این فعالان ملی مذهبی در ادامه نوشته اند که با این اقدامات، ایران «با موضع قدرت وارد مذاکره صریح شفاف و برد- برد» می شود.
چشم انداز مذاکره ایران و آمریکا
رضا علیجانی، کارشناس مسائل سیاسی ایران به وبسایت صدای آمریکا می گوید هر چند دو طرف تصمیم به مذاکره دارند اما عزم جدی برای این مذاکره کمتر دیده می شود. آقای علیجانی می گوید: «طرف ایرانی حاضر به تعلیق غنی سازی براساس مصوبه های سازمان ملل نیست و خواهان آن است که به مرور زمان با امتیازهایی که می دهد مشکل را بر طرف کند.»
به باور این کارشناس سیاسی، آمریکا نیز با توجه به تحریم هایی که علیه ایران وضع کرده منتظر است تا با بدتر شدن وضعیت اقتصاد این کشور، از ایران امتیازات بیشتری بگیرد. رضا علیجانی می گوید: «بنابراین به نظر نمی رسد مذاکرات شتاب و موفقیت چندانی داشته باشد.»
در یک ماه گذشته شماری از مقامات و شخصیت های حکومتی ایران از ضرورت مذاکره مستقیم میان تهران و واشنگتن سخن به میان آورده اند. همزمان با این سخنان، شایعاتی نیز در مورد تماس های مقامات ایرانی و آمریکایی برای بستر سازی مذاکرات مستقیم میان دو طرف منتشر شد. گمانه زنی ها در مورد احتمال گفتگوی ایران و آمریکا تا جایی پیش رفت که حتی روزنامه کیهان از فشارهای وارده بر آیت الله خامنه ای برای مذاکره با آمریکا خبر داد و نوشت: «می خواهند ایشان را به نوشیدن جام زهر وادار سازند.»
با این حال در دو ماه گذشته، رهبر جمهوری اسلامی ایران از اظهار نظر علنی در مورد تمایل وی به مذاکره مستقیم با آمریکا یا مخالفت با آن، خودداری کرده است. آیت الله خامنه ای زمانی در یکی از سخنان صریح خود در مورد رابطه با آمریکا گفته بود هر زمان که وقت آن فرا برسد، خودش پیشقدم خواهد شد و اولین کسی خواهد بود که برقراری رابطه را تأیید خواهد کرد.
نامه به امضای علی مزروعی، احمد سلامتیان، نورالدین پیرموذن، حسن یوسفی اشکوری، فاطمه حقیقت جو، علی اکبر موسوی خوئینی و اسماعیل گرامی مقدم از نمایندگان دوره های گذشته مجلس رسیده است. در بخشی از این نامه آمده : «در این مقطع، گفتگوهای دوجانبه شفاف بین دول ایران و آمریکا در خصوص مساله هسته ای ایران را مفید و موثر دانسته و از آن دفاع می کنیم.»
امضا کنندگان این نامه، معتقدند که تداوم مذاکرات مستقیم و بی واسطه می تواند به عالی ترین سطح مسئولین کشورهای ایران و ایالات متحده نیز ارتقا یابد.
آنها پیشنهاد کردهاند ایران غنیسازی ۲۰درصدی را متوقف کرده و تضمینهای لازم برای دستیابی به سوخت را دریافت کند. در مقابل آمریکا و اتحادیه اروپا نیز تحریمهای ایران را لغو کنند.
اختلاف بر سر برنامه هسته ای
آخرین دور از مذاکرات ایران با گروه ۵ + ۱ در خرداد ماه امسال در مسکو برگزار شد و از آن زمان تاکنون گفتگو های هسته ای میان دو طرف متوقف شده است. به گزارش رسانه ها، زمان و مکان دور بعدی مذاکرات همچنان مورد اختلاف تهران با اعضای ۵+۱ است. اما اختلاف اصلی دو طرف، حول ادامه یا توقف غنی سازی ۲۰ درصدی تهران می گردد.
در این میان آمریکا به عنوان یکی از اعضای ۵ +۱ دهه ها ست که با ایران رابطه دیپلماتیک ندارد. با راهیابی باراک اوباما به کاخ سفید، ایالات متحده گفتگو را یکی از گزینه های این کشور در مواجهه با برنامه اتمی ایران قرار داد . هیلاری کلینتون وزیر خارجه آمریکا آذر ماه امسال گفت هر زمانی که ایران آماده باشد واشنگتن هم آماده است تا مستقیم با تهران گفتگو کند.
هر چند آژانس بین المللی انرژی اتمی، نسبت به فعالیتهای اتمی ایران ابراز نگرانی کرده اما همزمان می گوید اسنادی در زمینه اینکه تهران در مسیر ساخت سلاح هسته ای باشد، در اختیار ندارد. با این حال آمریکا و جامعه بین المللی نگران هستند که قصد ایران از فعالیت های هسته ای اش رسیدن به توانایی ساخت سلاح اتمی باشد. مقام های ایران این اتهام را بی اساس می دانند.
اختلاف ها فراتر از برنامه هسته ای
هر چند از سال ۲۰۰۳ تاکنون برنامه اتمی ایران اصلی ترین موضوع مورد اختلاف دو طرف بوده، اما مواردی مانند حمایت ایران از حزب الله لبنان و گروه فلسطینی حماس در مقابل اسرائیل نیز به برنامه هسته ای تهران گره خورده است. ایران همواره آمریکا را متهم کرده که در پی براندازی حکومت جمهوری اسلامی بوده و در مقابل آمریکا هم ایران را به عامل بی ثباتی در کشورهایی مانند عراق و افغانستان متهم می کند.
شرایط فعلی و «ضرورت گفتگو»
با وجود سه دهه مناقشه میان تهران و واشنگتن هفت نماینده پیشین مجلس معتقدند شرایط فعلی، امکان حل بحران هسته ای ایران را از طریق گفتگو، بیش از گذشته امکان پذیر کرده است. اخیراً باراک اوباما رییس جمهوری آمریکا، سناتور جان کری را برای پست وزارت خارجه و چاک هیگل را برای وزارت دفاع به کنگره پیشنهاد کرد. آقای هيگل از سوی جمهوری خواهان به خاطر آن چه موضع نرم در مقابل ايران و مواضع سرسختانه در قبال اسرائيل مینامند، مورد انتقاد قرار دارد.
علی اکبر موسوی خوئینی نماینده پیشین مجلس شورای اسلامی و از امضا کنندگان نامه به رهبران ایران و آمریکا معتقد است این آخرین فرصت تاریخی است که ایران بعد از دوره ریاست جمهوری بیل کلینتون و مادلین آلبرایت وزیر خارجه پیشین آمریکا در اختیار دارد. این نماینده پیشین مجلس به وبسایت صدای آمریکا می گوید: « آینده ایران را باید فراتر از حاکمان آن دید. چه با حمله نظامی و چه یک دهه تحریم های اقتصادی طولانی مدت مانند عراق، چیزی از کشور باقی نخواهد ماند. بنابراین انتخاب مجدد آقای اوباما که به نظر می آید واقعا به دنبال حل مسالمت آمیز پرونده هسته ای ایران است یک فرصت تاریخی را بوجود آورده. نشانه های مهم آن هم معرفی جان کری و چاک هیگل است که سابقه آنها نشان می دهد این دو نفر با راه حل های نظامی به ویژه در مورد ایران مخالف هستند.»
در بخش دیگری از نامه نمایندگان ادوار مجلس شورای اسلامی آمده: «تصور ما بر این است که با توجه به وجود رغبت میان مردم ایران و آمریکا، اگر اراده سیاسی سران دو کشور نیز بر حل واقعی و صلح آمیز این مساله قرار گیرد، یقینا راه حل های صلح آمیزی پیش روست که می تواند دور جدید مذاکرات هسته ای را موفقیت آمیز نماید.»
«مذاکره را به تعویق بیندازید»
ده روز پیش از نامه نمایندگان پیشین مجلس شورای اسلامی به رهبران ایران و آمریکا، شش تن از شخصیتهای موسوم به ملی مذهبی در ایران با انتشار نامه ای خطاب به آیت الله خامنه ای از او خواستند که در شرایط فعلی با آمریکا وارد مذاکره نشود. این فعالان ملی مذهبی به رهبر ایران نوشته اند که در موقعیت کنونی، ایران مجبور است امتیازات زیادی را به طرف مقابل واگذار کند.
در این نامه از آیت الله خامنه ای خواسته شده تا ابتدا فضای سیاسی کشور باز شود، انتخابات ریاست جمهوری بدون نظارت استصوابی برگزار شود و تا زمان انتخابات، ایران غنی سازی اورانیوم را متوقف کند. این فعالان ملی مذهبی در ادامه نوشته اند که با این اقدامات، ایران «با موضع قدرت وارد مذاکره صریح شفاف و برد- برد» می شود.
چشم انداز مذاکره ایران و آمریکا
رضا علیجانی، کارشناس مسائل سیاسی ایران به وبسایت صدای آمریکا می گوید هر چند دو طرف تصمیم به مذاکره دارند اما عزم جدی برای این مذاکره کمتر دیده می شود. آقای علیجانی می گوید: «طرف ایرانی حاضر به تعلیق غنی سازی براساس مصوبه های سازمان ملل نیست و خواهان آن است که به مرور زمان با امتیازهایی که می دهد مشکل را بر طرف کند.»
به باور این کارشناس سیاسی، آمریکا نیز با توجه به تحریم هایی که علیه ایران وضع کرده منتظر است تا با بدتر شدن وضعیت اقتصاد این کشور، از ایران امتیازات بیشتری بگیرد. رضا علیجانی می گوید: «بنابراین به نظر نمی رسد مذاکرات شتاب و موفقیت چندانی داشته باشد.»
در یک ماه گذشته شماری از مقامات و شخصیت های حکومتی ایران از ضرورت مذاکره مستقیم میان تهران و واشنگتن سخن به میان آورده اند. همزمان با این سخنان، شایعاتی نیز در مورد تماس های مقامات ایرانی و آمریکایی برای بستر سازی مذاکرات مستقیم میان دو طرف منتشر شد. گمانه زنی ها در مورد احتمال گفتگوی ایران و آمریکا تا جایی پیش رفت که حتی روزنامه کیهان از فشارهای وارده بر آیت الله خامنه ای برای مذاکره با آمریکا خبر داد و نوشت: «می خواهند ایشان را به نوشیدن جام زهر وادار سازند.»
با این حال در دو ماه گذشته، رهبر جمهوری اسلامی ایران از اظهار نظر علنی در مورد تمایل وی به مذاکره مستقیم با آمریکا یا مخالفت با آن، خودداری کرده است. آیت الله خامنه ای زمانی در یکی از سخنان صریح خود در مورد رابطه با آمریکا گفته بود هر زمان که وقت آن فرا برسد، خودش پیشقدم خواهد شد و اولین کسی خواهد بود که برقراری رابطه را تأیید خواهد کرد.