جمهوری اسلامی در حال مذاکره با دو شرکت چینی متخصص در تولید ماهواره‌های کوچک با دوربین‌های قدرتمند با هدف «بهبود توانایی‌های نظارتی و جمع‌آوری اطلاعات» است، ماهواره‌هایی که به جمهوری اسلامی کمک می‌کنند تا تصاویر با وضوح بالا از اهداف نظامی در اسرائیل و خاورمیانه به دست آورد.
به گزارش واشنگتن‌پست، مقامات آمریکایی، اروپایی و خاورمیانه‌ای نگرانند که این همکاری‌ها باعث تقویت توانایی جمهوری اسلامی در جاسوسی از تاسیسات نظامی ایالات متحده، اسرائیل و رقبای عربی در خلیج فارس شود.
این ماهواره‌ها دارای تجهیزاتی هستند که حداقل دو برابر حساس‌تر از ماهواره‌های فعلی ایران هستند.
بنا بر این گزارش، این روابط در سایه همکاری‌های نزدیک‌تر بین تهران و پکن، که سه سال پیش با امضای توافق‌نامه‌ای ۲۵ ساله آغاز شد، در حال گسترش است. جمهوری اسلامی پیش‌تر نیز از روسیه برای توسعه شبکه‌ای از ماهواره‌های نظارتی کمک گرفته بود.
گزارش‌های محرمانه حاکی از آن است که توافق احتمالی با چین می‌تواند به جمهوری اسلامی قابلیت‌های جدیدی در هدف‌گیری موشک‌های بالستیک و سیستم‌های هشداردهنده در برابر حملات ارائه دهد. این قابلیت‌ها ممکن است به گروه‌های متحد ایران منتقل شود.
واشنگتن‌پست نوشته است که تاکنون توافق رسمی گزارش نشده، اما روابط جمهوری اسلامی با شرکت «چانگ گوانگ» در حال پیشرفت است و چندین تبادل هیئت و حضور طولانی‌مدت نیروهای سپاه در چین صورت گرفته است. این شرکت ماهواره‌هایی تولید می‌کند که تصاویر با وضوح ۳۰ سانتی‌متر ارائه می‌دهند و با پیشرفته‌ترین ماهواره‌های تجاری آمریکایی و اروپایی قابل مقایسه است.
جمهوری اسلامی همچنین به دنبال همکاری با شرکت دیگری به نام «مینو اسپیس» است که ماهواره‌های سری «تای‌جینگ» را تولید می‌کند. هیچ‌کدام از این دو شرکت چینی تحت تحریم‌های اقتصادی آمریکا یا بین‌المللی نیستند.
روابط نظامی ایران و چین از اواسط دهه ۲۰۰۰، به دلیل فشار تحریم‌ها علیه برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی، کاهش یافته بود، اما در سال‌های اخیر بهبود یافته و شامل توافقاتی در زمینه تجهیزات ناوبری و سیستم‌های موشکی شده است.
چین اکنون بزرگترین خریدار محصولات نفتی جمهوری اسلامی است و تجارت میان دو کشور به ۳۲ میلیارد دلار در سال گذشته رسیده است. با این حال، این رقم در مقایسه با تجارت چین با رقبای بزرگ جمهوری اسلامی در خلیج فارس، یعنی عربستان سعودی و امارات متحده عربی، کمتر است.
اگرچه روابط پکن و تهران در حال بهبود است، مقامات چینی همچنان با احتیاط عمل می‌کنند تا تنش‌ها با همسایگان جمهوری اسلامی افزایش نیابد یا تحریم‌های بین‌المللی علیه شرکت‌های چینی اعمال نشود. چین همچنین از هرگونه درگیری که ممکن است به بسته شدن مسیرهای حیاتی نفتی در خلیج فارس منجر شود، پرهیز می‌کند.
پس از حمله حماس به اسرائیل در ۷ اکتبر، چین چندین بار از نقش ایالات متحده در منطقه انتقاد کرده و خواستار پایان خشونت‌ها از سوی همه طرف‌ها شده است. تاکنون، چین به طور علنی حماس را که تحت حمایت جمهوری اسلامی است، محکوم نکرده است.
تحلیلگران معتقدند که چین ممکن است همکاری خود با برنامه فضایی جمهوری اسلامی را با پوشش غیرنظامی توجیه کند. ماهواره‌های نظارتی کاربردهای غیرنظامی متعددی مانند پایش محیط زیست و مدیریت بحران دارند.
گری سامور، مشاور ارشد سابق کنترل تسلیحات در دولت‌های کلینتون و اوباما، می‌گوید: «از دیدگاه چین، همکاری با جمهوری اسلامی در زمینه فناوری نظارتی به معنای ارائه تسلیحات نیست، بنابراین احتمال این همکاری‌ها بالا است.»
او افزود: «چین سعی می‌کند از مسائل سیاسی دور بماند تا روابط خود با عربستان و امارات را به خطر نیندازد.»
در همین حال، روسیه همچنان حامی اصلی برنامه فضایی جمهوری اسلامی است. روسیه از سال ۲۰۲۲ حداقل دو ماهواره نظارتی ایرانی را به فضا پرتاب کرده است، از جمله ماهواره «پارس-۱» که در ماه فوریه با استفاده از یک موشک «سایوز-۲» روسیه به فضا ارسال شد.
جمهوری اسلامی مدعی است که در ژانویه موفق به پرتاب چهار ماهواره شده که سه تای آن‌ها ماهواره‌های مخابراتی و چهارمی ماهواره نظارتی سپاه بوده است.
