در سال تحصیلی گذشته، بیش از ۸۸ هزار دانش‌آموز دوره ابتدایی در سراسر ایران مردود شده و امسال باید دوباره در همان پایه تحصیل کنند.
خبرگزاری ایلنا با انتشار جدولی از آمار مردودی‌های دوره ابتدایی در سراسر کشور، گزارش داده که در چهار سال اخیر بیشترین تعداد مردودی‌های دوره ابتدایی، دانش‌آموزان کلاس اول بوده‌اند. این درحالی است که در دوره ابتدایی سیستم نمره‌دهی اعمال نمی‌شود و دانش‌آموزان بر اساس "نظام ارزشیابی توصیفی" مورد ارزیابی قرار خواهند گرفت.
نادر جهان آرای، مشاور معاون آموزش ابتدایی آموزش و پرورش به خبرنگار ایلنا گفت که ۴۷ هزار مردودی در پایه اول، "عددی بزرگ، نگران‌کننده و وحشتناک" نیست و در میان ۱ میلیون و ۳۰۰ هزار دانش آموز اول ابتدایی و ۷ میلیون دانش‌آموز ابتدایی، "عدد قابل توجهی" محسوب نمی‌شود.
به گفته این مقام وزارت آموزش و پرورش، بررسی فراوانی مردودی‌های پایه اول در استان‌های مختلف کشور، موضوعی است که باید مورد بررسی قرار بگیرد.
در تمام دوره‌های تحصیلی ۸۹-۹۰، ۹۰-۹۱، ۹۱-۹۲ و ۹۲-۹۳ استان سیستان و بلوچستان بیشترین تعداد مردودی در پایه اول را داشته است. در همین سال‌ها به ترتیب کهکیلویه و بویر احمد، هرمزگان، کهکیلویه و بویر احمد و کرمان رتبه دوم را به خود اختصاص داده‌اند.
به گفته آقای جهان آرای عوامل فرهنگی، محرومیت‌های منطقه‌ای، سرباز معلمان و سطح پایین مهارت آن‌ها از جمله عوامل تکرار پایه دانش‌آموزان ابتدایی است.
پیش از این برخی منتقدان "نظام ارزشیابی توصیفی" عنوان می‌کردند که این سیستم باعث ترقی دانش‌آموزان در پایه‌های تحصیلی بدون ارزیابی دقیق می‌شود. اما حالا مدیران آموزش و پرورش این تعداد مردودی را دلیلی بر کارآمدی ارزشیابی توصیفی می‌دانند.
محمد دیمه‌ور، معاون آموزش ابتدایی وزارت آموزش و پرورش در تاریخ ۲۳ شهریور ماه اعلام کرده بود که عدم احساس مسئولیت خانواده‌ها، دو زبانه بودن دانش‌آموزان پایه اول و حضور سرباز معلم‌ها از دلایل اصلی تعداد بالای مردودی در پایه اول است.
ناکارآمدی سیستم نظام آموزشی در مواجهه با دانش‌آموزان برخی استان‌ها که خود و خانواده‌هایشان به زبانی غیر از فارسی صحبت می‌کنند، یکی از مشکلات قدیمی است. به گفته آقای دیمه‌ور وزارت آموزش و پرورش برای این دسته از دانش‌آموزان دوره آمادگی یک ماهه درنظر می‌گیرد اما با ۱۱۰ ساعت آموزش، نمی‌شود زبان فارسی را آموزش داد.